De redenen waarom men Suriname een gezegend land noemde, zijn verdwenen. Er was geen oorlog, geen natuurramp, geen onderlinge rassenstrijd. Er was rust, hard werken en omkijken naar elkaar.
De dood van de vijftien burgers op 8 december 1982, de slachtoffers van Moiwana en alle andere burgers die sinds 25 februari 1980 om het leven zijn gebracht, heeft Suriname voor altijd veranderd. Landgenoten hebben in opdracht onschuldige landgenoten koelbloedig vermoord. Het recht op leven is door de toenmalige machthebbers geschonden. Het leven van de Surinamer is sindsdien voor altijd veranderd en wel in emotionele-, financiële-, psychologische- en maatschappelijke zin. In plaats van spijt te betuigen of zich te verontschuldigen, probeerde de dader onder zijn straf uit te komen door het gewetenloos toepassen van allerlei corrupte foefjes. (Amnestiewet) Het leven van een mens is het hoogste goed van een mens en dat wordt beschermd door onze wettelijke regelingen zoals onze Grondwet en internationale verdragen. En juist dat werd door landgenoten met de voeten getreden. Het is de dader gelukt om mensen mee te krijgen, die dit wangedrag goedkeurden, toejuichten en er zelfs aan meewerkten en dat was het eerste teken dat het moreel verval in Suriname was ingezet.
Sindsdien is er in Suriname een samenleving gecreëerd die wordt geteisterd door moreel verval. Dit gedrag is ontsproten uit hebzucht en honger naar macht. De ontwikkeling naar morele volwassenheid is een halt toegeroepen. Ons gedrag is afhankelijk van onze besluiten en niet van onze omstandigheden. Er worden dus continu moraal vernietigende besluiten genomen. Moreel verval is net een virus. Dit virus is jarenlang gezaaid en het gros van het volk werd daarmee besmet. Het feit alleen al dat men het heel normaal vond om op een veroordeelde crimineel te stemmen en hem zelfs als president te accepteren, gaf al aan dat normen en waarden bezig waren te verdwijnen.
Sindsdien volgden de bewijzen van moreel verval zich in snel tempo op. Er werden vriendjes en familie op posten benoemd die zich ongestraft schuldig maakten aan fraude en diefstal. Ernstige delicten werden in de doofpot gestopt, zelfverrijking door goud concessies, toegeëigende gronden, verkiezingsfraude, omkoperij, mensen die een baan last minute accepteren om mee te profiteren, enz. Het bewijs dat het volk geen waarde meer hecht aan fatsoen, werd bij de laatste verkiezing weer geleverd toen een crimineel als VP werd geaccepteerd. Nationaal en internationaal verloor Suriname aan respect.
Niet alleen in Suriname maar ook in Nederland demonstreren landgenoten met hun gedrag moreel verval. Astrid Roemer zwaaide recent nog in een artikel de lofzang over de crimineel die zoveel landgenoten heeft laten vermoorden, zonder zelfs rekening te houden met de gevoelens van de nabestaanden. Bij deze vrouw ontbreekt duidelijk elk beetje gevoel voor empathie en haar fatsoen is ver onder niveau. Velen gingen in hun protest zover dat ze adviseerden om de haar toegezegde boekenprijs terug te draaien. Een jury heeft op bepaalde schrijversgronden haar de prijs toegekend dus kan dat niet teruggedraaid worden. We kunnen echter wel haar gedrag als mens publiekelijk veroordelen en vooral haar boeken niet te kopen.
Suriname is duidelijk op weg naar een asociale en egoïstische samenleving, die steeds verder verhardt. Er is sprake van een dramatische verandering in het waardenpalet van de Surinamers. Steeds meer gebeurtenissen in de samenleving rieken naar maffiagedrag, zoals zware wapens in omloop, liquidaties, openlijke bedreigingen, stimulans om de wapens weer op te pakken, fraude met vaccinatiebewijzen, drugs, inbraak, verbrande lijken, de criminaliteit neemt niet alleen toe maar geschiedt steeds meer in hardere vormen. Men blijft niet alleen dit gedrag voortzetten, maar laat ook duidelijk merken dat ze lak hebben aan wetten en regels. Men vernielt apparatuur om bewijsmateriaal weg te werken, blijft zich schuldig maken aan illegale houtkap, die zelfs na waarschuwingen wordt voortgezet. Het maffiagedrag gaat overheersen in de samenleving en dat is zorgwekkend.
Laten we ervoor waken dat ons mooie land moreel steeds verder afglijdt, want dit maffiamoraal, is de bijl aan de wortel van de verzorgingsstaat. We moeten dit immorele gedrag niet als normaal accepteren, maar ervoor zorgen dat onze moraal verankerd is in de puurheid van ons hart. Mahatma Gandhi wist het heel mooi te zeggen: ‘Morality is the basis of things and truth is the substance of all morality.’
Beste mensen moraliteit kan niet wettelijk worden vastgelegd, maar gedrag kan wel worden gereguleerd. Gerechtelijke decreten zullen het hart misschien niet veranderen, maar ze kunnen de hartelozen wel in bedwang houden.”
“Respect voor jezelf leidt jouw moraal en respect voor anderen leidt jouw manieren.”
Josta Vaseur
