Over de nieuwe prijzen van stroom bestaat er veel bezorgdheid in Suriname. Aan de regering van Suriname zijn onder andere door de Stichting Verbruikersraad Suriname verschillende adviezen gegeven. Het is nog onduidelijk in welke mate de prijsverhogingen zullen plaatsvinden. De totale berekende jaarlijkse kosten voor de EBS zijn 2.8 miljard SRD. Deze bestaan uit verbruikskosten (2.1 miljard SRD) en basiskosten (0.7 miljard SRD). De basiskosten hangen niet af van de hoeveelheid kWh afname, de verbruikskosten wel. Als gekeken wordt naar de totale verkoop van EBS (1.551 GWh) dan komt de kostprijs van stroom in Suriname gemiddeld op SRD 1,84 per kWh. De gemiddelde prijs die aan verbruikers in rekening wordt gebracht zou gelijk zijn aan SRD 1.47 per kWh. Door de
Verbruikersraad, die opgericht is om als specialistische organisatie te dienen, is opgemerkt dat ook bij de EBS de familie- en politieke inmenging en verbondenheid het bedrijf log en inefficiënt gemaakt. De problemen hebben een structureel en terugkerend karakter. Deze raad heeft er moeite mee dat de aanpassing tarieven door ‘de politiek’ bepaald worden. Door de inflatie van de afgelopen 30 jaren was elk tarief om de 3 jaar achterhaald. Ook de financiële verantwoording zou niet transparant zijn. Ongewenst zou ook zijn de politieke benoeming van directies en rvc’s. Dit alles zou leiden tot een financieringstekort. Deze problemen zijn bekend, maar de vraag is of ze wel als zodanig herkend worden door de regering zelf. Door de raad is de jaarrekening van EBS bestudeerd en zouden de opbrengsten van het energieleveringscontract tussen NH en Rosebel Goldmines niet tot de opbrengsten van EBS worden gerekend. De vraag is waarom. De raad stelt voor dat deze opbrengsten (meer dan SRD 300 miljoen) op jaarbasis formeel aan EBS worden overgedragen als inkomsten, zodat er meer financiële ruimte voor de EBS ontstaat. Sinds 2006 hebben we ook de
Staatsolie Power Company Suriname (SPCS; een thermische centrale) die een opwekkingscapaciteit van 96 megawatt heeft. Deze centrale produceert elektriciteit voor zowel de raffinaderij van Staatsolie en het openbare net. Het contract tussen EBS en SPCS zou niet in het voordeel van de EBS zijn. Opmerkelijk is dat er geen publicatie is van een aparte jaarrekening waardoor er inzicht is in de werkelijk opbouw van de kostprijs van de SPCS-energie. EBS en Staatsolie zijn beide voor 100% eigendom van de Staat. De raad hekelt dat EBS door de Staat anders behandeld dan de SPCS. Bij SPCS is de normkostprijs niet getoetst door derden; elke onnodige doorberekening zal echter worden afgewenteld op de samenleving.
De raad heeft de vinger op de zere plek gelegd en het kind bij de naam genoemd. Zo is er een gevoel bij de samenleving dat de werknemers van de EBS boven hun stand leven en vrijgesteld zijn van de lasten voor elektriciteit. 2% van het stroomverbruik is van de huishoudens van EBS’ers en daarvoor wordt 90% korting gegeven, terwijl het volk 10 x meer betaalt. Het inkoopbeleid (procurement) bij de EBS roept vele vraagtekens op en er wordt nimmer verantwoording hieromtrent afgelegd, meent de raad. Deze raad vindt dat het voorstel gedaan op 9 juni 2021 puur gestoeld is op de overheidsbegroting en niet gericht is op duurzame sociaaleconomische ontwikkeling. De raad vindt dat een in haast doorgevoerde verhoging van de elektriciteitstarieven desastreuze effecten zal hebben voor de totale samenleving, en voor delen van het bedrijfsleven funest worden. De concurrentiepositie op diverse exportmarkten zal verslechteren en het Surinaams toeristisch product zal nog verder uit de markt geprijsd worden. Ook wordt erop gewezen dat sociale onrust aangewakkerd kan worden en een ontwrichting kan ontstaan in vele huishoudens die in acute sociale nood zullen komen te verkeren. Geen enkel sociaal vangnet zal het e.e.a. voldoende kunnen opvangen. Er is onvoldoende rekening gehouden met de crisissituatie waarin de samenleving zich reeds bevindt. Door verschillende maatregelen in economische zin die door de regering zijn getroffen is de koopkracht van de samenleving en overlevingskansen voor het bedrijfsleven ernstig gedaald. Er is bijna geen rekening gehouden met de financiële veerkracht van de samenleving. Inmiddels hebben we ook een bij wet opgerichte Energie Autoriteit Suriname (EAS), maar er zouden geen jaarverslagen zijn, ook niet van de EBS voor de periode van 2018 t/m 2020. Gehekeld wordt ook dat op geen enkel moment een kostprijscalculatie is overlegd door de regering. Opmerkelijk is de aanbeveling om, net als voor Suralco eerder, zware olie ten behoeve van energieopwekking tegen gereduceerde prijs plaatsvindt. Deze prijs zal altijd boven de kostprijs moeten liggen. Ook de EAS heeft op geen enkele manier bij de voorbereiding van de nieuwe prijzen gecommuniceerd met belangrijke stakeholders. De regering moet nu ook alternatieven bekijken en de burgerij grondig informeren voordat de hoge rekeningen binnen beginnen te komen.
