Een waarnemer kwam met foto’s die gemaakt zijn in het voormalig bauxietdorp Moengo in het district Marowijne. Er werd verder geen informatie verstrekt. Dat hoefde ook niet, het historisch landmerk werd in één oogopslag herkend als de ruïne van Casa Blanca, oorspronkelijk de directeurswoning van Surinaamsche Bauxiet Maatschappij die na verloop van tijd de naamsverandering Suriname Aluminium Company onderging.
Soep met balletjes
De foto’s werden gedeeld met derden die verontwaardigd reageerden: “Suriname brokkelt af door gebrek aan goed bestuur. Het is met Moengo net als met de onafhankelijkheid van Suriname gegaan. Nederland trok zich terug en het werd soep met balletjes in het land, dat door het ontbreken van een beleidslijn de koers kwijtraakte. Toen Suralco het bijltje erbij neergooide donderde niet alleen de bedrijvigheid, maar ook het woon- en leefklimaat van Moengo in elkaar.”
Grond- en grondenrechten
“De bauxietindustrie heeft het Moengonees bestaan en landschap bij haar inwerkingtreding en bij de stopzetting daarvan veranderd. De nakomelingen van de ontheemde Aucaners geven aan, dat hun families als het ware zijn verdreven uit het gebied. Grond- en grondenrechten werden overtreden.”
Bevolkingspolitiek
“De bevolkingspolitiek van het gouvernement omvatte het oprichten van dorpsgemeenschappen en vestigingsplaatsen, het bauxietdorp paste binnen dit beleid. Het werd bevolkt door burgers uit alle windstreken van het land. Creolen, hindostanen, Javanen, inheemsen werden in dienst genomen en gehuisvest. Gedurende jaren werden er geen Aucaners in dienst genomen. Deze groep mocht ook niet in Moengo wonen.”
Segregatie
“Het mijnbouwdorp Moengo is gebouwd uitgaande van karakteristieke Apartheidsgedachten. De segregatie komt onder andere tot uitdrukking in de sociale positie van de werknemers. De werknemers werden hiërarchisch gerangschikt als directie, stafleden, maandloners, weekloners, geschoolden en ongeschoolden. Er werden grenslijnen getrokken. Zij werden ondergebracht in aparte woonomgevingen. De directeur resideerde in Casa Blanca, dat later diende als stafclub een sociëteit waarvan de toegang verboden was voor de lagere werkklassen. De stafleden werden ondergebracht in het stafdorp. De overige werknemers arbeiders woonden in arbeiderswoningen.
Terugval
“De in 1974 begonnen terugval in de bauxietindustrie van Suriname. In 1982 schortte Nederland de ontwikkelingshulp op. De Binnenlandse Oorlog heeft Moengo zwaar getroffen. Vanwege de oorlog weken 12.000 mensen uit het grensgebied naar Frans- Guyana en Paramaribo. In 1993 kwam er een definitief einde aan de activiteiten van de Suralco in Moengo.”
Uitverkoop
“De plant en andere bezittingen werden verkocht. Moengo is sedert toen sterk achteruitgegaan. Veel bewoners trokken vanwege de Binnenlandse Oorlog en de sluiting van het bedrijf weg naar andere gebieden er vond een Exodus plaats naar de stad. Niet alle Casa Blanca staat er verwaarloosd bij. De boerderij, de golfbaan, de zwembaden bestaan niet meer.”
Naamgeving
“Casa Blanca de voormalige directeurswoning wordt geassocieerd met het Witte Huis in Washington, de ambtswoning van de president van de Verenigde Staten van Amerika. Maar de naamgeving staat eerder in verband met de Marokkaanse stad Casablanca.”
Marokko
“Op 15 januari 1943 werd bij Bakkie een Amerikaans vliegtuig uit de lucht geschoten met aan boord 35 personen. Het betrof het ondersteunende team van president Roosevelt, die op weg was naar een conferentie in het Noord-Afrikaanse Casablanca. Tijdens het vliegen over Suriname explodeerde het vliegtuig in de lucht, viel uiteen en stortte neer. Het vliegtuig werd door een Duitse onderzeeër neergehaald.”
Exodus
“Aan het begin van de twintigste eeuw werd Moengo bevolkt door Aucaners die moesten wijken voor de industriële ontwikkeling. Het bauxietdorp dat in 1918 werd gesticht aan de oever van de Cotticarivier was berekend op 4.000 personen in gezinsverband. De Aucaners hebben Moengo na de opdoeking van Suralco langzamerhand overgenomen. De bevolking van 10.000 personen bestaat anno 2021 overwegend uit marrons.”
HD
