De broederstichtingen Sranan Boeroe en Boeroe Konmakandra in Nederland hebben het Nationaal Archief Suriname (NAS) twee authentieke brieven met betrekking tot de kolonisatie van Hollandse boeren in Suriname in bewaring gegeven. Het NAS voert ook het beheer van de waardevolle historische documenten. Via de kanalen zullen de stukken nationaal en grensoverschrijdend toegankelijk worden gemaakt voor geïnteresseerden. De overhandiging vond plaats in de vergaderzaal van het NAS. Aanwezig waren voorzitter Eric Rijsdijk, secretaris Martin Loor en penningmeester Aard Veldhuizen. Boeroe Konmakandra Nederland was in de persoon van Rick Loor, via zoom ook present. De stukken werden in ontvangst genomen door de nationale archivaris Rita Tjien Fooh-Hardjomohamad
Waardevol
Het betreft de correspondentie tussen de dominees J.H. Betting in Suriname en A. van den Brandhof in Nederland. De heren waren betrokken bij de voorbereiding en uitvoering van de kolonisatie van Hollandse boeren naar Suriname. De historische brieven werden in 1844 en 1848 geschreven en geven een beeld over de benarde omstandigheden, waaronder de kolonisatie plaatsvond.
Veiling
De geschriften werden getraceerd op een filatelistische veiling in Nederland. Stichting Sranan Boeroe en Stichting Boeroe Konmakandra in Nederland hebben het mogelijk gemaakt dat de stukken in Surinaamse handen zijn gekomen. Er werd aan fondsvorming gedaan om mee te kunnen dingen tijdens de veiling en zo konden ze 2 van de 3 brieven binnenhalen. De derde werd gekocht door een onbekende koper. De boeroes proberen te achterhalen wie de nieuwe eigenaar is van de derde brief. Gestreefd wordt om die ook in algemeen Surinaams bezit te krijgen.
Werkmateriaal
Sranan Boeroe-voorzitter Eric Rijsdijk: “De brieven geven ons een beeld, inzicht van de eerste dagen van de boerenkolonisatie. Ze zijn van historisch belang voor Suriname, de boeroes in het bijzonder. Het is werkmateriaal om onze geschiedenis te schrijven en eventueel te herschrijven, zoals mevrouw Tjien Fooh heeft geaccentueerd.”
De één duurder dan de ander
Boeroe-secretaris Martin Loor: “Eén van de goed geconserveerde brieven, waarvoor er Euro 2400 werd neergeteld, was veel duurder dan de ander. Het watermerk is te zien. De poststempel is mooi en gaaf. Gezegd wordt dat het stempel qua thema één van de best bewaarde van die periode in de wereld is.”
Surinaamse musea stellen niets voor
Tijdens de overdrachtsontmoeting kwam aan de orde het onderwerp ‘Surinaamse documenten’. Historische elementen, materiële – en andere zaken zijn verspreid over de wereld in musea, archieven en bevinden zich in particuliere handen. De onrechtmatigheid daarvan werd aangekaart. “Surinaamse musea stellen niets voor. Alles is weggedragen naar het buitenland. Het weinige noemenswaardige dat er nog is, stelt niet veel voor.” Gesproken werd van roof.
Privébezit
Desgevraagd tekende nationaal archivaris Tjien Fooh aan: “De brieven van Betting en Van den Brandhof hebben een andere achtergrond. Zij zijn privé correspondentie en bezit. Hier is geen sprake van roof enzovoorts. Het is waar dat veel documenten, elementen en materiele voorwerpen zijn meegenomen door buitenlanders en overal ter wereld terecht zijn gekomen in musea, archieven, instellingen, organisaties en particulier bezit.”
Wat weggemaakt is, terughalen
“Als land moeten wij nagaan, inventariseren om te achterhalen wat er is weggemaakt en er moet gewerkt worden aan het terug naar huis krijgen van deze zaken. Er bestaan internationale verdragen die dit soort gevallen regelt. In Nederland bijvoorbeeld is men bezig om materiële en artefacten, afkomstig uit andere landen, terug te geven. Ik weet dat het directoraat van Cultuur over deze zaken in gesprek is met Nederland.”
HD
