De ontdekking onlangs in Zuid-Afrika van een nieuwe Covid-variant die al snel de naam Omicron kreeg, leidde direct tot paniekerige reacties in vooral enkele Europese landen, waaronder het Verenigd Koninkrijk en Nederland, die snel overgingen tot een verbod op vluchten van en naar Zuid-Afrika, uit een ongegronde vrees voor die nieuwe variant. De ‘westerse’ reacties leidden op hun beurt tot verontwaardigde en woedende reacties uit Zuid-Afrika van onder andere president Matamela Cyril Ramaphosa, dr. Ayoade Olatunbosun-Alakija, co-voorzitter van de ‘African Vaccine Delivery Alliance’ van de Afrikaanse Unie en microbioloog Shabir Madhi.
‘Compleet ongerechtvaardigde inreisverboden”
President Cyril Ramaphosa riep landen met klem op om hun “compleet ongerechtvaardigde”, niet door “enige wetenschap” gestaafde inreisverboden voor landen in zuidelijk Afrika “onmiddellijk” op te heffen. In een toespraak tot de natie op zondag noemde president Cyril Ramaphosa reisverboden “ongerechtvaardigd en niet door de wetenschap geïnformeerd”.
“Deze beperkingen zijn ongerechtvaardigd en discrimineren ons land en onze Zuid-Afrikaanse zusterlanden op oneerlijke wijze. Het reisverbod is niet wetenschappelijk onderbouwd en zal ook niet effectief zijn om de verspreiding van deze variant te voorkomen. Het enige dat het reisverbod zal doen, is de economieën van de getroffen landen verder beschadigen en hun vermogen om te reageren op en te herstellen van de pandemie ondermijnen.”
Hij kreeg bijval van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Die prees de snelheid en transparantie van Zuid-Afrika. De tegen het land ingestelde reisbeperkingen kunnen slechts in beperkte mate helpen om de verspreiding van Omicron tegen te gaan, zei WHO-directeur van Afrika Matshidiso Moeti, “en plaatsen een zware last op de bevolking”.
“We zijn het slachtoffer van ons succes”
Microbioloog Shabir Madhi, als professor Vaccinologie verbonden aan de Universiteit van Witwatersrand te Johannesburg, zei in gesprek met de Arabische nieuwszender Al-Jazeera, dat het naief is van ontwikkelde landen om te denken, dat ze de verspreiding van Omicron kunnen stoppen met een algemeen vliegverbod op landen in zuidelijk Afrika.
“Het virus heeft zijn weg naar de samenleving al gevonden, naar individuen die niet eens gereisd hebben of in contact zijn gekomen met iemand uit zuidelijk Afrika.” Madhi vindt dat Zuid-Afrika ten onrechte de schuld krijgt van de nieuwe variant. “Het feit dat het hier is ontdekt, maakt het nog geen Zuid-Afrikaanse variant. Het werd alleen hier ontdekt. In Zuid-Afrika hebben we een van ‘s werelds beste covidonderzoeksfaciliteiten op basis van onze ervaring met de behandeling van hiv en tbc. We lopen al een tijdje voorop en zijn dus het slachtoffer van ons succes.”
“Milde klachten en behandeling thuis”
Angélique Coetzee, de arts en voorzitter van de Zuid-Afrikaanse vereniging van dokters, die de variant als eerste opmerkte, is die nieuwe variant geen reden tot blinde paniek. Begin november kwamen patiënten met ongewone Covid-symptomen in haar praktijk. Die patiënten waren erg vermoeid, maar niemand had klachten over smaak- of reukverlies. “Hun symptomen waren zo anders en milder dan bij die mensen die ik eerder had behandeld.” Alle patiënten konden gewoon thuis worden behandeld en weer opknappen.
Dr. Ayoade Olatunbosun-Alakija heeft online veel lof ontvangen nadat ze ook de reisverboden heeft verworpen. In een vernietigend interview met de BBC afgelopen weekend, bekritiseerde Olatunbosun-Alakija westerse landen voor het weigeren van toegang aan reizigers uit Afrikaanse landen, waaronder Zuid-Afrika. Ze zei dat de wereld voorbereid had moeten zijn op een nieuwe en “onvermijdelijke” Covid-19-crisis.
“Als het eerste Covid-19-virus, het virus dat vorig jaar voor het eerst in China werd geïdentificeerd, in Afrika was ontstaan, dan is het duidelijk dat de wereld ons zou hebben opgesloten en de sleutel zou hebben weggegooid”, zei ze. “Er zou geen urgentie zijn geweest om vaccins te ontwikkelen, omdat we vervangbaar zouden zijn geweest. Afrika zou bekend zijn geworden als het continent van Covid-19. Wat er gaande is, is onvermijdelijk en het gevolg van het falen van de wereld om op een rechtvaardige, dringende en snelle manier te vaccineren.” “En wat nu weten, is wat we niet weten.”
Ze zei ook, dat de reisverboden gebaseerd zijn op politiek en niet op wetenschap, en dat de beslissingen onaanvaardbaar zijn.
“We wisten dat dit een kruispunt was waar het ons naartoe zou brengen. Het zou ons naar een variant brengen. Het zou ons naar gevaarlijkere varianten brengen. Waarom doen we verrast? Waarom sluiten we Afrika op, terwijl dit virus al op drie continenten is?”
“Niemand sluit België en Israël op. Waarom sluiten we Afrika op? Het is verkeerd en het wordt tijd dat onze Afrikaanse leiders opstaan en hun stem uiten.”
PK
