We zijn vrij dagelijks bezig om na te denken en de situatie te evalueren in verband met Covid-19. Er zijn enkele sectoren die in het geheel zijn gesloten omdat de bedrijven hebben nagelaten om zelf maatregelen te treffen en hun dienstverlening aan te passen. De bedrijven hebben nagelaten en eigenlijk geweigerd om samen met het personeel te zoeken naar oplossingen. Wanneer er een dreiging is van sluiting van een bedrijf dan kan samen gewerkt worden aan oplossingen. Het is dan mogelijk dat alle partijen wat inleveren. Neem nu bijvoorbeeld de casino’s. Die hadden met het personeel moeten afstemmen dat de lonen worden vastgesteld op een flat rate (dus een bedrag) en dat de lonen ook worden verminderd voor een ieder inclusief de managers. Zodoende kon iedereen gegarandeerd zijn van een loon dat bijvoorbeeld op de helft zit van het vorige niveau, maar dan wordt niemand ontslagen. Men had strenge social distancing regels in het casino kunnen invoeren waarbij niet meer dan 5 spelers per keer tegelijk in de ruimte zijn en 5 man personeel. Het casino had spelers kunnen vragen om te registreren en bij toerbeurt toegelaten te worden. De machines en instrumenten en voorwerpen die gebruikt worden om in een casino te wedden, worden steeds gereinigd. Zieke cliënten en mensen die hoesten of niezen worden niet toegelaten. Het casino kiest de spelers uit gelet op de cashflow. Verder had men aan de regering voorzieningen kunnen vragen als uitstel van de plicht om de verschillende vormen van belasting te betalen en van de bank had men ook vrijstellingen kunnen krijgen. De casino’s hebben een bepaalde omzet en de regering behoort dat te weten. De casino’s hebben gewacht op de regering, dat de regering ze heeft gesloten. Nu heeft men dus de plicht niet meer om het personeel enige loon te betalen. Op facebook circuleren er aanplakmededelingen voor het personeel waaruit blijkt dat men heel gevoelloos is naar het personeel toe. Het lijkt er zelfs op dat men geniet door het personeel geen cent te betalen. Het lijkt ook alsof men de regering nu pakt via de werknemers. Er zijn veel bedrijven die precies zo nagelaten hebben om zelf naar oplossingen te zoeken uiteindelijk zijn ze gesloten. Nu is het de regering die voor een oplossing moet zorgen. En dit komt allemaal op een moment waarop de Surinaamse regering verlegen zit om geld en niet in staat of van plan is om meer leningen te sluiten. De kredietratingbureaus hebben meedogenloze downgrades gegeven aan Suriname, het een na het ander.
Op dit moment zijn er een heleboel werknemers thuis. De bedrijven kunnen bijvoorbeeld niet werken omdat de grenzen en het personenverkeer zijn gesloten. Er zijn verkopen die hun omzetten zien dalen. Er zijn bedrijven die al randje kantje nog draaiden na de afname van de koopkracht die gepaard ging met de enorme vlucht van de koers van rond de 9 en 10 voor de USD naar boven de 15. Er zijn ondernemers die niet meer gemotiveerd waren na de koersvlucht en nu door Covid-19 hun bedrijf gewoon voor een aantal maanden willen sluiten. Wanneer de crisis voorbij is willen ze weer open gaan, dat is mogelijk en voor zichzelf hebben ze genoeg buffers om de tijd door te komen. De werknemers worden gewoon thuis gezet, er is geen geld. Er is geen beeld hoeveel bedrijven aangepast hun productie op pijl hebben gehouden. Met aangepast bedoelen we dat de bedrijven de veiligheidsmaatregelen hebben doorgevoerd, dus er zijn minder mensen aan het werk en men wast de handen, er is ontsmettingsmogelijkheid en men zit verder van elkaar en houdt zich aan de afstand van 2 meter. Een deel van het personeel is om de toerbeurt thuis en werkt even hard van huisuit. Bepaalde bedrijven kunnen zo blijven draaien, maar je moet ook je productie aan de man kunnen slijten. Hoe meer mensen thuis zitten en geen inkomen hebben, hoe minder koopkracht en hoe minder men goederen en diensten inkoopt bij de bedrijven die nog draaien. Het is opgevallen dat op social media veel restaurants adverteren dat men eten verkoopt, maar men moet ook erbij vermelden dat men veilig eten kan betrekken, dat wat men naar huis meeneemt niet besmet zal zijn en dat men in de zaak bij het halen van het eten niet in de buurt van andere klanten zal komen.
Wat nog ontbreekt is een nationale overeenkomst tussen werkgevers en werknemers, waarbij men een aantal afspraken maakt over de offers die iedereen nu moet brengen. Sowieso is het al zo dat mensen die vaker van huis uit werken of minder werken besparen op benzine die men moet verbranden om naar het werk te gaan, geld dat men buiten aan eten uitgeeft en op de schoolgaande kinderen die geen handgeld meer hoeven voor vervoer en eten. Alle werknemers hebben nu deze besparingen die nu van huis uit werken of minder werken. Alle werkgeversorganisaties en alle overkoepelende bonden moeten in Suriname bij elkaar komen en een Sociaal Overlevingsakkoord sluiten voor een jaar. In dit jaar kan een aantal afspraken worden gemaakt, en daaraan moeten ook de ongeorganiseerde werkgevers en werknemers zich houden. Zo kan worden overeengekomen dat alle lonen worden gereduceerd met 30 of 40%, dat alle gezinnen recht hebben op voedselrantsoenbonnen, dat alle medische kaarten worden verlengd en dat de regering inkomt met een deel van de premie en dat geen enkel personeel wordt ontslagen tenzij men zich schuldig maakt aan een handeling die niet kan worden getolereerd (diefstal, wangedrag etc..). Ook kan worden overeengekomen dat ook bij de 50% ambtenaren deze 30 tot 40% van hun salaris inleveren en ook aanspraak krijgen op voedselrantsoenbonnen (van president tot schoonmaakster). Deze miljoenen SRD die vanuit de lantimangs vrijkomen, kunnen ingezet worden om de werknemers in de private sector te helpen. Zo ontstaat er solidariteit tussen de werknemers in de publieke en de private sector. Solidariteit is de beste oplossing om sociale onrust en economische ontwrichting te voorkomen en massaontslagen af te wenden. Dit alles kan in het sociaal akkoord worden overeen gekomen.
