Het komt de laatste tijd heel vaak voor dat jongeren van huis weglopen. Maar, waardoor zou dat komen en hoe kunnen deze jongeren begeleid worden?
Juljo Cruden, MSc., Kind- en jeugdpsycholoog, zegt in gesprek met Dagblad Suriname, dat weglopen vaak voorkomt wanneer jongeren onderliggende problemen ervaren, waarvoor ze geen andere uitweg kunnen zien.
“Een veel voorkomende reden is een gespannen gezinsrelatie. Daardoor komen vaak het gevoel van een gebrek aan erkenning en steun, het gevoel in de steek gelaten of zelfs afgewezen te worden, vooral als we op het punt komen van voldoen aan alle eisen en verwachtingen van ouders. Denk maar aan je moet een arts worden of het niet accepteren van iemand zijn of haar sexuele oriëntatie. Jongeren die weglopen wonen vaker in een gezin waarin conflicten of trauma’s aanwezig zijn.”
Cruden stelt, dat er tijdens de adolescentie, de relatie van een jongere met zijn of haar gezin complexer wordt. Maar, hoe dit komt, daar wordt weinig over gesproken. Volgens Cruden willen en moeten jongeren experimenteren met een nieuwe plaats en met nieuwe rollen. Jongeren maken zich bijvoorbeeld los van de ouders en focussen meer op het zich individualiseren, wat kan leiden tot wederzijds onbegrip en conflicten. “Maar dit gedrag komt doordat de hersenen zich nog ontwikkelen en het belongings gebied in de hersenen heel erg actief is en het controle gebied minder actief. Hierdoor zie je jongeren soms vaker impulsieve handelingen plegen en minder rekening houden met gevolgen. Dit is uiteindelijk wel iets dat ze moeten ervaren, omdat het bij de ontwikkeling hoort en dat zorgt ervoor dat je gaat ontdekken wie je bent of wil worden.”
“Drugs- en alcoholgebruik, delinquentie of prostitutie vallen onder probleemgedrag. Sommige jongeren vertonen al voordat ze weglopen probleemgedrag. Dit gedrag is meestal overgenomen vanuit hun omgeving. Zo kunnen vrienden met een probleemgedrag leiden tot weglopen of overnemen van bepaalde negatief gedrag. Aan de andere kant zijn er ook een aantal jongeren die weglopen, omdat ze kampen met een psychische kwetsbaarheid (zoeken naar zichzelf en eigen identiteit, depressie of een zware psychiatrische problematiek).”
Cruden stelt, dat weglopen voor de meeste jongeren een manier is om hun emoties onder controle te krijgen en om te gaan met spanningen. Weglopen lijkt voor jongeren dus de geschikte oplossing om spanningen te doen afnemen. “Iemand die wegloopt heeft voor hij wegloopt al andere oplossingen uitgeprobeerd, maar die bleken in zijn ogen ondoeltreffend, waardoor weglopen nog de enige oplossing is. Het is vaak ook een manier om te vertellen dat je lijdt. Jongeren die zich onbegrepen voelen of vinden dat niet naar hen wordt geluisterd, zien weglopen als een oplossing om gehoor te krijgen.”
Begeleiding
Weglopen betekent dat de mening van de jongere niet is gehoord of dat er geen rekening met zo iemand wordt gehouden. Weglopen is dus de enige manier die over blijft om de behoeften duidelijk te maken. “Tijdens begeleiding ga je daarop in en luister je naar zo een jongere. Jongeren moeten op een leuke en luchtige manier leren om voldoende na te denken voor ze tot daden overgaan en leren om alternatieven te vinden voor het weglopen. Het is belangrijk dat jongeren zelf de oplossing in handen nemen (coping en probleemoplossendvermogen versterken). Ze hebben behoefte aan een plaats waar ze antwoorden kunnen vinden op hun vragen. Ze zijn ook vaak op zoek naar ademruimte en tijd voor bezinning. Die ruimte moeten ze kunnen krijgen. Uiteraard leren accepteren van en omgaan met hun emoties.”
Cruden zegt ook, dat een heel belangrijk aspect van begeleiding, ouder begeleiding is. De ouders krijgen ook tools hoe ze het beste uit hun kind kunnen halen en wat eventueel anders aangepakt kan worden om ervoor te zorgen dat het kind zich uiteindelijk vrij voelt de ouders alles te vertellen en hulp te zoeken bij de ouders of zaken te bespreken met de ouders. “Een veilige haven te creëren voor je kind is het algemeen doel. De taal leren spreken die jouw tiener, puber of adolescent spreekt is al een grote hulp. En in erge gevallen van veel conflict zou gezinstherapie ook nodig zijn.”
Tot slot zegt Cruden dat er uiteraard meer aandacht besteedt moet worden aan jongeren, omdat ze het land over een paar jaren zullen overnemen. “We moeten ze helpen vormen en begeleiden en de nodige skill aanleren of helpen versterken. Geduldig zijn en kennis delen. Dat lijkt hoopvoller dan telkens de uitspraak doen dat de jeugd al verpest is. Mentale gezondheid onder jongeren moeten we serieuzer gaan nemen en werken aan het normaliseren om met iemand te praten, hetzij iemand op school, een tante, oom of een professional. Praten over hetgeen waarmee je zit is een investering in je toekomst om een betere versie van jezelf te worden. En dat moeten we onze jongeren nu gaan leren. Tijd voor de switch als het op jongeren neerkomt. De pedagogische aanpak even aan de kant zetten en nu de agogische aanpak inzetten”, aldus Cruden.
SK
