Een aantal rechtgeaarde burgers en politieke partijen die vooralsnog een symbolische functie hebben zijn opeens wakker geworden en hebben een patriottische koorts te pakken. Bij deze dienen wij hun een stuk ‘fever medicine’ toe, een medicijn dat nu toegediend moet worden zodat de koorts wegzakt en men nuchter en helder naar de realiteit durft te kijken. We herhalen als medicijn een stuk dat wij in december 2012 hier publiceerden. De woorden ‘Operation Kingfisher’ zullen menig Surinamer niet vel zeggen, maar zo heette het Guyanese plan dat Suriname tot een land heeft gemaakt dat kleiner is dan het wil zijn en ooit was. De zaak zou laten afgemaakt worden door Operation Climax. Aanleiding tot alles was een andere operatie, een Surinaamse, geheten de Operation Grashopper on het binnenland van Suriname te ontsluiten. Onderdeel van het werkgebied was ook het gebied dat wij nu aanduiden als Tigri. Operation Kingfisher is de Guyanese militaire en politieoperatie in 1967 om het door ons genoemde Tigri-gebied en door hun genoemde New River Triangle (groot 15.549 vierkante km) te bezetten. Militairen onder de hoede van de koloniale macht in Suriname moesten naakt rennen en hun heil zoeken in de bossen, naar verluidt. Na Operatie Kingfisher volgde Operation Climax om de zaak te stabiliseren. Guyanezen en de Guyanese intelligentsia zijn, in tegenstelling tot de Surinaamse counterparts, begaan (geweest) met de New River Trinagle. Dat blijkt uit de niet weinige stukken die ze in historische, politieke en juridische context daarover hebben geschreven en nog steeds schrijven. Onze intellectuelen worden daartoe alleen geprikkeld door een bepaald gebrek als burger. De Guyanezen hebben gesteld dat Engeland ooit de grenskwestie met Suriname ‘blauw blauw’ heeft gelaten, omdat het geen conflict wilde met Nederland, een land waar men economische en handelsbetrekkingen mee had. In 2012 waren DNA-leden niet tevreden over de antwoorden die de toenmalige regering had gegeven over de decennialange bezetting van het gebied door Guyana (al 53 jaar). De vorige president heeft de zaak om politieke redenen gelaten wat het is, hij had niet veel vrienden in de wereld en het staatshoofd van Guyana behoorde tot de weinige vrienden, waar hij in 1 vliegtuig mee kon reizen. Daar maak je dan geen ruzie mee. Daarom bleef de zaak weer 10 jaar liggen en de mensen die nu herrie maken en hun politieke partij waren toen muisstil. In 2012 schreven we al hier dat over het deel van de aarde dat Tigri heet ooit eens rechtens zal worden vastgesteld of het nog Surinaams grondgebied is. Feit is wel dat de landkaart zoals Suriname dat wil hebben, al een hele tijd niet gebruikt is internationaal. Het was zelfs zo dat de inkleurstempels op de Surinaamse basisscholen nog stempels gebruikten met het gebied voor Guyana. Online en door de grote nieuwszenders in de wereld wordt de kaart gebruikt in het voordeel van Guyana.
Grensdisputen zijn een vast studieonderdeel bij sommige richtingen van de internationale universiteiten. Zowel de Tigri-case, in de academische papers bekend als New River Triangle, als het geval in het zuiden met de Fransen zijn onderdeel van studie geweest, waarbij prognoses worden gemaakt wat de kansen zijn van de 3 betrokken landen. De conclusies die in de papers worden getrokken, op basis van de rijke jurisprudentie op dit stuk, is in de case met Frankrijk veel rooskleuriger dan voor Tigri. Een onderzoek concludeert dat het Tigri-gebied bij bezetting ‘terra nullius’ was, vrij vertaald een stuk niemandsland. Door de bezetting ontstonden volgens de studie de rechten die bij de onafhankelijkheidswording van Suriname overgedragen werden op Guyana op basis van het beginsel ‘uti possidetis juris’. Guyana heeft door het uitoefenen van effectieve controle het gebied nooit opgegeven. De papers oordelen dat de soevereiniteit over de Corantijn wel volledig aan Suriname toebehoort, omdat Guyana zich heeft berust in de claims die wij volgens het ‘uti possedetis de facto’ beginsel overnamen van de Nederlanders. De papers komen tot de conclusie dat de Zuid-Amerikaanse en de Caribische regio de hebi’s van onopgeloste grenskwesties hebben geerfd bij de overdracht van de soevereiniteit. Dit is mede een teken dat de koloniale machthebbers de kolonies hebben uitgebuit voor hun eigen land en niet geïnteresseerd waren in grenzen van een op termijn mogelijk soevereine staat van bruine mensen. Politici die de fakkel overnamen, hebben min of meer hetzelfde disrespect aan de dag gelegd. De bezetting van Tigri vond plaats in 1967-1969, in een periode toen de nationalistische beweging in full swing was en Jopie Pengel premier was en een moeilijke tijd doormaakte. Medewerkers van het Bureau Waterkrachtwerken werden tijden de werkzaamheden in verband met Operation Grashpper verjaagd door de Guyanezen in 1967 tijdens hun operatie Kingfisher. Premier Pengel zou toen boos op SRD hebben aangekondigd een gewapend ingrijpen niet uit de weg te gaan en riep op voor militaire vrijwilligers. De Kolonisator Holland wilde echter geen Nederlandse betrokkenheid in een gewapend ingrijpen. De toch door Pengel opgezette Defpol-eenheid met politie en militairen in 4 kampen in het gebied, onder leiding van de Nederlands-Indische majoor Lapre, moest worden ontmanteld door politieke rellen in 1969 die leidden tot de val van Pengel. Bovendien waren Nederlandse militairen betrokken in Willemstad (Curaçao) waar in dat jaar militaire interventie nodig bleek. Van dat verval maakte Guyana misbruik om middels Operation Climax het Gyanes gezag in het gebied blijvend te vestigen. Tigri werd omgedoopt door de Guyanezen tot Jaguar. De DNA heeft in 2012 als een lafaard achter gesloten deuren over Tigri vergaderd, en het volk in het ongewisse gelaten. De Guyanezen beweren nu uitgegaan te zijn van een uitgangspunt van voormalig VN-baas Kofi Anan: ‘diplomatie ondersteund door eerlijkheid en militaire kracht’. Wat is ons uitgangspunt geweest behalve intern stampvoetend binnen de Surinaamse grenzen protesteren? Volgens jurisprudentie kunnen 2 beginselen maken dat territorium dat niet tot een land behoort, voortaan wel ertoe wordt gerekend: 1. het gedurende lange tijd ongestoord uitoefenen van effectieve controle in een gebied (en dus het behartigen van de belangen van iedereen in het gebied en het uitgeven van concessies etc..) en 2. de aanvaarding door inactiviteit dat een ander land effectieve controle heeft in een stuk gebied dat betwist is of eens aan jouw toebehoorde. De vraag is of 50 jaar genoeg lang is geweest om te concluderen of we dit stuk gebied hebben verloren. Graag kijken we uit naar juridische argumenten in de zaak Tigri en geen emotionele, zeker niet van politici en politieke partijen die behoren te kunnen bogen op een wetenschappelijk bureau.
