Op 25 november wordt normaal Onafhankelijkheidsdag gevierd, maar donderdag werd op deze dag ook een inheemse protestactie gehouden. De inheemse actievoerders hadden zich verzameld bij de Nederlandse ambassade Roseveltkade, om hun stem te laten horen. Met de actie gaven zij te kennen, dat zij geen onafhankelijkheid vieren, omdat hun voorouders Suriname nimmer verkocht of verruild hebben. Vanuit het inheems perspectief is Suriname nooit een kolonie geweest van Nederland. In een verklaring geven zij aan dat ze te maken hadden met wilde occupanten en barbaren, die zonder toestemming Suriname toe-eigenden en verhandelden onder elkaar.
In hun verklaring (zie onderaan) is het volgende te lezen: “Vanaf 1674 begon de 11-jarige oorlog tegen de onderdrukking en uitbuiting. Eerst met kleine overvallen, maar tenslotte kwam een alliantie de drie natiën van Waraw, Caraïben en Arowakken naar Paramaribo en belegerden de plantages en de stad, stichtten branden en doodden planters. Zij waren de eerste vrijheidsstrijders van ons land. Dit resulteerde in 1686 in een verdrag “concordari sanie”, waar de oorspronkelijke bewoners als soevereine volken en eigenaren van de grondgebieden in de Guyana’s om de tafel ging zitten met van Sommelsdijk. Het Nederlandse leger en hoogwaardigheidsbekleders mochten niet zonder toestemming van de Inheemsen hun gebied betreden. Dit heeft standgehouden tot het uitroepen van onafhankelijkheid in 1975. Vanaf dat moment heeft Nederland onrechtmatig gehandeld in de overdracht van ons land aan de Nederlanders Henk Arron en Jagernath Lachmon terwijl er al vrije Surinamers, de oorspronkelijke bewoners, in Suriname woonachtig waren.”
De onafhankelijkheid is volgens hen onrechtmatig doorgedrukt tot heden. Hierbij geven zij aan, dat hun rechten al 46 jaar geschonden worden en dat zij niet gerespecteerd worden als eerste bewoners in de Grondwet. Op 25 november hebben zij hun soevereiniteit uitgeroepen als inheemse volken over de woon-en leefgebieden, die zij van oudsher hebben geërfd van hun voorvaderen. Dit, omdat zij het historische bestaansrecht bezitten, het voorouderlijk recht bezitten, het zelfbeschikkingsrecht bezitten, een Soeverein volk zijn, als Inheemse Volken erkend worden door de VN, hun rechten vervat zijn in de UNDRIP, United Nations Declaration on the Rights of Indigenous Peoples, geratificeerd door de Surinaamse regering en omdat zij zich beroepen op het internationaal Inheems recht in het verdrag ILO 169.
De inheemsen eisen van de Surinaamse overheid het volgende:
De Inheemse Volken van Suriname in de Grondwet van het land te erkennen als eerste bewoners van Suriname; wettelijke erkenning van het zelfbeschikkingsrecht;
wettelijke erkenning van traditionele Inheemse bestuur – en gezagsstructuren, wettelijke erkenning van het recht om de eigen ontwikkelingsrichting te bepalen;
de UNDRIP aannemen in de wetgeving van het land en ILO 169 ratificeren en tot slot deze rechten eerst vast te leggen in de Grondwet van het land, voordat de wet grondconversie wordt aangenomen.
In de verklaring geven zij verder aan, dat de rechten van de oorspronkelijke bewoners op gronden nooit gelijkgesteld kunnen worden aan de rechten op gronden van de tribale bevolking. Dit, omdat zij immers het oudste recht bezitten op basis van hun voorouderlijke erfenis. “Wij ondersteunen de Vereniging van Inheemse Dorpshoofden in Suriname de VIDS, haar regionale organisaties en alle andere I=inheemse organisaties die bezig zijn om aan dit historisch onrecht een einde te maken. Dit betekent, dat het inheems volk in alle eenheid geen keus heeft dan de strijd van onze voorouders, Arabary, Tonay, Pauwe, Toerry, Mourique, Alouwe, Awaia, Janny, Cajaribo, Parataypa, Ipomabo, Pryary, Kaykoesie, Warray, voort te zetten”, aldus de inheemsen in hun verklaring.
De inheemse actievoerders werden echter niet in de gelegenheid gesteld om hun verklaring voor te lezen aan de president van het land, Chandrikapersad Santokhi. Zij werden omringd door de politie en de Mobiele Eenheid (ME). Volgens een actievoerder zal de verklaring doorgeleid worden naar voor wie het bestemd is, qua mensenrechten.
SK
