De oud-granman van de Trio’s Ashongo Alalaparoe is zondag in het Regionaal Ziekenhuis Wanica overleden aan de gevolgen van Covid-19. Hij is 79 jaar geworden. Hij zou het virus hebben opgelopen in zijn dorp Kwamalasamutu, in het uiterste zuidwesten van het land.
Alalaparoe was granman van de Trio’s van 1997 tot 2021 – hij werd op 15 januari 1997 geïnstalleerd als granman. Hij droeg op 17 september van dit jaar het granmanschap vanwege zijn leeftijd en ziekte over aan zijn kleinzoon Jimmy Toeroemang.
Tijdens een vergadering van de leiders van de acht Trio-gemeenschappen in Zuid-Suriname op 28 augustus, gaven de leiders al hun ondersteuning aan het besluit van Alalaparoe om de leiding over te dragen aan zijn kleinzoon. De overdracht vond ceremonieel plaats te Kwamalasamutu. Tijdens die plechtigheid was vicepresident Ronnie Brunswijk een van de aanwezigen. De overdracht geschiedde door het opzetten van de hoofdtooi, het omhangen van de ambts sjerp en het overgeven van de wandelstok door de oud-granman aan de nieuwe granman. Hierna vond de inzegening plaats door voorgangers van de lokale Baptistengemeente.
In zijn overdrachtstoespraak wees oud-granman Alalaparoe de nieuwe granman erop dat hij granman is van 12 stammen te Kwamalasamutu. “Hij zal moeten samenwerken met de andere inheemse volken in Suriname, de marrons, de overheid en alle Surinamers.” Granman Jimmy Toeroemang gaf aan zich ervan bewust te zijn, dat hij een grote boot over de soela’s te trekken heeft. “Met ondersteuning van een ieder moet het lukken de gemeenschap van Kwamalasamutu op een hoog niveau te brengen”, sprak de nieuwe granman.
Condoleances van Brunswijk, VIDS en commissariaat Coeroeni
Brunswijk heeft maandag dit bericht geplaatst op zijn Facebookpagina:
“Ik condoleer de Surinaamse gemeenschap, in het bijzonder de Trio stam, met het heengaan van oud granman Asongo Alalaparu. Granman Asongo was voor mij een vader en vriend. Rust in vrede”
Ook de Vereniging van Inheemse Dorpshoofden in Suriname, VIDS, gaat op social media maandag in op het overlijden van de oud-granman:
“De Vereniging van Inheemse Dorpshoofden in Suriname (VIDS) heeft het droevige nieuws ontvangen dat granman Ashongo Alalaparoe gisteren is heengegaan. Alalaparoe was granman van het Trio volk van 1997 tot 2021 en woonde in Kwamalasamutu. In september dit jaar droeg hij het granmanschap over aan Jimmy Toeroemang. VIDS condoleert de totale Inheemse gemeenschap en in het bijzonder het Trio volk met het heengaan van hun leider.”
Het Burger Informatie Centrum Coeroeni meldt maandag: “Groot opperhoofd der Trio, granman #Asongo_Alalaparoe, is niet meer. Aan de gehele natie, in het bijzonder de Stam der Trio, onze oprechte condoleances. De granman wordt opgevolgd door zijn kleinzoon.”
Ashongo Alalaparoe kwam op voor zijn Trio-gemeenschappen
Oud-granman Ashongo Alalaparoe, die bekend stond als een gemoedelijke, vriendelijke man die op alle fronten opkwam voor zijn Trio’s en streed voor alle Trio-dorpen, had tijdens zijn jarenlange functioneren als granman te kampen met veel problemen in zijn gebied. Hij bracht die problemen meerdere keren onder de aandacht van ‘Paramaribo’. Zo bracht hij in februari 2016 een bezoek aan toenmalig minister Edgar Dikan van Regionale Ontwikkeling en wees de bewindsman onder andere op het ontbreken van een waterleiding en elektriciteit, de bouw van een nieuwe aanmeersteiger, een niet afgebouwd schoolgebouw en voedseltekorten. Kort voor de verkiezingen in 2020 werden zonnepanelen te Kwamalasamutu geplaatst en werd het dorp voorzien van veilig drinkwater.
In de eerste twee decennia van de 21e eeuw werden de Trio’s getroffen door voedseltekorten. Bijna jaarlijks waren er overstromingen van kostgrondjes en daarnaast hadden enkele dorpen in 2002 en 2008 last van mierenplagen, en was voedselhulp vanuit Paramaribo noodzakelijk. Om de voedselvoorziening te verbeteren werd met hulp van de regering hooglandrijst geïntroduceerd, dat in 2019 voor het eerst geoogst werd.
Medio maart 2020 mocht granman Alalaparoe diverse cadeaus ontvangen uit handen van ABOP-voorzitter Ronnie Brunswijk. Brunswijk schonk de granman een volledig ingericht huisje met twee slaapkamers en een kantoor, drie arbeiders, drie maanden voeding en een Utility Task Vehicle – een ATV waarop twee personen naast elkaar kunnen plaatsnemen.
Wat ook niet mag worden vergeten is, dat Ashongo Alalaparoe rond 2012 streed tegen de aanleg van dammen in de Tapanahonirivier en acht jaren later waarschuwde hij buitenstaanders voor een zoveelste keer om het woon- en leefgebied van de Trio’s niet binnen te dringen voor goud of diamantwinning.
In 2015 onderscheidde toenmalig president Desi Bouterse Alalaparoe tot drager van het Grootlint in de Ere-Orde van de Gele Ster.
PK
