“Er is geen asfalt weg voor geen enkele natie”
Runaldo Ronald Venetiaan, geboren te Paramaribo op 18 juni 1936, is vandaag (vrijdag 18 juni) 85 jaar geworden. Venetiaan is in zijn lange gedistingeerde carrière onder andere onderwijzer, directeur, parlementariër, minister en president geweest. Daarnaast is Venetiaan ook dichter. De zesde en achtste president van de republiek is vijftien jaar staatshoofd geweest en is daarmee de langstzittende president in de geschiedenis van ons land.
Biografie
Venetiaan heeft na het behalen van zijn Mulo-diploma van 1953 tot 1955 de Algemene Middelbare School waar hij zijn VWO-diploma behaalde met vier tienen, waardoor hij in aanmerking kwam voor een van de vijf Nederlandse beurzen. Daarna vertrok hij naar Nederland waar hij wiskunde en natuurkunde studeerde aan de Rijksuniversiteit Leiden. Tijdens zijn studententijd in Leiden, was Ronald Venetiaan actief lid van een studentenvereniging. In 1964 behaalde hij zijn doctoraalexamen, en keerde hij dat jaar terug naar Suriname, waar hij werkzaam was als leraar wis- en natuurkunde. In Nederland heeft de oud-president ook voormalig first-lady Liesbeth Venetiaan-Vanenburg ontmoet, zij studeerde destijds in Den Haag. Nadat beide personen naar Suriname terugkeerden, stappen zij in het huwelijksbootje. Het echtpaar heeft vier kinderen.
Eerste Presidentschap
In 1991 werd de toen 55-jarige Venetiaan presidentskandidaat voor het Nieuw Front voor Democratie en Ontwikkeling. Hij werd op 7 september gekozen tot president van Suriname. Als president wist hij de invloed van de militairen verder terug te dringen. De relaties met Nederland werden genormaliseerd. In november 1992 nam de Nationale Assemblee het Structureel Aanpassingsprogramma (SAP) aan.
Tweede en derde termijn
Op 12 augustus 2000 werd de toen 64-jarige Ronald Venetiaan opnieuw gekozen tot president. Dit volgde na vervroegde verkiezingen als gevolg van protestacties tegen de regering Wijdenbosch. In 2004 introduceerde het kabinet Venetiaan II, een stabiele nieuwe munt (de Surinaamse dollar), vergrootte de goudvoorraad van de Centrale Bank, en loste langzaam de opgelopen staatsschuld af. Na de verkiezingen van 2005 kon opnieuw geen enkele presidentskandidaat in de Nationale Assemblee een vereiste tweederde meerderheid behalen. Bij Verenigde Volksvergadering op 3 augustus 2005 behaalde President Venetiaan 560 van de 879 stemmen. Daarop werd hij voor de derde keer President.
Na 2010 en transitie binnen de NPS
Bij de parlementsverkiezingen van 2010 was de inmiddels 74-jarige Venetiaan wederom lijsttrekker en presidentskandidaat namens het Nieuw Front. Echter verloor het Nieuw Front 9 zetels, en hield er 4 over. De verkiezingen werden gewonnen door de Nationale Democratische Partij van Desi Bouterse, die president werd. Bij de inhuldiging van de nieuwe president weigerde Venetiaan de presidentiële ambtsketting zelf over te dragen aan Bouterse, wat gewoonlijk wel traditie is. Op 17 juni 2012 werd hij opgevolgd door Gregory Rusland als voorzitter van de NPS, een functie die Venetiaan vanaf 1993 beklede. Tot oktober 2013 bleef hij parlementariër en gaf daarna te kennen dat hij zijn zetel opgeeft en een einde maakt aan zijn politieke carrière.
Legacy
Sinds zijn studentenjaren is Venetiaan ook actief geweest als dichter, veelal onder het pseudoniem “Vene”. Die naam is lange tijd een dagelijkse topic geweest in de Surinaamse samenleving. President Venetiaan begon na een moeilijke periode, als een man met tien schone vingers als staatshoofd van ons land. Tijdens de Front-regeringen, waar Venetiaan steeds President was, werd onder andere het Surinaamse munt verstevigd, de economie gestabiliseerd, justitie en veiligheid bevorderd en er werden infrastructurele projecten uitgevoerd. Echter waren alle regering onder leiding van President Venetiaan; coalitieregeringen met verschillende partijen. Dat leidde bij tijd en wijle tot chantage en onenigheid binnen de coalitie. Ook was er sprake van corruptie en zelfverrijking door onder andere ministers en toppers van de Front- periode. President Venetiaan heeft echter gedurende de gehele periode een onbevlekte en zuivere naam overgehouden. Ook de bescheiden levensstijl van de oud-President en de voormalige First-Lady Venetiaan is nog altijd erg geliefd.
Onderscheidingen en boodschap aan Suriname
Oud- President Venetiaan ontving in 1978 de Nederlandse onderscheiding Ridder Grootkruis in de Orde van Oranje-Nassau. Hij werd in Suriname onder meer commandeur in de Ere-Orde van de Gele Ster in 1978 en grootmeester in diezelfde orde in 1991. In november vorig jaar werd oud-President Venetiaan door President Chan Santokhi gedecoreerd met de hoogste onderscheiding van ons land. Gewezen president Venetiaan is nu drager van de grootlint in de ere-orde van de gele ster. Daarbij stond hij stil bij de onafhankelijkheid. “Ik zeg laten wij het vieren. Sommige mensen vragen zich af of wij het moeten vieren. Men praat over herdenking. Ik zeg laten we het vieren. Er is geen asfalt weg voor geen enkele natie. Tegen de jonge generatie wil ik zeggen, we vieren 45 jaar. Met in het vooruitzicht nog 45 jaren. We willen het beter doen. Maar, we bereiden ons voor om alles wat ons tegemoet komt het hoofd te kunnen bieden. Van de goede dingen genieten. De niet goede dingen als volk verwerken,” aldus oud-President Venetiaan in november 2020.
Asad Mushtaq
