Ik las in de krant over de zoveelste frauduleuze handeling. Dit keer had er een medewerker van de bank zich geld toegeëigend. Het lijkt wel schering en inslag van diefstal, fraude en beroving in onze samenleving. De nijpende vraag is, wat drijft mensen ertoe om zich zo immoreel te gedragen. Is het honger, woede of worden ze gedreven door pure hebzucht? Deze zonde heeft twee aspecten: hebzucht en gierigheid. Hebzucht is geld en spullen, op wat voor manier dan ook, bij elkaar schrapen, gierigheid is de onwil om er afstand van te doen. Het geeft aan dat men het stillen van zo’n innerlijke honger buiten zichzelf zoekt en dat het daarom nooit genoeg zal zijn. Met de zucht naar meer geld, groeit namelijk ook de hebzucht. Deze zonde heeft alles te maken met de drang naar controle. We willen zo graag blijven vasthouden, dat we daardoor doodsbang zijn om los te laten. Maar hoe strakker je vuist zich sluit om het zand, des te harder stroomt het tussen je vingers door naar buiten.
Elk mens heeft zo zijn behoeften en volgens Gandhi biedt de aarde voldoende om ieders behoefte te bevredigen maar niet ieders hebzucht. Hebzucht is een overmatige vervulling van je behoefte. Een behoefte is datgene wat je nodig hebt om te kunnen leven en waarin je moet voorzien en hebzucht is (net als verslaving) voorzien in iets wat je niet nodig hebt en waar je denkt niet zonder te kunnen. Hebzucht heeft dus niets te maken met de vervulling van jouw behoeften. Eerder voorziet het in de bevrediging van je lusten of in genotbevrediging. Hebzucht gaat altijd ten koste van anderen en is erop gericht om jezelf te bevoordelen, om jezelf sterker te profileren. In feite is het een vorm van overheersen of dominantie. Het kan je volledig beheersen of in beslag nemen. Jammer genoeg gebeurt dit vaak in de wereld. Hebzuchtige landen vallen een olieproducerend land binnen omdat daar voor eigenbelang veel valt te halen, maar ze negeren de grove onrechtvaardigheid in de arme landen van Afrika omdat daar voor hen niets valt te halen. Ze verdienen grof aan dit hebzuchtige gedrag, maar vergeten gemakshalve dat geld altijd blijft stinken als het onrechtmatig is verkregen. Niet alleen bij wereldleiders maar ook bij de gewone man zien we hebzuchtig gedrag. Onze samenleving wordt er steeds mee geconfronteerd. Men wil snel en veel luxe en is niet bereid er zelf hard voor te werken.
De oorzaken van hebzucht liggen net als bij verslaving vaak dieper. Bijvoorbeeld
-een ontevreden gevoel over jezelf, over wat je gepresteerd of bereikt hebt, kan het verlangen oproepen naar steeds meer en dat kan aanzetten tot frauduleuze handelingen. – Er zijn echter ook mensen die steeds meer willen om anderen de ogen te kunnen uitsteken en die gaan zich dan bezondigen aan immoreel gedrag. Ze accepteren bijvoorbeeld zonder gewetensbezwaar steekpenningen. – Ook hebben ze vaak grote schulden en hoe meer schulden ze hebben, hoe meer ze graaien. – Ook blijven mensen geld en bezit vergaren onder het mom dat ze het voor hun kinderen doen. Ze willen de kinderen veel nalaten. Deze gedachte van bezit vergaren voor de kinderen is echter een voorwendsel van hebzucht, het verraadt het eigen karakter. – Hoe goed men het ook heeft, voor velen is het nooit genoeg. Hebzucht zet mensen ertoe aan om over het randje te gaan. Ze willen in het geld zwemmen en vergeten dat pootje paden meer dan genoeg kan zijn om ook een gelukkig en tevreden gevoel te krijgen. – Hebzucht kan ook simpelweg de aard van het beestje zijn. Iemand die van karakter hebzuchtig is, laat dat niet alleen merken door te frauderen, maar ook met karaktertrekken, zoals altijd alles naar zich toe trekken, een ander nooit iets gunnen.
Men denkt vaak dat hebzucht meer voorkomt bij mensen die uit een lager milieu komen of bij mensen die arm zijn. Dat het wordt getriggerd als je met veel schaarste moet omgaan. Echter vele rijke mensen maken zich ook schuldig aan hebzucht, hoe meer ze hebben, hoe meer ze willen. Ze willen hun hoge levensstandaard behouden.
Het is waar dat er bij armoede veel ontbreekt, maar beste mensen bij hebzucht ontbreekt alles, geweten, eer, empathie enz. Velen zijn zich niet bewust van dat hebzuchtig trekje in hun karakter. Daarom is het raadzaam om bewust naar jezelf te kijken en indien nodig, er op tijd iets aan te doen. Wacht niet totdat het uit de hand is gelopen of totdat men je heeft gepakt. En maak jezelf nooit wijs dat men nooit achter je frauduleuze handelingen zal komen. Vroeg of laat val je door de mand. Kijk maar naar al die frauduleuze handelingen die zijn verricht tijdens de vorige regering. Ze worden nu stuk voor stuk blootgelegd. Bovendien is het prettig en rustgevend om met een schoon geweten door het leven te gaan.
Wie rijk wil zijn, moet niet zijn vermogen vermeerderen maar zijn hebzucht verminderen.
Josta Vaseur
