Al vele maanden publiceert Dagblad Suriname de prijzen van een groep goederen. De publicatie bestaat uit een tabel waarin elk product is aangegeven, de eenheid (bijv. het gewicht), de minimumprijs en de maximumprijs. Indien je als consument zo een pakket van 25 producten in de supermarkt zou kopen dan heb je een doos nodig om de ca. 13 kg mee naar huis te nemen. Je hebt dan in die doos: rijst, brood, blom, havermout, spijsolie, boter, erwten, aardappelen, uien, knoflook, thee, koffie, suiker, melk, zout, sardien, pindakaas, jam, chocoladepasta, kippenblok, tandpasta, badzeep, poederzeep, toiletpapier, maandverband. Kortom een flink pakket dat iedereen wel zou willen hebben.
Volgens de prijslijst van Dagblad, die blijkbaar regelmatig personen naar een aantal supermarkten stuurt om prijzen op te nemen, kost dat pakket eind oktober minimaal SRD 535 en maximaal SRD 730. Mensen die weinig inkomen hebben zullen dus eerder de goedkoopste producten kopen en mensen met wat meer geld kopen misschien wat duurdere producten.
In de krant van 28 oktober heeft Dagblad weer zo een tabel gepubliceerd. Wat interessant is dat de prijzen in de tabel vermeld worden voor 23 juni, 24 juli, 31 augustus, 28 september en 28 oktober. We mogen aannemen dat de prijzen rond die data verzameld zijn, zodat het een goed beeld geeft van de werkelijkheid. We nemen aan dat de opname van prijzen consistent en eerlijk gedaan wordt, zodat we de cijfers kunnen gebruiken voor verdere analyse.
Meten is weten
Ik was zeer benieuwd hoe de prijzen zich ontwikkeld hebben, want je hoort zoveel geklaag dat alles elke dag duurder wordt, dus dat moet dan blijken uit zo een tabel. “Meten is weten” zegt men. Om erachter te komen in welke mate de prijzen gestegen zijn heb ik het verschil tussen de prijzen van oktober en juni genomen. Nu blijkt dat het minimumpakket van alle 25 goederen in juni SRD 513 kostte en in oktober SRD 535. Het verschil was dus SRD 535 min SRD 513 is SRD 22 en indien je het procentueel wil uitdrukken dan deel je die SRD 22 weer door SRD 513 en levert dat een prijsverhoging van 4,3% op. Hetzelfde heb ik gedaan met de maximumprijzen en kom dan op een verhoging voor dat pakket van SRD 45 tussen juni en oktober, oftewel 6,6%. Je zou ook kunnen zeggen dat de gemiddelde verhoging (dus tussen minimum en maximum) 5,5% was oftewel 1,4% per maand. Dat betreft dus de prijzen van het pakket van 25 goederen over de afgelopen vier maanden. Op 7 juni is de wisselkoers losgelaten en al vier maanden vrij stabiel, dat blijkt ook uit de prijzen in de supermarkt die sindsdien veel minder zijn gestegen dan men vaak denkt.
Prijzen basispakket nauwelijks gestegen
Om de analyse wat verder te voeren heb ik het pakket opgedeeld in basis- en strategische goederen (volgens de lijst van het ministerie van Economische Zaken) en overige goederen. Over de basis- en strategische goederen wordt (vrijwel) geen invoerrechten betaald, en over de andere goederen wel (ofschoon rijst natuurlijk niet geïmporteerd wordt). Ongeveer de helft van het pakket van Dagblad viel onder de eerste groep en de andere helft onder de laatste groep. Het basispakket (spijsolie, zout, suiker, knoflook, uien, aardappelen, sardien, thee, koffie, maandverband, erwten en havermout) kostte in juni SRD 297 en in oktober SRD 299, een stijging van slechts SRD 2 in vier maanden. Er was dus vrijwel geen verschil in de minimumprijzen. Dat is ook precies de bedoeling van de basis- en strategische goederen Wel bleek dat de maximumprijzen voor dit basispakket een stuk duurder uitkwam nl. op SRD 382 in juni en SRD 395 in oktober, oftewel 3,4% stijging. Je zou wel verwachten dat er weinig verschil tussen de minimum- en maximumprijzen voor het basispakket zou moeten zijn, maar dat moet Economische Zaken uitzoeken waar het aan ligt (bijv. de vrije markt importeert duurdere versies van hetzelfde product). De prijzen van de overige goederen zijn v.w.b. de minimumprijzen toegenomen van SRD 216 tot SRD 236, oftewel 9,3%. Voor de maximumprijzen was de toename van SRD 303 tot SRD 335, oftewel 10,6%
De tabel van 25 goederen in Dagblad Suriname geeft ons dus een nuttige indicatie van de prijsstijgingen van goederen in de supermarkt. In ieder geval stijgen de prijzen van deze goederen niet elke dag flink. Het Algemeen Bureau voor de Statistiek doet hetzelfde op grotere schaal en berekent ook de prijsstijgingen voor andere goederen en diensten, die hier dus niet zijn meegenomen.
Marten Schalkwijk
