Op 26 juli 2021 was het precies 116 jaar geleden dat Louis Alfred Gerardus Doedel in Suriname is geboren. Doedel heeft zich als een groot organisator van arbeiders, werklozen en agrariёrs in ons land ontwikkeld.Toen hij 24 jaar oud was brak de internationale financieel-economische crisis uit die de wereld en zeker ook Suriname tot aan de Tweede Wereldoorlog in haar greep heeft gehouden.
In de vroege jaren dertig van de vorig e eeuw is Doedel de voorzitter geweest van de belangrijkste organisaties van de arbeidersbeweging in die tijd, te weten: Surinaams Werklozen Comité, Surinaams Werklozen Strijd Comité, Surinaamse Volksbond en de Surinaamse Algemene Werkers Organisatie.
Hij heeft in dezelfde periode talrijke brochures, geschriften en pamfletten gescheven en gedistribueerd om de werkende klasse te stimuleren om voor hun rechten op te komen. Met recht kan dan ook worden gesteld dat Doedel de grondlegger is van de moderne vakbeweging in ons land.
Oproerkraaier
Vanuit de koloniale bril bezien was Doedel een oproerkraaier, die de brave burgers opzette tegen het wettig gezag. De activiteiten waarmee Doedel bezig was waren dan ook een doorn in het oog van de koloniale bezetters.
Uit de volgende drie citaten blijkt overduidelijk dat Doedel volstrekt door had wat de rol van het Koloniaal Bestuur en die van de kolonisator was.
| ‘Het is onze plicht nu om de werklozen er op attent te maken, dat werklozenzorg Bestuurstaak is! En daat gaat het om! Wij eisen van het bestuur dat het met voortvarendheid onze belangen behartigt. Wij eisen, zo het Bestuur machteloos is om werk te verschaffen, een wekelijkse steun in voeding of geld. Het is niet onze schuld dat wij werkloos zijn, het is de schuld van een slap bestuur dat de toestand in Suriname met de dasg verergert, Wat dit Bestuur weet niet wat het betekent:’gouverner c’est prévoir’ (besturen is vooruitzien)’ |
| ‘Wil Nederland ons niet economisch naar omhoog helpen, het kan zich de weelde veroorloven van een reservebron er op na te houden, maar niet ten koste van ons hartebloed, ons levensbestaan’ |
| ‘Nu Nederland niets wil doen, zelfstandig eisen en ook verkrijgen datgene, waar wij als mens recht op hebben. Gaan wij te rade met hetgeen wij dagelijks met betrekking tot de economische situatie van dit land ervaren, dan, helaas, meer en meer dringt zich de overtuiging aan ons op, dat dit gebiedsdeel, onder de huidige driekleur, nooit of te nimmer enige welvaart ten deel zal vallen. Want Nederland kan het of kan het niet, want Nederland doet niets!’ |
Op 29 mei 1937 greep het koloniaal bestuur zijn kans toen er een incident ontstond bij de aanbieding van een petitie aan de toenmalige Gouverneur Kielstra. Doedel werd opgepakt en dezelfde avond werd hij afgeleverd bij het psychiatrisch centrum Wolffenbuttel, het huidige PCS (psychiatrisch Centrum Suriname). Daar is Doedel 43 jaar lang opgesloten en vergeten. Hij is uiteindelijk aan het einde van zijn leven door inspanningen gedaan door Henk Herrenberg opgespoord. Doedel stierf uiteindelijk op 10 januari 1980, enkele dagen nadat hij eindelijk uit PCS was ontslagen.
De nationale helden
Doedel is één van onze nationale helden die het slachtoffer is geworden van het Nederlandse kolonialisme. Onze nationale helden zijn stuk voor stuk als herrieschoppers, oproerkraaiers, brandstichters, plunderaars of op een andere negatieve manier in onze geschiedenis aan ons voorgehouden. Kortom, er is doelbewust karaktermoord op onze nationale strijders gepleegd. Of het nu gaat om Kaikusie, Boni, Baron, Boston, Present, Tetry, Jumpa Raygaroo, Ramjanee, of Wongsoredjo, Doedel, of Anton de Kom en talrijke andere nationale vrijheidsstrijders. Zij zijn steeds stuk voor stuk door Koloniale bestuurders door het slijk gehaald en zijn of vermoord of gemarteld, langdurig opgesloten of verbannen uit eigen land verbannen.
Erkenning, excuses en genoegdoening
Het is daarom van belang dat er door het Kennisinstituut voor Onderzoek naar Genocide en Reparaties, de werkarm van de Nationale Reparatie Commissie Suriname in samenwerking met andere organisaties een grote inventarisatie wordt gemaakt van alle nationale helden die in de koloniale tijd strijd hebben geleverd tegen onrecht en die slachoffers zijn geworden van het koloniale systeem en dat op 1 juli 2023 bij de herdenking van 150 jaar daadwerkelijke afschaffing van de slavernij in Suriname de Nederlandse regering dit historische onrecht erkent en dat er hiervoor ook een programma voor herstel wordt geёist. Hoe het programma voor herstel er uit moet zien, zal door consultaties en dialoog met de Surinaamse gemeenschap tot stand komen.
Dat de Nederlandse vakcentrale een zaal naar Louis Doedel heeft vernoemd vinden wij een mooi gebaar, maar ook niet meer dan dat. De vraag die gelijk opkomt is wat heeft de Surinaamse vakbeweging gedaan, of wat zijn de plannen van de Surinaamse vakbeweging terzake eerherstel van Louis Doedel. Wellicht kan het Scholings Instituut voor de vakbeweging in Suriname, waar nu een borstbeeld van Doedel staat naar deze grondlegger van de moderne Surinaamse vakbeweging worden vernoemd.
Tot slot kan worden opgemerkt dat de 43 jarige opsluiting van Doedel door het Kolonoiaal Bestuur een vraagstuk is van het Surinaamse volk, van de Surinaamse regering en van de Nederlandse regering.
Armand Zunder.
