Eenzaamheid onder jongeren is vaak genoeg een taboeonderwerp en dat maakt het moeilijk bespreekbaar. Velen denken dat alleen ouderen eenzaamheid kunnen voelen. Maar, dat is echter niet zo, iedereen voelt zich weleens eenzaam, dus ook jongeren. Waardoor kunnen jongeren zich eenzaam gaan voelen? Wanneer wordt het een probleem? Hoe kan de samenleving een steentje bijdragen als het gaat om eenzaamheid bij jongeren verhelpen? In een gesprek met Dagblad Suriname gaat Kind-en Jeugdpsycholoog Juljo Cruden in op deze vragen.
Oorzaken van eenzaamheid
“Er is niet maar één verklaring of factor die eenzaamheid onder jongeren kan verklaren, er zijn meerdere factoren die een rol spelen. Het is vaak genoeg een combinatie van onder andere persoonlijkheidsfactoren (laag zelfvertrouwen, verlegenheid, en gebrek aan sociale en emotionele vaardigheden bijvoorbeeld) verder zijn er ook relationele factoren die een rol kunnen spelen (gebrek aan sociale contacten, hoge verwachtingen van sociale relaties en familieconflicten). En als laatst hebben we de maatschappelijke factoren (maatschappelijke normen en waarden ten aanzien van sociale relaties, negatieve beeldvorming, pesten en armoede).”
“Door de huidige situatie en alle nodige maatregelen, was heel veel stil komen te staan, vooral het contact met vrienden.” Vriendschappen dragen volgens Cruden het meest bij aan het verminderen van eenzaamheid onder jongeren. Maar, ook de band (hechting) met ouders is volgens hem belangrijk om te voorkomen dat jongeren vereenzamen. Jongeren die meer steun ontvangen van hun ouders ervaren minder eenzaamheid. Maar, ook tegenslagen kunnen een rol spelen, waaronder omgaan met teleurstellingen. “Als we denken aan teleurstelling van niet geaccepteerd worden door een groep of door iemand op wie je verliefd ben.” Daardoor zouden jongeren zich eenzaam kunnen voelen, vooral als ze niemand hebben om hierover te praten.
Wanneer kan eenzaamheid een probleem worden?
“Het allerbelangrijkste is om alvast te weten dat het heel normaal is om je eenzaam te voelen en iedereen heeft dat wel eens. Maar, wanneer een jongere of een volwassen persoon over een langere periode last heeft van eenzaamheid, dan kan dit wel gevolgen hebben voor het welbevinden en de gezondheid. Denk maar aan klachten zoals stress en slaapproblemen. Aan de andere kant kan eenzaamheid ook zorgen voor een verhoogd risico op psychische klachten. Eenzaamheid en depressieve klachten komen vaak samen voor bij jongeren en die combinatie is een combinatie die we niet willen, vooral niet voor onze jongeren.” De psycholoog stelt daarom. dat we ervoor moeten waken dat het niet zo ver komt dat jongeren of wie maar ook zich te lang eenzaam voelt. Zo’n persoon zou in een negatieve spiraal terecht kunnen komen. “Dit heeft op zijn beurt weer gevolgen op de manier waarop je als mens naar jezelf en de wereld kijkt en dit beïnvloedt dus weer je gedrag.”
Praten over eenzaamheid normaliseren
Cruden geeft te kennen, dat eenzaamheid onder jongeren een onderwerp is dat nog te weinig besproken wordt over de hele wereld, maar ook in Suriname. Dit maakt het volgens hem soms wat ingewikkelder om dit probleem voldoende aan te pakken. De eerste stap is dus om dit onderwerp bespreekbaar te maken, zoals door dit artikel. Cruden hoopt dat er meerdere artikelen hierover zullen volgen. Jongeren verbergen vaak hun eenzaamheid of ontkennen het, omdat ze stigmatisering wensen te voorkomen. Maar, volgens hem moeten we praten over eenzaamheid durven te gaan normaliseren, zonder te vergeten hoe ernstig de gevolgen ervan kunnen zijn. Ook stelt hij dat jongeren die te lang eenzaam zijn vaak op passievere manieren omgaan met hun eenzaamheid, terwijl een meer actieve manier beter zou kunnen werken.
Samen beleid maken
“We moeten jongeren meer grip geven op hun leven en zo krijgen ze meer zelfvertrouwen en verbeteren ze tegelijk ook hun sociale en emotionele vaardigheden. We moeten ervoor zorgen dat we hen altijd stimuleren om optimistische en positieve gedachten over de toekomst te hebben. Jongeren verdienen meer begeleiding/ondersteuning waarbij we hen leren opnieuw controle te krijgen over hun gedachten, door hen te leren hoe ze hun gedachten kunnen stoppen en afleiden wanneer ze te veel piekeren bijvoorbeeld. Als laatst kunnen we ook wat voor de ouders doen door ze concrete handvatten aan te bieden om een veilige hechting te bevorderen.” Volgens hem is dit zelfs de belangrijkste manier om eenzaamheid onder jongeren te voorkomen. “Alleen de ouders kunnen ons vertellen wat zij graag willen weten en beter willen doen en de jongeren kunnen ons het best vertellen hoe wij hen kunnen helpen. Wij hoeven niet alles voor hun te bepalen, ze kunnen ons ook goed vertellen wat wel en niet zal werken voor hun en dan moeten wij ook leren luisteren naar hun. De sleutel ligt als je het aan mij vraagt echt in het samen beleid maken”, aldus Cruden.
SK
