Na een extra dag van koortsachtige onderhandelingen is op de VN Klimaattop COP26 in Glasgow zaterdagavond een verklaring aangenomen die de strijd tegen de opwarming van de aarde een flinke stap verder brengt, maar niet de doorbraak betekent waartoe regeringsleiders op de eerste dagen hadden opgeroepen.
“Imperfect, maar een stap in de goede richting”, vatte de Britse voorzitter van de conferentie het resultaat samen. Dat is ook de teneur van de reacties van milieuorganisaties als Greenpeace.
#COP26 has concluded today in Glasgow with nearly 200 countries agreeing the Glasgow Climate Pact.
— COP26 (@COP26) November 13, 2021
Combined with increased ambition and action from countries, it means that 1.5C remains in sight.
It will only be delivered with concerted and immediate global efforts.
In de allerlaatste minuten wist India, met steun van China en tot grote teleurstelling van vrijwel alle andere landen, een cruciale zin over het stoppen met steenkool als brandstof af te zwakken. Met succes. Waar lang stond dat landen streven naar ‘het uitfaseren’ van steenkool (als brandstof) staat uiteindelijk ‘het verminderen’ van steenkool.
"After the collective dedication which has delivered the Glasgow Climate Pact, our work here cannot be wasted."
— COP26 (@COP26) November 13, 2021
Read #COP26 President @AlokSharma_RDG's full remarks 👇
Dit zijn de belangrijkste drie punten uit de verklaring die door 197 landen is aangenomen:
Minder steenkool gebruiken
De wereld moet minder steenkool gaan gebruiken en af van overheidssubsidies op fossiele brandstoffen. Het is voor het eerst in 26 klimaatconferenties dat steenkool en fossiele brandstoffen expliciet worden genoemd als oorzaak van klimaatverandering. Dit kan belangrijke gevolgen hebben voor de financiering van nieuwe olie en gas projecten. Hierover is een hard gevecht gevoerd. Zoals de vertegenwoordiger van Iran zei: ,,Als ontwikkelingsland hebben wij fossiele brandstoffen nodig voor onze economische ontwikkeling.”
Rijke landen moeten meer doen om arme landen te helpen
Rijke landen erkennen dat ze meer moeten doen om arme landen te helpen de gevolgen van klimaatverandering op te vangen. Rijke landen betuigden expliciet ‘diepe spijt’ dat ze tot nu toe te weinig hebben bijgedragen.
“Keep 1,5 alive”
De verklaring herbevestigt dat de opwarming van de aarde moet worden beperkt tot 1,5 graden ten opzichte van het pre-industriële niveau. ‘Keep 1,5 alive’ was een belangrijk doel van het Britse voorzitterschap, daartoe aangemoedigd door non-gouvernementele organisaties. De doelstelling van de klimaattop in Parijs, in 2015, was ‘behoorlijk onder de 2 graden, liefst 1,5 graden’. De wereld koerst op dit moment af op 2,7 graden opwarming aan het eind van deze eeuw. Er zullen dus veel extra maatregelen nodig zijn en landen moeten die voortaan elk jaar presenteren, om te beginnen volgend jaar, en niet om de vijf jaar, zoals in Parijs was afgesproken.
De vertegenwoordiger van de eilandengroep de Malediven zei over het belang daarvan: “Het verschil tussen 1,5 graden en 2 graden opwarming is… ons doodvonnis.”
We've made serious breakthroughs @COP26.
— Boris Johnson (@BorisJohnson) November 13, 2021
We've kept 1.5 alive and made huge progress on coal, cars, cash and trees.
And while there is still so much that needs to be done to save our planet, we'll look back at COP26 as the moment humanity finally got real about climate change. pic.twitter.com/Rf91HN4fS3
Twee weken lang werden de onderhandelingen diplomatiek en achter de schermen gevoerd, maar zaterdag vonden veel gesprekken open en bloot plaats in de plenaire zaal en kwamen de verschillen voor iedereen zichtbaar aan het licht. De VS en EU willen zo snel mogelijk de uitstoot verminderen van broeikasgassen die de opwarming van de aarde veroorzaken. China, Iran, Zuid-Afrika en met name India zijn het daar wel mee eens, maar vinden dat zíj nog wat langer door kunnen gaan met gebruik van fossiele brandstoffen omdat zij pas veel later met hun industriële ontwikkeling – en dus de uitstoot – zijn begonnen.
De ontwikkelingslanden tenslotte willen naast maatregelen om klimaatverandering tegen te gaan vooral maatregelen om de gevolgen ervan op te vangen. Zij worden daarmee het heftigst geconfronteerd, terwijl zij het minst aan het probleem hebben bijgedragen.
“Het is slap, het is zwak en het 1.5 graden-doel is nog maar net in leven, maar er is een signaal afgegeven dat het tijdperk van fossiele brandstoffen ten einde loopt”, aldus Dewi Zloch, die voor Greenpeace in Glasgow was. ,,En dat is belangrijk. Zeker op een klimaattop waar lobbyisten van de fossiele industrie wederom flink vertegenwoordigd waren. De zin in de slotverklaring over het minderen met steenkool en het afschaffen van subsidies voor fossiele brandstoffen is afgezwakt, maar het is niettemin een doorbraak.”
COP26 is a step in the right direction.
— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) November 13, 2021
1.5 degrees Celsius remains within reach; but the work is far from done.
The least we can do now is implement the promises of Glasgow as rapidly as possible and then aim higher.@TimmermansEU https://t.co/goIY7ST1iy pic.twitter.com/k9FzvJEMlo