1.35 Miljoen euro van NL4SU besteed aan vaccinatiecampagne
Het Nederlands platform voor onderzoeksjournalistiek Follow the Money heeft donderdag 8 juli een uitgebreid artikel gepubliceerd over de gang van zaken rond in Nederland en Suriname ingezamelde gelden bestemd voor de aanpak van de Covid-pandemie, maar vooral terecht kwam bij het Surinaams bedrijfsleven. Dit alles begon een jaar geleden met een op de Nederlandse televisie uitgezonden benefietavond ‘Nederland voor Suriname’. Onder het motto ‘Elke euro is er één’ werd ruim 1,5 miljoen euro ingezameld. De miljoenensteun belandt op de rekening van de ondernemersorganisatie Vereniging Surinaams Bedrijfsleven (VSB), die met het geld in de hand ook de vaccinatiecampagne domineert, aldus Follow the Money.
‘Er dreigt een humanitaire ramp in Suriname.’ Zo opende presentator Humberto Tan de televisieuitzending ‘Nederland voor Suriname’ op 8 juli 2020. Die dag telde Suriname 634 geregistreerde Covid-19-gevallen; 16 personen waren aan het virus bezweken. Het land stond aan de vooravond van de eerste golf.
Gealarmeerd door de gezondheidssituatie organiseerden cabaretier Jörgen Raymann en documentairemaakster Mildred Roethof een benefietavond op de tv-zender NPO1. Humberto Tan en Raymann presenteerden een en ander, de uitzending trok zo’n 540.000 kijkers en de avond leverde 1.543.895 euro op.
Het geld had Suriname in staat moeten stellen zich beter voor te bereiden op een grote corona-uitbraak, van de aankoop van medische apparatuur en beschermingsmateriaal tot tickets voor een groep Nederlandse artsen die Suriname zou gaan bijstaan.
Ziekenhuizen zien weinig euro’s uit Nederlandse actie
Maar, in Suriname zien de ziekenhuizen weinig van de euro’s uit Nederland, zo blijkt uit onderzoek van Follow the Money. De ruim anderhalve miljoen euro komt in handen van de Vereniging Surinaams Bedrijfsleven (VSB), waarvan ruim 200 bedrijven lid zijn. Met het hulpgeld uit Nederland betaalt de VSB de nationale vaccinatiecampagne van de Surinaamse overheid. Het zorgvuldig uitgewerkte vaccinatieplan van de overheid verdwijnt naar de achtergrond. Hoe kon dat gebeuren?
‘Nederland voor Suriname’ (NL4SU) is een uitbreiding van ‘Surinamers voor Surinamers’ (SU4SU), een geldinzamelactie die in maart 2020 in Paramaribo is gelanceerd. Nadat de eerste Covid-19-besmetting was vastgesteld, trokken artsen aan de bel. De ziekenhuizen hebben gebrek aan alles, van de meest basale materialen zoals handschoenen en papieren zakdoeken tot zuurstof en IC-bedden.
Jules Fernandes, CEO van Fernandes Concern Beheer, besluit te helpen. De ondernemer maakte in maart 2020 direct 100.000 Amerikaanse dollar vrij om materiaal te kopen voor de ziekenhuizen. Hij vroeg bevriende ondernemers hetzelfde te doen. Eind vorig jaar was zo’n 900.000 euro opgehaald onder bedrijven in Suriname.
De VSB, waarvan Fernandes lid is, beheert de donaties. VSB-voorzitter Bryan Renten, tevens directeur bedrijfsvoering bij FernandesGroup én directeur van Fernandes Bottling Company, is samen met VSB-penningmeester Manoj Parsan procuratiehouder van het SU4SU Covid-19 Support Fund. Op de eurorekening van dit fonds wordt ook het hulpgeld uit Nederland gestort. Dat gebeurt onder supervisie van het Nederlandse Rode Kruis, dat financieel toezicht houdt op de actie NL4SU. ‘Na inhoudingen en kosten wordt 1.401.500 euro aan SU4SU overgemaakt ten behoeve van de strijd tegen Covid-19 in Suriname,’ aldus een woordvoerder van het Rode Kruis in een e-mail aan Follow the Money.
Hennah Draaibaar: ‘Ik heb niets met financiën te maken gehad’
Tot nu toe is er vanuit Nederland in twee tranches 1.350.000 euro overgemaakt naar de eurorekening van het SU4SU Covid-19 Support Fund. Het SU4SU Covid-19 Support Fund is op 29 juni 2020 in het Surinaams Handelsregister ingeschreven als onderdeel van Stichting The Back Lot van de ondernemende journaliste Hennah Draaibaar, voormalig correspondente in Suriname voor de NOS. The Back Lot is al sinds maart 2020 verantwoordelijk voor de campagnevoering van SU4SU.
