‘Kom niet met een koers die ver beneden die van de vrije markt koers ligt’
De voorzitter van de Deviezencommissie, Prenobe Bissessur, heeft zaterdagochtend tijdens een gezamenlijke persconferentie van het ministerie van Financiën en Planning, de Centrale Bank van Suriname (CBvS) en de Deviezencommissie, gezegd dat de commissie stabiliteit en rust wil op het koersfront. Hij kondigde per 1 maart 3 maatregelen aan om rust en stabiliteit te waarborgen: exporteurs zullen met ingang van 1 maart al hun exportopbrengsten, 100 procent, moeten repatriëren naar Suriname, ze (en cambio’s) zullen een deel van hun inkomen in vreemde valuta moeten wisselen naar Surinaamse dollar en importeurs zullen voor hun importen uitsluitend mogen betalen vanuit Surinaamse deviezenbanken. Maar, exporteurs worden ook voorgefinancierd door afnemers in het buitenland en die moeten weer terugbetaald worden. Afnemers willen gegarandeerd zijn van bijvoorbeeld rijst, dus continuïteit moet er zijn en zij worden dan regelmatig afgelost. Daarnaast heeft de governor van de Centrale Bank van Suriname bekendgemaakt dat de minimumkoers nu SRD 14,29 is en de maximumkoers SRD 16,30.
Een ondernemer zegt in gesprek met Dagblad Suriname dat je niet kunt stabiliseren door een koers vast te houden. ‘Als het zo makkelijk kon, dan had je gelijk op SRD 10 moeten vaststellen. Exporteurs zijn het eens over 100 procent repatriatie, maar kom niet met een koers, die ver beneden die van de vrije marktkoers ligt. Hierdoor ontneem je hun recht om niet agressiever te gaan produceren.’
‘Grote bedrijven mogen wel hun volledige koers behouden’
Volgens de ondernemer komt de koers tot stand door het marktmechanisme van vraag en aanbod. ‘Grote bedrijven als de SLM, Iamgold en Newmont maken ook kosten in SRD’s hier, maar mogen wel hun volledige dollars behouden en dat is niet eerlijk tegenover de boeren/verwerkers. Newmont en Iamgold betalen hun contractors ook in vreemde valuta, waarom moeten zij niet 30 procent van hun vreemde valuta afstaan? Boeren worden volledig in Surinaamse dollars betaald en exporteurs wisselen ook hun geld, indien dat nodig is voor aankoop van onder andere padie lokaal. Containers worden betaald in vreemde valuta en als vreemde valuta aantrekkelijker wordt, dan worden de producenten beter gewaardeerd en zijn ze gemotiveerd om veel meer te produceren.’
‘Voorgenomen maatregelen laten vraagzijde onberoerd’
De ondernemer zegt verder dat de VS ‘al lang haar dollars beter waardeert dan de euro’s, maar dat kan niet’. ‘Jouw productie moet beter afgestemd zijn, dan pas kun je je geld opwaarderen. De voorgenomen maatregelen zijn vooral gericht op de aanbodzijde van de vreemde valutamarkt en laten de vraagzijde onberoerd. Onze historie leert dat maatregelen, gericht op de vraagzijde van de vreemde valutamarkt, veel effectiever zijn.’
‘Handelaar laat popsicle niet smelten om met stokje te blijven zitten’
Hij vraagt zich af wat nu de officiële koers van de Centrale Bank is. ‘Wat is de kans op een stabiele wisselkoers, als het begrotingstekort nog steeds te hoog is met bijna 20 procent bbp en de monetaire verhoudingen nog steeds te ruim zijn. Dit verklaart het pessimisme van het Internationaal Monetair Fonds (IMF). In de afgelopen 40 jaar hebben we allemaal 1.000 en 1 methoden geleerd om ons geld buiten te houden. Wat gaan ze doen als daardoor een schaarste gaat ontstaan aan de vraagzijde? Ik zie namelijk niemand zijn geld binnenbrengen, omdat ze zoveel geloof hebben in de regering. De handelaar gaat echt niet de popsicle, die hij nu in zijn hand heeft, laten smelten om met het stokje te blijven zitten.’
Hoewel de Centrale Bank van Suriname het niet met woorden heeft gezegd, geven de banken in de formele verkoop van vreemde valuta wel aan dat de munt nog eens is gedevalueerd. De koers van de CBvS is alleen bestemd voor geselecteerde importen aangegeven door de staat, zoals de basisgoederen, medicijnen, maar ook de douane hanteert die koers. Alle overige, die niet op de lijst van de overheid voorkomen, moeten hun deviezen bij de commerciële banken zoeken voor zover die deviezen in voorraad hebben. Inmiddels bedraagt de koers op de zwarte markt voor de US$ 18,20 en 18,50 en voor de euro 18,95 en 19,25.
PK
