“Het is voor het eerst dat ik toeristen naar gebied zie gaan om te vissen en ze verkopen de vis” – “Men gaat en komt, ze dumpen vuil links en rechts”
Iedereen in Suriname heeft van het Bigi Pan-gebied gehoord, vooral vanwege de aanwezigheid van de rode ibis. Daarnaast trekt het gebied, juist en vooral dankzij de rode ibis, vogel liefhebbers ofwel vogelaars aan uit de hele wereld. In essentie is het gebied zeer belangrijk voor de ontwikkeling van het toerisme in het land. Maar, er wordt ook veel illegaal gejaagd en gevist en mensen gaan er in en uit, zonder enige controle, met alle gevolgen vandien.
Het oud-NDP Assembleelid Rashied Doekhie is al zeker 50 jaren goed bekend met Bigi Pan, kwam er al als kleine jongen, maar is nu heel bezorgd over een van de meest unieke gebieden van Suriname. “Het is op dit ogenblik een ongeorganiseerde boel, geen enkel wet en recht geldt daar, men gaat en komt, niemand controleert”, aldus Doekhie in gesprek met Dagblad Suriname.
Volgens Doekhie is het Bigi Pan-gebied een bijzonder beheersgebied, “je zou het een semi-reservaat kunnen noemen”. “Mensen mogen daar nog komen jagen en vissen volgens de Jachtkalender. Wanneer het jachtseizoen open is kan je ook daar vissen, jagen, etcetera. Sinds jaar en dag gebeurt dat. Bigi Pan bestaat al enkele decennia, meer dan 100 jaar. Mijn persoon gaat al meer dan 50 jaar daar, vanaf dat ik een kleine jongen was ging ik met mijn vader daar naartoe. En een hele tijd was het gebied niet meer toegankelijk, omdat het hele tracé, het Jamaerkanaal, helemaal was dichtgeslibt. In 1998, en wel op 16 januari, hebben ik met vrienden het kanaal weer opengemaakt, zodat men weer kon gaan naar Bigi Pan. We hebben wat kampen daar neergezet, en toen begon het: de vissers varen blij, en heel lichtjes begonnen groepjes dagjestoeristen daar te gaan. Mensen gingen daar even kijken en vervolgens weer weg. Maar, nu heeft het, laten we zeggen, grotere vormen aangenomen.”
“Presidenten en ministers zijn nooit naar Bigi Pan geweest, ze weten niet wat de situatie daar is”
Het voormalig Assembleelid stelt, dat het probleem van Bigi Pan is, dat regeringen komen en regeringen gaan. “En dan heb je presidenten en ministers die nooit naar Bigi Pan zijn geweest, niet eens weten wat de situatie daar is, niet weten wat te doen, en het ligt maar daar terwijl er zeker veel potentie is, zeker nu met toerisme, etcetera. En Bigi Pan heeft ook al tot nu gezorgd voor eiwitten voor de plaatselijke bevolking, namelijk de bevolking van Nickerie. Vissers brengen elke ochtend verse vis vanuit dat gebied naar onder andere de markt te Nieuw-Nickerie.”
“Als het op geld aankomt voor Bigi Pan dokken de ministers”
Doekhie zegt ook, dat er een probleem is met ministeries. “Verschillende ministeries hebben jurisdictie op dat gebied en vandaar dat er eigenlijk niets gebeurd. Ze hebben een gedeelde verantwoordelijkheid, met name het ministerie van Landbouw, Veeteelt en Visserij, LVV, je hebt het ministerie van OW, Openbare Werken, ministerie van Regionale Ontwikkeling, Ruimtelijke Ordening en dan met name haar dienst LBB (dienst ‘s Lands Bosbeheer) en niemand wil Bigi Pan opnemen op hun begroting. Allemaal dokken ze wanneer het komt op wat geld uit te geven.”
