Slotconclusie SER: Communiceer, temporiseer en spreid de maatregelen!’
De Sociaal Economische Raad (SER) uit zich in zijn advies inzake de nota van de regering ‘Beleid tot Macro-Economisch Herstel 3e Kwartaal 2020 tot en met Eind 2021’ ‘ernstig bezorgd over de mogelijke impact van de maatregelen van de regering op de koopkracht en de levensstandaard van burgers’. ‘Er zal moeten worden gelet op volgorde van planning van de maatregelen en publieke voorlichting.’ De SER is echter van oordeel dat de sociale partners in een eerder stadium, bij de formulering van de beleidsvoornemens, betrokken hadden moeten worden, vanwege het feit dat de genomen en te nemen beleidsmaatregelen niet alleen het openbaar bestuur, maar ook de werknemers en werkgevers zullen treffen.
‘Beleidsmaatregelen niet gericht op stimuleren particuliere sector’
‘Tot nu toe is niet gebleken dat de beleidsmaatregelen gericht zijn op de stimulering van de particuliere sector en hierdoor mede op de stimulering van de werkgelegenheid en tegengaan van de werkloosheid.’
‘Afbouwen subsidies EBS en SWM mag niet leiden tot verhoging tarieven’
Afbouwen van subsidies, bijvoorbeeld bij de EBS, mag niet automatisch leiden tot verhoging van de tarieven, zo stelt de SER. ‘Een goede doorlichting van de EBS is gewenst.’ ‘De vaststelling van het basistarief is niet voldoende transparant. Een alternatief zou kunnen zijn dat de overheid het totaal subsidiebedrag vaststelt en dat dan de ‘korting’ per huishouden bepaald wordt.’ Met betrekking tot de SWM is de vraag in hoeverre door de SWM afdracht plaatsvindt van onder andere loonbelasting, inhouding op pensioenpremie en dergelijke. ‘Er kan niet gesproken worden over afbouw van subsidie in de ware zin des woord. Wel is het zaak dat de SWM ‘gezond’ gemaakt wordt’, zo schrijft de SER in zijn advies.
‘De door de SWM gepresenteerde cijfers zijn niet of niet voldoende onderbouwd en de invloed die de treffen maatregelen zullen hebben op de burger, het bedrijfsleven en de bedrijfsvoering zou vooraf moeten worden onderzocht en uitgewerkt. Het SER-advies voor de SWM is hetzelfde als voor de EBS: de kostprijs verlagen.’
Verhoging omzetbelasting bij import goede maatregel
De SER vindt verhoging van de omzetbelasting bij import een goede maatregel, maar vraagt zich af waarom 2%. Scenario’s van effecten van deze maatregel op de burger en de samenleving moeten worden uitgewerkt.
Verhoging royalty’s bij kleinschalige goudwinning
De SER is voorstander van verhoging van de royalty’s bij kleinschalige goudwinning van 2.5% naar rond de 5/7.5%. Deze sector levert volgens de SER relatief gezien tot nu toe een geringe bijdrage aan inkomsten voor de Staat. De SER beveelt aan om de royalty’s naar een zo hoog mogelijk niveau op te trekken. Deze maatregel leidt niet tot een stijging van de inflatie en zal maatschappelijk een groot draagvlak hebben. De sector moet worden getransformeerd naar een informele naar een formele sector.
Exporttarieven voor hout en vis
De exporttarieven voor hout en vis zijn beneden de marktwaarde, waardoor de overheid veel inkomsten misloopt, vindt de SER. Voor beide sectoren geldt dat de exportbelasting niet in die mate moet worden verhoogd dat de concurrentiepositie zodanig verslechtert, dat de export in gevaar wordt gebracht.
Vrijstellingen
De overheid wil voorkomen dat er oneigenlijk gebruik wordt gemaakt van fiscale faciliteiten ten behoeve van het bedrijfsleven en wil een herschikking van de bestaande vrijstellingen om haar inkomsten zoveel mogelijk veilig te stellen.
‘De SER onderkent dat vrijstelling op kapitaalinvesteringen en halffabricaten niet altijd op een juiste wijze is geschied en dat herschikking kan bijdragen aan toename van inkomsten voor de Staat. De SER beveelt aan institutionele versterking vanuit de overheid bij de herschikking van vrijstellingen, met als doelen het zuiveren van de registraties, maar ook het faciliteren/motiveren van het bedrijfsleven om beter tot ontwikkeling te komen.’
Hervorming overheidsapparaat met onder andere 10% bezuiniging
De SER verwacht alsnog dat de regering komt met gerichte bezuinigingsmaatregelen per ministerie. Een doel van 25% bezuiniging in 2 jaar (ten opzichte van 2020) op de begroting kan een goed uitgangspunt zijn. Te denken valt aan bezuinigingen op telefoonkosten, benzinegebruik, dienstreizen, huren van panden, daggelden, personeel (60+’ers, spookambtenaren), beveiliging en kosten volgauto’s en overuren van ambtenaren.
Onderhandelen en herschikken schulden
De SER ondersteunt het voornemen van de regering te onderhandelen met schuldeisers voor het herschikken van aangegane leningen. Maar de SER heeft meer informatie nodig, onder andere met betrekking tot prioritering en de tijdslijn om te kunnen komen tot een gedegen advies.
Invoering solidariteitsheffing
De SER onderkent dat solidariteitsheffing een middel kan zijn om op korte termijn gelden voor de Staat binnen te slepen. Aanpassing van de belastingschijven voor de lagere inkomens dient gelijktijdig te geschieden met de invoering van de solidariteitsheffing. De heffing moet uiteraard van tijdelijke aard zijn.
Invoering BTW
De SER is voorstander van invoering van BTW. ‘Het is zaak dat hiertoe zo snel mogelijk toe wordt overgegaan.’
Instelling sociaal vangnet: ‘Wat zijn zwakke huishoudens?’
De maatregelen die de regering wil treffen om het macro-economisch evenwicht te herstellen, hebben betrekking op de doelgroep ‘zwakke huishoudens’. Het is echter onduidelijk welke criteria de regering hanteert om de kenmerken van deze doelgroep te beschrijven (armoedegrens, minimumloon).
‘De tot nu toe gebruikte methoden van distributie van pakketten zijn achterhaald, mensonterend en in strijd met de covid-19 protocollen. Het apparaat moet gebruikmaken van het gedecentraliseerd bestuur voor een betere registratie en distributie. Voor het begrip ‘zwakke huishoudens’ moet een duidelijke definitie komen.’
Verschuiving van object- naar subjectsubsidie
De SER is grote voorstander van subjectsubsidie, maar wijst wel op de fraudegevoeligheid van zo’n maatregel. ‘De overheid staat niet bekend om transparante registratie van burgers, die subjectsubsidie nodig hebben.’
Overheidsobligaties
De SER ondersteunt het idee van de uitgifte van een staatsobligatielening (US$ 400 miljoen), mits deze wordt aangewend voor het aflossen van minder gunstige leningen of kapitaalinvesteringen ter verhoging van de productie. De SER is bereid de regering van nader advies te dienen inzake deze maatregel en ziet de finale versie van de prospectus ‘5%-Staatsobligatie 2020-2027 luidende in US-dollar’ tegemoet, nog voordat tot de definitieve uitgifte wordt overgegaan.
De slotconclusie van de SER aan de regering is: ‘communiceer, temporiseer en spreid de maatregelen!’
PK
