Halaat vooraf. Een meerderheid van de ‘Oppenheimer-crediteuren ‘heeft nu het mechanisme van beëindiging’ al in gang gezet. Daardoor werd de pauze in betalingen die door Suriname was aangevraagd opgeheven. Verweten wordt dat men heeft gefaald om te goeder trouw over de voorwaarden te onderhandelen over de schuldsanering. Echter Oppenheimer heeft zelf gefaald.
In Halaat (omstandigheden) van 9 juni sprak de mediamagnaat Mohamed Afzal Faried Pierkhan met Dr. Roy Bhikharie van het bedrijf De Molen in Paramaribo over de aanpak en de gevolgen van de recente overheidsmaatregelen ten aanzien van de zwevende SRD-koersen in Suriname. In dat gesprek gaf de ondernemer Bhikharie zijn eigen visie op het beeld, dat ten gevolge van de geïmplementeerde maatregelen het land te wachten staat. Het werd mij daardoor duidelijk dat de Halaat van vooral de ‘kleine’ Surinamer er beslist niet beter op wordt. Integendeel zullen de verarmde burgers nog meer het gelag moeten betalen van de achtergelaten narigheid, die door de vorige regeerders werden gecreëerd. Een slepende zaak, die ik in deze column stellig naar voren moet brengen is de mysterieuze verdwijning van ex-minister van Financiën tevens hoofdverdachte van oa de verduisterde miljarden staatsgelden. Hij is geen ander dan de beruchte burger Gillmore Hoefdraad. Aan de orde is de centrale vraag: hoe staat het met de trias politica in deze zaak?
De criticaster Dr. Roy Bhikharie
De huidige regering zit sinds haar start in augustus 2020 met tal van problemen, waardoor zij de gehoopte resultaten nog niet volgens de verkiezingsbeloften kan waarmaken. Daar liggen grote en kleine oorzaken aan ten grondslag. Wie de berichten van onder meer Bhikharie van de laatste 10 jaren heeft gevolgd zal zeker begrijpen welke oorzaken en omissies ik bedoel. Ik zal dus die zaken hierbij niet herhalen. Feit is dat alle inspanningen ten spijt de huidige president nog niet met enthousiasme aan het volk kan vertellen hoe de Halaat- de erbarmelijk toestand in het land – op korte termijn kan worden verbeterd. Meer nog, het is aan de arme burgers in de samenleving niet uit te leggen waarom zij van de nieuw gekozen regering het gelag van de gecreëerde ellende door de vorige regering nog generaties lang moeten blijven doorbetalen. Ofschoon de regering in haar voorbije 11 maanden enigszins een verlichting in het land kon brengen, profiteren de armen er weinig van. Geen wonder dat kritieken harder klinken zoals op 9 mei in Halaat door Roy op de regering. Maar kritieken worden genadeloos door coalitieleiders vaak afgezworen, terwijl die juist als corrigerende ondersteuning uit de samenleving zijn bedoeld. Ik beschouw de visie van Bhikharie als een roep ter bijsturing van de maatregelen om de muntwaarde en de koopkracht echt te stabiliseren.
Schoolvoorbeeld van falende Halaat bij trias politica
Kijkend naar de sleur van de huidige economische- en leefomstandigheden, de Halaat waarin jong en oud in het paradijselijk mooie land Suriname zich thans moeten bivakkeren dan springt een schoolvoorbeeld van het staatsrechtelijk falen heel scherp op mijn netvlies. Dat is de slepende zaak rond de hoofdverdachte, die de teisterende omstandigheden in mama Sranan hielp veroorzaken. Dan bedoel ik de duistere zaak rond de verdwijning van de voormalige governor van de Centrale Bank van Suriname en ex- bewindsman van het ministerie van Financiën, de burger Gillmore Hoefdraad sec. Al direct na de inauguratie van de nieuwe president en de overhaaste transitie daarna kon hij geruisloos in of buiten Suriname onderduiken! Waarom deed hij dat en hoe werd dat mogelijk gemaakt, terwijl hem al een uitreisverbod door de justitie was opgelegd? Bovendien waren alle bewakingseenheden in het land daarvan op de hoogte gesteld. Stel dat hij het land in de nachtelijke uren kon verlaten, terwijl alle grensposten door de bevoegde instanties werden bewaakt, is het nu zeker een mysterie om erachter te komen hoe dat mogelijk was of werd mogelijk gemaakt. Net zo goed kan het zijn dat de verdachte heerlijk in zijn snel afgebouwde dure paleis of fort met een glaasje gekoelde champagne van alles zit te genieten. In ieder geval is het al meer dan ruim 10 maanden van zijn verdwijning, dat de staat Suriname hem niet kan oppakken om te verhoren. Integendeel stuurt hij zijn advocaten met de opdracht om naar de strafrechtelijke processen te gaan, die hem vrijpleiten. Ik vraag me af of in deze casus de rechtstaat Suriname wel behoorlijk functioneert