“Ongeorganiseerde boel”
“Het is op dit ogenblik een ongeorganiseerde boel, geen enkel wet en recht geldt daar, men gaat en komt, niemand controleert, iedereen gaat gratis daar naartoe terwijl in 1998 was geïntroduceerd, in het decentralisatieproces, dat iedereen een fee kon betalen. Je kon je kaartje kopen bij alle servicestations, bij de bestuursdienst, bij het politiestation en alle scholen. En die scholen kregen een SRD als bijdrage uit het geheel en de rest ging naar het districtsfonds. Maar, bij het aantreden van een nieuwe regering, in 2000 moet dat zijn geweest, is alles weer afgeschaft. Dus, bandeloosheid en anarchie is weer begonnen, men gaat en komt, ze dumpen vuil links en rechts.”
“Sleephelling in belabberde toestand”
Doekhie vraagt zich ook af wanneer de sleephelling bij het Jamaerkanaal wordt hersteld. “En dan hebben we een sleephelling die in orde gemaakt zou moeten worden. Wanneer mensen een eigen bijdrage zouden leveren per persoon om naar Bigi Pan te gaan, dan konden we met dat geld in ieder geval de sleephelling in orde maken. Maar nee, de sleephelling is in belabberde toestand.”
- In de eerste week van september van dit jaar besloten de autoriteiten in Nickerie het Jamaerkanaal, dat leidt naar het Bigi Pan-gebied, te sluiten voor waterverkeer. De damwanden bij de sleephelling waren weggespoeld door jarenlang ondeugdelijke aanpak en verwaarlozing. De sleephelling wordt gebruikt om boten in en uit het kanaal te loodsen, dreigde zelfs ineen te storten. Het afbrokkelen en wegspoelen van de damwanden was vijf jaar geleden al aangekaart en niet structureel aangepakt. Het Jamaerkanaal verbindt het Bigi Pan-gebied met de Nickerieirivier.”
“Door tussenkomst van bepaalde vrienden hadden wij minister Rabin Parmessar van Openbare Werken toendertijd zover gehad, het bestek was al gemaakt, om de sleephelling in orde te maken. Maar, toen hadden we een minister van Ruimtelijke Ordening, Grond- en Bosbeheer, ene Roline Samsoedien, die zei nee. Ze had iemand, een zekere meneer Tjon Sie Fat, die gaat daar een resort gaat beginnen en die gaat die sleephelling maken, aldus Samsoedien destijds. En toen had ik al gereageerd, dat dat niet kan. Je kan een belanghebbende geen sleephelling daar laten maken, want dan gaat het nog erger worden. Dan gaat die man beslissen wie gaat en komt. Het was geen goed idee. In ieder geval, die sleephelling is niet aangepakt en is precies zo blijven liggen, en dat kan niet. De omliggende gebieden die worden door vissers vernietigd om een beetje garnalen. Controle is er niet. Al die zaken moeten in orde gemaakt worden.”
Ik heb zelf gesprekken gehad met de president. Voordat hij naar Glasgow, Schotland, ging voor die VN Klimaattop COP26, heb ik hem ook uitgelegd, u gaat naar een milieuconferentie, laten wij het milieu binnen Bigi Pan en omgeving opkalefateren, laten wij beginnen. Hij heeft gezegd dat hij zijn bijdrage wil leveren om Bigi Pan nog schoner en beter maken, te organiseren, te reguleren, ordentelijk alles in orde te maken. Maar ja, het is gebleven daarbij. Ik hoop dat de districtscommissaris het inziet, dat er regels moeten komen en Bigi Pan tot grotere en schonere hoogte gebracht zou moeten worden.”
‘Ministers hebben geen notie, geen verstand, van wat er moet gebeuren”
Hij eindigt het gesprek met Dagblad Suriname met de woorden: “Het is voor het eerst dat ik toeristen naar Bigi Pan zie gaan, ze vangen vis en komen verkopen. Ik weet niet wat voor toerisme dat is, maar in ieder geval, ik zeg we moeten regels hebben, we moeten controleren wat daar gebeurt. Daarnaast heb je dan die vier ministers van wie geen enkele ooit Bigi Pan hebben gezien. Dus, ze hebben helemaal geen notie, geen verstand van wat daar moet gebeuren.”
PK
