In de kleine hightech studio bij Saathi Muziekschool worden er enthousiast opnames gedaan. Mooie bloemen hangen er, de studenten jong en ouder zijn gekleed in hun mooiste klederdrachten, zoals Javaans, Chinees, Marron, Inheems en Hindoestaans. De opnamen zijn inmiddels afgerond voor de nieuwe set van 15 nieuwe nummers welke de muziekgoeroe Kries Ramkhelawan heeft geschreven voor Divali 2020. “Ik heb ze geschreven met in gedachte ze zelf te zingen. Mijn vader die zag dat en hij zei ‘laat de jongere generatie zingen, je hebt de top al bereikt’. En hij had gelijk. Hij is er nu niet meer. Dit is mijn eerste Divali zonder mijn vader, maar daarom ben ik des te meer blij dat ik zijn advies heb opgevolgd en … mijn studenten en de anderen hebben mij echt verrast.”
Ramkhelawan glundert terwijl de track laat horen, gezongen door Aida Zeefuik en hijzelf en een track van hetzelfde nummer met een ander flavor door Suriwood diva Nisha Madharan. “Het lied is gemakkelijk en het wordt een mooie meezinger”, gelooft Ramkhelawan. ‘A happy Divali to you. Wan blessi Divali gi yu, een gezegend Divali voor u’, klinkt het uit de boxen.
“We hadden geen sponsoren genoeg, want ik ga geen cd maken. Dit is studio-opname en ook een clip gekoppeld, die nu al worden uitgezonden. Ik weet dat er mensen zijn die de scheidingslijnen willen houden zoals ze vroeger waren. Maar anno 2020 wil men van elkaar weten en leren. Dat kan alleen maar door kennis op te doen van elkaars cultuur en daar respect voor op te brengen.” Middels zijn muziek probeert de artiest invulling te geven aan de ‘Bromki dyari’ gedachte. Hij doet dat door veel liederen twee- of drietalig te schrijven. “Het is leuk als men meedanst, maar ze weten nooit wat je zingt. Nu maak ik het mogelijk met deze prachtige stemmen van dit jong talent.” Hij vertelt dat vooral scholen nationaal denken. Christelijke scholen vragen naar Divali liedjes om te leren. En op Kerst komen Hindoescholen zoeken naar Sarnami kerstliedjes. Er is dus een behoefte. “Dus je kan niet vasthouden aan alleen Indiase liederen. Dat is de integratie, door middel van muziek elkaar beter leren kennen en begrijpen.” Het opnemen van de nummers in de studio is ook een leermoment voor vele studenten. “Sommigen, vooral jongens, als hun stem verandert en sommige meisjes, die vinden hun eigen stem niet mooi. Totdat ze het eindproduct horen. Het is een boost voor hun self esteem, maar het leert hen ook wat het vereist om in de studio te werken. Daar geldt echt ‘time is money’, je moet dus voorbereid en gefocust komen en het beste van jezelf geven.”
Schoonmaken omgeving
“Ik vind persoonlijk Divali een ‘milieuvriendelijke feest”, lacht Ramkhelawen breed. Het is een feest net als bijvoorbeeld kerst, dat mensen oproept tot het schoonmaken van de omgeving. En ook schoonmaken van het innerlijke. Divali zegt dat als je slordig en vuil bent dat prosperity, voorspoed in jouw leven een beetje zoek zal zijn.” Volgens Ramkhelawan begint de schoonmaak van binnenuit. “Het is ook mooi hoe het verwijst naar kerst met die lichtjes. Dan maakt men ook overal schoon. Moslims hebben ook een feest waar innerlijke en uiterlijke schoonmaak essentieel zijn. We zijn alles mensen, geest, bloed en vlees met onze unieke culturele karakteristieken. Bewaar dat, maar ga er niet van uit dat je alleen bent op de wereld of dat je beter bent dan een ander. Dit is onze bijdrage in deze tijd waar de wereld uiteen schijnt te vallen. Ons lied propageert eenheid en zuiverheid naar elkaar toe.”
Inmiddels heeft de componist een ander traject toegevoegd aan zijn al druk schema. “Iemand heeft mij geadviseerd en ik vond het een geweldig idee. Mijn naam ‘Kries Ramkhelawan’ is een brand die nationaal en internationaal bekend is. Onder die naam zal ik komende tijd vooral de meer serieuzere kennisoverdrachtsevents doen, zoals workshops, uitgeven van zang- en gedichtenbundels en dergelijke onder de naam ‘Kries Ramkhelawan Muziekinstituut’”, lacht Ramkhelawan blij. In een ander nieuw lied roept de nationalistische zanger de mensen op om tijdens deze Divaliperiode niet onnodig de straat op te gaan, maar rekening te houden dat covid-19 er nog is. “Laten ze thuis zijn met de familie, extra aandacht geven aan de ouders, opa en oma en hun kinderen”, spreekt Ramkhelawan de hoop uit.