Halaat van de regerende macht
Wat is de huidige situatie van de regering Santokhi-Brunswijk? Ik kom er helaas niet onderuit te moeten constateren, dat nu na langer dan 10 maanden regeren opmerkelijke resultaten konden worden geboekt. Om het metafoor van een zinkend schip te gebruiken kan ik zeggen, dat het verzuipen van het schip met grote gaten op haar bodem nog net kon worden tegengegaan. Er werd in die maanden wel 60 miljoen US$ op de staatsuitgaven bespaard en wat schulden afgelost naast het draaiende houden van de dure staatshuishouding. Bravo! Maar zoals het bovenaan werd gesteld zal dat nu veel moeilijker worden met de IMF-eisen in het achterhoofd. Anderzijds constateer ik ook dat het nog niet te laat is om het lekkende schip tijdig de veilige haven te doen bereiken. Ofschoon de regering erin gelooft dat het nodige reeds werd gedaan om de ondergedoken hoofdverdachte boven water te krijgen, blijkt helaas dat hij tot nu toe niet kan worden opgehaald en strafrechtelijk vervolgd. Immers alleen met een lijvig strafdossier over hem en de mededaders kan het staatshoofd zich nog lang niet verheugen op strafrechtelijk vonniswijzing van de daders. Hij kon anders wel per decreet tot verbeurdverklaring van de gestolen goederen en geld kunnen overgaan. De Halaat van zijn regeermacht wordt nu verslechterd vanwege de grenzen van de gescheiden machten.
Te late informatie voor de Red Notice
Wie de zaak Gillmore Hoefdraad op de voet heeft gevolgd zal ongetwijfeld tot oordeel komen, dat niet de trias politica faalt, maar de NALEVING van de wetten en regels die daarmee gepaard gaan faalt. En dat gebeurt niet uit zichzelf, maar door de falende ambtenaren in dienst van de staat. Terwijl al in februari 2021 tegen de sinds augustus 2020 ondergedoken ex-minister Hoefdraad door het Openbaar Ministerie (OM) een gevangenisstraf van twaalf jaar werd geëist, met onmiddellijke gevangenneming, kan hij nog steeds niet worden opgespoord en aangehouden. Dat is heel frappant. Las ik in een recentelijke publicatie, dat wanneer de voortvluchtige burger Hoefdraad in het buitenland wordt gesignaleerd, dan zijn het de minister van Buitenlandse Zaken, International Business en Internationale Samenwerking (BIBIS) en de procureur-generaal (Justitie) die direct ingrijpen. Het pijnlijke is echter, dat hij enkele weken geleden wel ergens in het buitenland werd gesignaleerd. Vreemd genoeg kon hij toen niet meteen worden opgepakt.
Wat hierbij kon zijn misgegaan is de gebrekkige naleving van de wetten en regels die er gelden. Mijn ogen gingen wijd open toen ik ook las dat de waarnemend procureur-generaal pas dezer dagen bij de justitiële- en Interpolstructuren informatie zal inwinnen om correct en kordaat in deze zaak te kunnen optreden. Dus, die informatie was bij justitie tot nu toe niet bekend. Schokkend vind ik het ook dat sinds de bekendmaking van zijn internationale opsporingsbevel door justitie nu pas door Interpol aan de waarnemend procureur-generaal kenbaar is gemaakt, dat de laatst gestuurde informatie over de internationale aanhouding van de voortvluchtige verdachte in goede staat werd ontvangen. Wat deden de verantwoordelijke functionarissen daarvoor? Vast staat dat de gevraagde informatie voor de Red Notice aan Interpol te laat werd opgestuurd. Bijgevolg: de boef is morgen nog niet te vangen.
Verantwoordelijkheid van de Surinaamse burgers
Inmiddels staan er meer dringende buitenlandse geldeisers op de stoep van de Surinaamse staat. Schulden die met name door de genoemde hoofdverdachte in zijn toenmalige functies werden aangegaan moeten toch worden afgelost. Van de 60 miljoen besparingen zal de hulpbehoevende burger niet enthousiast raken. Maar uit de bovenstaande analyse kan men zelf afleiden dat de hoofdverdachte niet snel wordt gevangen en verhoord ter vonniswijzing. De burgers – arm en rijk- zullen nu toch maar met schouder aan schouder zelf de verantwoordelijkheid moeten nemen om de Halaat in eigen land en leven ter hand te nemen. Die kansen liggen er voor de hand. Kansen grijpen is punt twee.
Drs. Shardhanand Harinadnan Singh (veranderkunde); [email protected]
