De ‘killer bee’ is resultaat van mislukt genetisch experiment
Het was zondagavond 4 april weer eens raak, een aanval van Braziliaanse bijen op de mens. Deze keer hadden ze het voorzien op een groep mensen, die genoten van een uitstapje en op het terrein van het Openluchtmuseum te Nieuw-Amsterdam waren. Zo’n 12 personen zouden zijn gestoken, waaronder een kindje van 4 jaar. Alle personen zouden met eigen vervoer naar het Academisch Ziekenhuis Paramaribo zijn gegaan.
De Braziliaanse bij is berucht om zijn agressie en deed in 1975 zijn intrede in Suriname. Deze honingbij wordt vaak aangeduid als ‘killer bee’. En die bijnaam heeft hij niet voor niets. De beestjes hebben een vrij negatieve reputatie vanwege hun agressiviteit. Een boze zwerm heeft dan ook al meerdere mensen het leven gekost, ook de afgelopen jaren in Suriname, zoals uit onderstaand overzicht blijkt.
Braziliaanse bij resultaat van mislukt genetisch experiment
De Braziliaanse bij is eigenlijk het resultaat van een genetisch experiment, dat fout is gegaan. We hebben hier te maken met een agressieve bijensoort, die haar oorsprong vindt in het Afrikaanse land Tanzania. In de jaren ’50 van de vorige eeuw deed de bioloog Warwich E. Kerr onderzoek naar bijen in Zuid-Amerika en de Verenigde Staten. Hij wilde een nieuw bijenras creëren dat meer honing zou produceren en Afrikaanse honingbijen bleken in een tropisch klimaat meer honing te produceren dan de inheemse soorten. Hij verkocht hiertoe Afrikaanse honingbijen aan Braziliaanse imkers. Kerr hield de bijen in speciale bijenkasten met gaten groot genoeg om de werksters onder de bijen door te laten, maar te klein voor de koninginnen. Deze kasten werden geleverd aan Braziliaanse imkers, die koninginnen van de Afrikaanse honingbij kochten.
Maar in 1957 ging het compleet mis toen een imker per ongeluk 26 Tanzaniaanse door Kerr geleverde bijenkoninginnen liet ontsnappen. Zij paarden vervolgens met Europese bijen en verspreidden zich over heel Zuid-Amerika en concurreerden de Europese soorten weg.
Koe doodgestoken door de Braziliaanse killer bee
Het gif van de bij is overigens niet krachtiger dan dat van andere bijensoorten. Wel zal iemand die aangevallen wordt, vaker door de ‘killer bee’ worden gestoken. En dat kan fataal kan zijn, zeker wanneer iemand ook nog eens allergisch is. In de eerste week van november 2013 overleefde zelfs een koe in het district Nickerie een aanval van de agressieve bijen niet, zo berichtte Dagblad Suriname. Het dier stond vastgebonden te grazen toen het werd aangevallen. De boer en zijn broer werden ook gestoken, toen zij de koe weghaalden. De volgende ochtend overleed het dier aan de vele steken.
De nieuwe kolonies wisten zich in rap tempo uit te waaieren. Zo verspreidde de honingbij zich niet alleen over Brazilië, maar ook over Zuid-Amerika, Midden-Amerika en, in 1990, over de zuidelijke staten van de Verenigde Staten.
Tegenwoordig hebben ze de Europese afgeleide honingbij in Brazilië volledig vervangen. Bovendien zijn ze de meest voorkomende honingbij van Noord-Argentinië tot het zuiden van de Verenigde Staten geworden.
Globaal overzicht van dodelijke aanvallen van de ‘killer bee’ in Suriname
In het district Commewijne overleed in april 2020 een 29-jarige man tijdens werkzaamheden door steken van Braziliaanse bijen.
Twee mannen overleden medio november 2018 aan de gevolgen van een aanval door de Braziliaanse bij. Tijdens het schoonmaken van zijn erf aan de Baggelenweg werd een 90-jarige man aangevallen gestoken. Hij overleed in het Academisch Ziekenhuis Paramaribo.
In Saramacca werd een dag eerder een 61-jarige man aangevallen door bijen, terwijl hij een perceel te Calcutta aan het maaien was.
Een 45-jarige man overleed begin juli 2018 aan de steken van een zwerm Braziliaanse bijen op een weiland aan de Invejaweg, Santo Boma. De man werd met ontbloot bovenlijf gevonden en had over zijn hele lichaam bijensteken.
Te Munder werd in december 2016 een man (57) het slachtoffer van de Braziliaanse killer bee. De bijen hadden zich verschanst in een oude wasmachine op de berm voor een leegstaand perceel.
Op de hoek van de Libanonweg en de Indira Gandhiweg werd een man aangetroffen op 16 maart 2016 in een wachthuisje. De man was van huis gegaan om bladeren te gaan plukken.
Tijdens ontbossingswerkzaamheden op een perceel aan de Henarweg, Wanica, was rond 14 mei 2014 een 78-jarige man het slachtoffer van een aanval van Braziliaanse bijen.
Een 65-jarige man werd op 7 februari 2013 aan de Indira Gandhiweg doodgestoken door de Braziliaanse killer bee. Niet ver van waar de man werd aangetroffen vond de brandweer een zwerm bijen in een verrotte boomstronk.
Tijdens werkzaamheden op 8 december 2011 werd de bestuurder van een bulldozer te Stolkertsijver dodelijk aangevallen door een zwerm Braziliaanse bijen.
PK
