Naar aanleiding van het artikel “WASPAR geeft geen openheid van zaken over verwerking ziekenhuisafval” in Dagblad van 21 oktober, voel ik mij geroepen om informatie te verschaffen over de initiatieven die al jaren terug waren ondernomen om te komen tot een verantwoord beleid voor het verzamelen, opslaan, transport en verwerking van medisch afval.
In de 10 jaren dat ik als projectcoördinator gewerkt heb op het Ministerie van Volksgezondheid zijn onder andere de projecten uitgevoerd met financiering uit leningen van de Inter American Development Bank (IDB), French Development Bank (AFD) en Islamic Development Bank.
Aangezien er zeer efficiënt en effectief is omgegaan met het geleende geld was er nog geld over nadat alle geplande projecten waren uitgevoerd. Initieel was 45% van het geleende bedrag bij de IDB voorbestemd voor het aantrekken van buitenlandse consultants. Bij de uitvoering bleek dat er voor de meeste projectonderdelen minstens even goede lokale consultants beschikbaar waren tegen lagere kosten, dit tot grote ergernis van de IDB en later ook de AFD, zegt Robert Brohim MD, PhD, CMC.
Van het nog beschikbare bedrag werd besloten dat te besteden aan een professionele aanpak van medisch afval en de automatisering en digitalisering van de Stichting Jeugd Tandverzorging (JTV).
In samenwerking met de PAHO werd Ir. Adrianus (Ton) Vlugman, die eerder enkele jaren op het PAHO-kantoor in Suriname had gewerkt, aangetrokken om een evaluatie te maken van de stand van zaken met betrekking tot medisch afval in Suriname. Vermeldenswaard uit het uitgebrachte rapport van 5 oktober 2008 is dat de afvalstoffenwet die eind 2004 nog niet was goedgekeurd. Er werd per dag ongeveer 2.800 kg medisch afval geproduceerd (1,776 kg gemengd infectieus/niet infectieus, 816 kg infectieus, 96 kg pathologisch, 54 kg scherpe voorwerpen en 55 kg pharmaceutisch), terwijl de verwerkings/vernietigings capaciteit beperkt was.
Het medisch afval wordt geproduceerd door ziekenhuizen, apotheken, poliklinieken (Particulier, Regionale Gezondheidsdienst en Medische Zending), tandartsen, dierenartsen, bejaarden en verzorgingstehuizen. Het overgrote deel van het medisch afval kwam gemengd met huishoudvuil terecht op open vuilstortplaatsen. De verwerking van medisch afval is intussen al sterk opgevoerd, maar de veiligheid en het omgaan met het medisch laat nog veel te wensen over.
Om het hele proces van medisch afval te verbeteren werd er in samenwerking met de Caribbean Environmental Health Institute een tweedaagse trainings workshop georganiseerd op 28 en 29 Oktober 2009, gevolgd door werkbezoeken aan diverse instellingen en het NIMOS (Nationaal Instituut voor Milieu en Ontwikkeling in Suriname). Uit deze workshop is een handleiding geproduceerd over het opslaan, transport en verwerking van medisch afval (juni 2010) dat aan alle relevante instellingen in gedistribueerd.
De vernietiging van het medisch afval in Suriname gebeurt nog steeds hoofdzakelijk in verbrandingsovens. De verbrandingscapaciteit is intussen flink toegenomen (Nickerie, Wanica) maar geen van de verbrandingsovens voldoet aan goede veiligheidsnormen (voor zowel de installatie als voor de werknemers) en de locatie van de ovens is vaak verkeerd en ongezond voor haar omgeving, b.v. Academisch Ziekenhuis, WASPAR, Ziekenhuis Wanica.
Aanbevolen was om het BOG (Bureau voor Openbare Gezondheidszorg) de locaties verder te laten evalueren en met de ziekenhuizen om de tafel te gaan zitten om een meer gecentraliseerd medisch afval verwerkingsbeleid te gaan voeren en na te gaan in hoeverre dat in partnership met de Recycling Company Suriname (RECOMSUR) kan worden gerealiseerd.
Vooruitlopend hierop had het Ministerie van Volksgezondheid op 21 februari 2011 een partnership overeenkomst aangegaan met RECOMSUR waarbij RECOMSUR van het ministerie beschermende kleding (Personal Protective Equipment, PPE) kreeg en ook een nieuwe vrachtwagen met een gekoelde gesloten vrachtruimte in bruikleen voor 5 jaar, specifiek voor het transport van medisch afval. Het Ministerie van Volksgezondheid zou ook 2 personen mogen aanwijzen om zitting te nemen in de Raad van Commissarissen van RECOMSUR en 7.5% van de opbrengsten van de verwerking van medisch afval door RECOMSUR zou in de staatskas worden gestort. RECOMSUR zou een speciale oven aanschaffen voor de verbranding van naalden en metaalhoudend medisch afval, en haar locatie in Saramacca verder uitbreiden voor afvalverwerking. Helaas is de vergunning voor de locatie in Saramacca nooit verstrekt door het NIMOS. Intussen was uit de lening van de AFD ook een studie uitgevoerd speciaal voor het omgaan met het medisch afval in het binnenland waaruit er duidelijke en goede aanbevelingen zijn gegeven. Al deze goede voornemens zijn intussen verwaterd en er is nog steeds geen nationaal efficiënt beleid met betrekking tot medisch afval.
Robert Brohim MD, PhD, CMC.
