De huidige sociale controle is in vergelijking met de jaren ‘70 niet te vergelijken met wat het nu is. De socioloog Fidelia Graand-Galon merkt op dat in die periode de totale gemeenschap toezicht hield op de jeugdigen. “In die tijd hadden alle gordijnen ogen, want je kon niets doen zonder dat je ouders het wisten, vandaar dat je altijd goed nadacht om te voorkomen dat je aan je ouders ‘sorry’ moest zeggen. Deze methode hield jongeren in het gareel.” Galon geeft als voorbeeld de vele straatberovingen, vaak gericht op vrouwen. “In die tijd zou je dat niet durven, want iedereen zou op je afkomen en je een afgedonderd pak slaag geven.”
Discipline
De socioloog merkt op dat discipline over het algemeen nu ontbreekt. “Suriname was een gedisciplineerde samenleving.” Ouderen accepteerden geen brutaliteit van jongeren en Graand-Galon vertelt dat men daarbij ook lette op gezichtsuitdrukking. “Je mimiek was zeer belangrijk als kind. Als je moeder je stuurde om wat te doen dan hoefde je niet boos te kijken, vooral niet in het bijzijn van ooms en tantes, omdat daarop straf stond.”
Ondersteboven wereld
De huidige tijd omschrijft Graand-Galon als een ‘ondersteboven wereld’, waarin de jeugd opgroeit. De oorzaken voor deze verandering omschrijft de socioloog aan het verval waarin ook de ouderen, die het goede voorbeeld moeten geven, in zijn meegegaan. Galon noemt ‘peer pressure’ als een oorzaak. Volgens de socioloog willen tegenwoordig veel ouderen horen tot de groep van de jongeren. Voorheen kwam de peer pressure van de ouderen naar de jongeren. “Maar nu willen de ouderen doen wat de jongeren ook doen.” Graand-Galon zegt dat geen enkele tijdgeest ons kan controleren, beheersen noch sturen. “Want we hebben onze eigen vrije wil en maken keuzes. Tegenwoordig gaan ouders naar school om leerkrachten ervan langs te geven, omdat het vaak niet wordt geaccepteerd dat kinderen worden gecorrigeerd”, licht Graand-Galon toe. “Niet alleen op school, zelfs in de kerk durf je andermans kinderen niet meer te corrigeren, iets dat in de jaren ’70 sociaal-maatschappelijk breed normaal was”, onderbouwt de socioloog. “Want nu gaan mensen ervan uit dat ze weten hoe ze hun kind moeten opvoeden, ook al misdraagt het kind zich tegenover andere personen en ondervindt men last daarvan.”
Kleding
Graand-Galon geeft het voorbeeld van de manier waarop volwassen mannen zich kleden. “Je ziet nu mannen van boven de 50 lopen met een gezakte broek.” Veel ouderen vertonen soortgelijk gedrag om tot de jongeren te horen. Door het erbij willen horen identificeren ouderen zich met deze gedragscodes van de jongeren. Door deze verschuiving is het gezag van ouderen op jongeren in een groot aantal gevallen sterk aan het verminderen.
Vlaggen
Ook op politiek gebied merkt Graand-Galon dat normen en waarden zijn verschoven
en dat sociale controle ook hier een rol speelt. Ze noemt het meest recente
voorbeeld dat vlaggen van tegenstanders worden weggehaald. “In het verleden
gingen partijen met respect om met elkaar, maar nu merk je dat er exponenten
zijn in enkele politieke organisaties die respectloos andere partijen
bejegenen.” Graand-Galon herinnert zich in haar jonge jaren dat het gezellig
was onderling tijdens verkiezingstijd. “Vanuit Moengo trokken we op en alle
andere politieke partijen gaven ons vlaggen en mijn familieleden accepteerde
van iedereen de aangeboden vlaggen, al wisten ze op wie ze zouden stemmen.”
Optreden
De socioloog zegt dat het beeld inderdaad bestaat dat wanneer personen vlaggen verwijderen er vanuit de buurt niet wordt gecorrigeerd, maar er zijn ook gevallen dat buurtbewoners optreden door kwaadwilligen te verbieden om vlaggen te verwijderen. Dat zag ze onlangs zelf in haar eigen straat. “Die mensen zeiden liba sma ing fragga.” Hoewel sociale controle over het algemeen sterk afneemt, is er toch nog sprake van controle, want recentelijk stond de inval bij Rodney Cairo breed in het nieuws en het waren de buren die de politie hebben ingeschakeld. Sociale controle kan ook plaatsvinden door af en toe een praatje te maken met een seniorenburger in de buurt en daar waar nodig is de helpende hand te bieden.
RB
