Het is belangrijk dat bij Marrondag, een nationale feestdag, wordt stilgestaan bij onze geschiedenis, zegt de voorzitter van de Feydrasi Fu Afrikan Srananman, Iwan Wijngaarde. We moeten de geschiedenis van de strijd, die de weggelopen slaven hebben gevoerd, niet vergeten. Er is strijd geleverd om vrij te zijn. Vandaar dat er traktaten getekend zijn in 1760, 1762 en in 1767 met de Aucaners. Respectievelijk met de Aucaners, Saramaccaners, en in 1767 met de Matawai. 10 oktober is echter een verzameldag voor de viering van de verschillende momenten, waarop de traktaten zijn overeengekomen. Op deze dag wordt dan stilgestaan bij de vrijheid van alle toen weggelopen tot slaaf gemaakten.
“Bij de traktaten kwamen de toenmalige koloniale machthebbers overeen met de weggelopen tot slaaf gemaakten dat zij zich moesten vestigen op een plek dat 10 uren lopen en 2 dagen varen verwijderd was van de plantage. Ook werd afgesproken dat deze groepen niet meer achtervolgd zouden worden en kregen jaarlijks rantsoenen en andere bruikbare middelen.” Belangrijk was ook dat weggelopen slaven van de plantage niet werden opgevangen in de dorpen. “Tegen een bedrag werden deze van de plantage weggevluchte personen weer overgeleverd aan de plantage-eigenaren. De stammen die deze traktaten hebben getekend, zijn de Aucaners, Saramaccaners en Matawai. Een eeuw voor de afschaffing van de slavernij in 1863 leefden deze gemeenschappen al in vrijheid. Ze waren vrij en konden handel drijven.”
Wijngaarde wijst erop dat het niet om absolute vrijheid ging, maar het leven als slaaf behoorde door het aangaan van de traktaten tot het verleden. Niet alleen voor de stammen was dit een nieuw begin, ook voor de plantagehouders, had dit voordelen. Zij konden zich weer richten op de bloei van hun plantages, omdat de aanvallen op de plantages vanuit de marrongemeenschappen afnamen. Het moet duidelijk zijn dat niet alle stammen hebben getekend voor de vrijheid. Wijngaarde noemt de stam van verzetsheld Boni, de Aluku’s, die hebben doorgevochten.
RB