SU4SU is inmiddels een begrip in Suriname, maar de organisatie bestaat eigenlijk niet – althans, niet op papier. De naam ‘SU4SU’ komt niet voor in het Surinaams Handelsregister en is derhalve geen rechtspersoon. Initiatiefnemer Jules Fernandes bevestigt dit aan FTM. ‘SU4SU is geen organisatie, we zijn gewoon een stelletje vrienden. Maar om de actie te registreren moet je die ergens parkeren. The Back Lot was daartoe bereid en beschikbaar.’
Draaibaar bevestigt dit tegenover Follow the Money aan de telefoon: ‘Op verzoek van Fernandes is de naam van het fonds bij ons ingeschreven. We moesten snel handelen en The Back Lot kon dat omdat ik er de enige directeur ben.’ The Back Lot is op papier de eigenaar van het fonds, maar beheert geen gelden, benadrukt Draaibaar. ‘Ik heb niets met financiën te maken gehad. Helemaal niet.’
Paul Torilal, SU4SU-coördinator namens de VSB, kijkt ervan op dat het fonds in het handelsregister staat ingeschreven bij The Back Lot. ‘Het is de VSB die verantwoordelijk en aansprakelijk is voor de besteding van de gelden van het SU4SU Covid-19 Support Fund,’ zegt Torilal op het kantoor van de VSB in Paramaribo.
Op de website van SU4SU staan vier financiële rapportages die de uitgaven van dit fonds verantwoorden. Daaruit blijkt dat van de 900.000 euro die het bedrijfsleven vorig jaar in Suriname inzamelde, de helft is besteed aan handschoenen, mondmaskers, testkits, swabs, schoenhoezen en andere basisbenodigdheden voor de ziekenhuizen. De rest van het geld is gebruikt voor de uitbreiding van IC’s, transport en de onkosten voor de campagnevoering van SU4SU.
De VSB controleert zelf de inkomsten en uitgaven van het fonds. Voor drie rapportages op de website is een beoordelingsverklaring verstrekt door het Surinaams accountantsbureau Lakhisaran & Partners NV. Een controleverklaring is niet gegeven: de accountant weet niet zeker of er kennis is genomen van ‘alle aangelegenheden van materieel belang’ – dus van alle informatie die de uitkomst van de financiële rapportage kan beïnvloeden.
1.35 Miljoen euro van NL4SU besteed aan vaccinatiecampagne
Over de besteding van de ingezamelde NL4SU euro’s uit Nederland is nog geen financiële verantwoording openbaar. Maar uit een betalingsoverzicht dat FTM mag inzien op kantoor bij de VSB in Paramaribo, blijkt dat de 1,35 miljoen euro bijna volledig is besteed aan de organisatie en logistiek van de nationale vaccinatiecampagne van de Surinaamse overheid. Van stoelen tot desinfectans, tablets, campagneshirts, vrachtkosten, printers, koelkasten, laptops, de aanschaf van vaccins en zelfs de bouw van een toilettengroep op een van de grootste vaccinatie-sites in Paramaribo; met het NL4SU-geld heeft de VSB tot nu toe zowat de hele vaccinatiecampagne bekostigd.
De nationale vaccinatie-voorlichtingscampagne wordt opgezet en geleid door The Back Lot, het bedrijf van journaliste Hennah Draaibaar dat ook verantwoordelijk is voor de promotie van SU4SU. Dat besluit neemt het ministerie van Volksgezondheid in februari 2021 na een openbare aanbesteding. ‘Rekening houdend met prijs-efficiëntie heeft The Back Lot het beste plan ingediend,’ aldus Volksgezondheid-directeur Gajadhar Sukul
The Back Lot krijgt forse vergoeding voor vaccinatie-voorlichtingscampagne
Volgens het contract met het ministerie krijgt The Back Lot een vergoeding van zo’n SRD 950.000 bruto, omgerekend ongeveer 56.000 euro. Niet het ministerie, maar de VSB betaalt – met NL4SU-geld uit het SU4SU Covid-19 Support Fund – het grootste deel van de vergoeding aan The Back Lot, namelijk SRD 358.700 en 18.508 euro. De rest van het bedrag komt van de PAHO en UNICEF, afdelingen van de Verenigde Naties.
Haar betrokkenheid met SU4SU staat los van de keuze voor haar bedrijf, zo zegt Draaibaar tegen FTM. ‘Ik zou het jammer vinden als mijn kwaliteit ter discussie wordt gesteld vanwege het feit dat de overheid op zoek is gegaan naar sponsoring en die ook gevonden heeft in onder andere SU4SU.’
‘Die hele vaccinatie-mediacampagne is mislukt. In feite heeft men geld verspild in een waste campaign,’ zegt Pierkhan in zijn eigen tv-programma Kal Aaj Aur Kal (Gisteren, Vandaag en Morgen, red.). ‘Je moet investeren in de doelgroepen die minder goed geïnformeerd zijn. Deze campagne, wat ik heb gezien vanaf dag één, komt niet verder dan de Tweede Rijweg. En het resultaat zie je,’ zegt Pierkhan, die daarmee aangeeft dat de informatie alleen publiek in Paramaribo-Centrum bereikt.
Met dank aan: Follow the Money – klik hier op om het volledig artikel te kunnen lezen.
