Gesprekken met willekeurige burgers over toiletomstandigheden en gedrag leveren zorpunten op. “Ik vraag mij af in hoeverre toiletomstandigheden en gedrag bijdragen aan ziekten die zich voordoen in de samenleving. Ik heb nergens zonneklaar antwoord gekregen op mijn vragen.”
Zwak gezondheidsapparaat
“Er wordt alleen in algemene termen gesproken en voorlichting gegeven. Door onvoldoende onderzoek, het ontbreken van een gedegen databank, betrouwbare cijfers en statistieken zijn het gezondheidsapparaat en het beleid zwak. Hierdoor worden de ziektes onvoldoende doorgrond.”
Poepduur
“Het coranavirus is op het moment de meest besproken gezondheidsdreiging in de wereld. Ons land niet uitgezonderd. Suriname heeft een zwakke gezondheidszorg, verkeert in omstandigheden en maakt een opeenvolging van gebeurtenissen mee, die de volksgezondheid ondermijnen. Een belangrijke ziektebron in Suriname is de smalle beurs van de bevolking en het peperduur zijn van medicijnen, en niet te vergeten achteloosheid en nalatigheid.”
Globalisatie van ziektes
“Hygiëne wordt beschouwd als een belangrijke voorzorgsmaatregel om het virus te ontlopen. Het schoon-zijn om infectie en andere ziekten te voorkomen, wordt al eeuwen voorgeschreven en opgevolgd. Maar met de versnelde globalisatie en mutatie van ziektes is het meer dan voorheen nodig om deze gezonde leefstijl toe te passen. Dan heb ik het niet alleen over handen wassen en ontsmetten.”
Walgen
“Paramaribo is een groot openbaar toilet. De gevels van gebouwen en alles wat langs de weg staat dient als pispaal. De toiletten op overheidskantoren, werkplaatsen, restaurants en de vies mossige omgeving van privaten en de badhokken zonder lozing op erven, zijn over het algemeen om ervan te walgen.”
Broeinesten
“Ik weet niet hoeveel kumakoisi’s (privaten op het erf) Paramaribo telt. Maar er staan volgens mij duizenden van deze broeinesten van ziektekiemen. De kleine boodschap wordt niet in de plee gedaan, maar elders op dichtbevolkte erven. Het komt niet zelden voor dat bij regenweer de erven onder water lopen en de troep zich in de wijde omgeving verspreidt.”
Borrelende massa
“Tijdens een bigi yari viering kreeg ik kleinkinderen uit Nederland, die ik nooit eerder in levenden lijve had ontmoet, op bezoek. Er werd genoten van pom, pastei en gemberbier. Toen het eten was uitgewerkt, bezocht Alice, mijn kleindochter, de wc op het erf. Bij het zien van de borrelende massa en de kakkerlakken en de kakkerlakken in de open put verloor zij haar poepdrang. Zij heeft er een trauma van overgehouden. Sedertdien heeft zij alle belangstelling verloren om Suriname, het vaderland van haar ouders, te bezoeken.”
HD
