Door de president van de Republiek Suriname is de traditionele jaarrede gisteren gehouden. De markante zaken zullen we aan u voorhouden, alleen wat betreft de sociale maatregelen, de corruptiemaatregelen en de economische maatregelen. De president heeft aangegeven dat er investeerders zullen worden aangetrokken. Er zijn wel op dit stuk geen concrete voorbeelden gegeven. Er zullen voldoende bouwgronden worden gegeven aan de jonge gezinnen. De regering heeft weer beloofd dat ze niet zal rusten totdat de waarheid van corruptie van de afgelopen jaren onderzocht en berecht is. De regering werkt tegelijk op 3 fronten: crisisbeheersing, steun voor de zwakkeren en corruptiebestrijding. Op jaarbasis is voor 2021 ruim 710 miljoen SRD uitgetrokken, dat is ca 210 miljoen meer dan voorzien. De regering had reeds eerder de verhogingen van AOV, AKB en financiële bijstand aangekondigd. Ten behoeve van de pakketten en ondersteuning trekt de regering SRD 200 miljoen per jaar uit.
De subsidies voor elektriciteit, drinkwater, kookgas en openbaar vervoer gaan veranderen: de hogere inkomens zullen de echte prijs moeten betalen, terwijl de zwakke gezinnen nog worden ondersteund. Tot het moment van invoering van de BTW wordt de fiscale heffingskorting van SRD 750, per maand gecontinueerd.
De subsidie aan het staatsbedrijf de EBS zal gefaseerd worden afgebouwd. De personeelsvoorzieningen moeten in dit bedrijf worden bekeken. Er vindt verschuiving plaats van objectsubsidie naar subjectsubsidie. De subjectsubsidie is ongeveer gelijk aan 25% van het totaal subsidiebedrag. Tevens zegt de regering dat ze begonnen is aan de reorganisatie van EBS, met het oog op operationele efficiency. Het bedrijf moet worden doorgelicht. De regering zal een solidariteitsheffing van 10% extra invoeren voor inkomens boven de SRD 150.000 per jaar (dat is bruto SRD 12.500) per maand. De regering heeft bekendgemaakt dat de vrijstelling op halffabricaten weer bekeken zal worden. De omzetbelasting op import gaat van 10% naar 12%. Belangrijk is dat de royalty’s voor de kleinschalige goudsector die nu nog staat op 2,75% verhoogd wordt tussen de 5% en 7,5%. De regering zal ook de canonrechten op grondhuur aanpassen door verhoging per 1 januari 2021. Hoeveel de verhoging zal zijn is onbekend. Tegelijkertijd wil de regering de optie van grondconversie aanbieden aan de bevolking (dus om grondhuur om te zetten in eigendom). Hoeveel deze maatregelen in totaal zullen opbrengen nominaal en in percentage uitgedrukt van het BBP is onbekend.
In het kader van de productie wil de regering importcomponenten lokaal produceren. We denken bijvoorbeeld dan aan het produceren van veevoer. In dit verband zal het Agrarisch Krediet Fonds weer worden opgezet en voorzien van kapitaal.
In 2021 wordt volgens de president een begin gemaakt om de kleinschalige goudwinning te transformeren. Deze zaak staat al een hele tijd op het bord van de regering, maar er komt geen oplossing. De regering zal alternatieven aanbieden aan de kleinschalige gouddelvers om hen te leren om kwikvrij te mijnen. De burgers die aan deze business doen zullen niet gemakkelijk overgaan op andere methoden. Er moet een programma worden uitgevoerd met een win-win-benadering. Voor zover het traditioneel gezag nog van betekenis is, zal dat ook moeten worden benaderd. De regering laat blijken dat illegale goudwinning zal worden bestraft, maar de regering zal ook aan de illegalen de kans geven om legaal te worden en royalty’s af te dragen. Ook dit zal niet gemakkelijk gaan, omdat de huidige president in deze sector als een vijand is afgeschilderd van die groep burgers.
Volgens sommigen is er nog een bauxiettoekomst haalbaar en mogelijk in Suriname. Deze regering vindt dat het mogelijk is. De haalbaarheidsstudie inzake het Bakhuis Ontwikkelingsprogramma wordt opgepakt. Er zullen investeerders worden aangetrokken om in het project te investeren via een aanbestedingsproces. In de houtsector zullen stappen gezet worden voor een duurzame houtexploitatie. Dat is een loze kreet zolang er geen houtstandaard (een groene etiket) wordt ingevoerd en de corruptie niet wordt uitgeroeid in deze sector. De regering praat daar niet over, maar wel over het opzetten van oogst- en controlemechanismen en herbeplantingstechnieken. De regering moet ons jaarlijks info verschaffen over hoeveel bomen en welke soort bomen worden herbeplant. De regering geeft aan dat er scherpe controle komt op houtwinning en registratie, maar wie zal dat doen? Is het orgaan daarvoor geschikt. De regering wil afdracht van houtbelastingen, maar ook hier: wie zal het doen en waarom is het tot nu toe niet gelukt? Zijn de tarieven op een behoorlijk niveau? De regering zegt dat er een Productschap Rijst komt en waarschijnlijk moet dat bij wet geschieden. Wat is de bedoeling van dit orgaan? De regering zegt ook dat er een laboratorium komt voor bodemonderzoek. Waar zal dat geplaatst worden en wat is de relatie met Adron? In 2021 wordt ook concreet gestart met groente-export vanuit Nickerie naar Barbados. Hoeveel is die export en wat zal men exporteren? Hoeveel zal dat bijdragen aan het bbp. De regering wil de visserij ordenen, maar hoe? Visafval zal tot grondstof voor veevoer gebruikt worden, wie zal dat doen? De regering zal met de EU samenwerken op agrarisch gebied, maar zal de agrarische sector hiertegen niet in opstand komen?
De regering zal een Diaspora Instituut opzetten: een commissie is belast met de voorbereiding. De regering belooft te zullen werken met Nederland en Europa voor o.a. visumliberalisatie van het personenverkeer tussen Suriname en de EU. Op het gebied van de justitie en politie, alsook de veiligheid zal deze regering met Nederland en Europa samenwerken en kan kader dus naar Suriname uitgezonden worden.
En dan komen we bij de corruptiebestrijding. Het OM zou al een speciale unit hebben opgezet voor corruptieonderzoek. Deze unit zal internationale assistentie krijgen waar de ervaring wel aanwezig is. Het ministerie van Financiën zou volgens de president bezig zijn met het opzetten van een zogenaamde unit Fiscale Inlichtingen en Opsporingsdienst (FIOD). Dat moet dan erin resulteren dat de Staat veel meer belasting vangt dan nu het geval is. Hopelijk is het apparaat geschikt om deze maatregelen te helpen uitvoeren.
