Kijkend naar de maatregelen die tot nu toe zijn genomen in de strijd tegen het Coronavirus wekken bij advocaat Hugo Essed de indruk dat die voldoende zijn. Daarom ziet de advocaat geen noodzaak voor het treffen van nog strengere en beperkendere maatregelen. “Het kan zijn dat de autoriteiten en medici vinden dat dat wel moet en in beginsel moeten we daarnaar luisteren”, reageert Essed.
De voorwaarden voor het instellen van de burgerlijke uitzonderingstoestand
“Over de voorwaarden voor het uitroepen van zulke maatregelen zegt de grondwet dat de uitzonderingstoestand mag, maar dit moet gebeuren door een wet die voldoet aan twee voorwaarden. Allereerst is de periode waarvoor de maatregel geldt belangrijk.” Anders gesteld, hoe lang zal zo een maatregel duren? Het tweede aspect betreft welke beperkende maatregelen invloed zullen hebben op de vrijheden van de burgers. Tot nu heeft Essed kunnen zien dat alleen met betrekking tot de eerste voorwaarde een antwoord is geformuleerd en wel dat de beperkende maatregelen zullen duren ‘tot nader orde’. De advocaat verduidelijkt: “totdat het parlement het weer intrekt” en wijst hier op een gevaar. “Maar als het parlement nooit meer bijelkaar komt, na 3 april of nadat de wet is afgekondigd, dan blijft deze maatregel van kracht en dan kunnen we er nog jaren mee opgescheept zitten”, concludeert Essed. Die situatie omschrijft de advocaat als levensgevaarlijk om een dergelijk principieel punt niet te regelen. “Het vormt een levensgevaar voor de democratie”, stelt Essed die verder aangeeft dat de beperkingen voor de burgers in de wet worden opgenomen. “Of men moet een tweede wet maken waar duidelijk is aangegeven welke rechten beperkt zullen worden.”
Zorgpunt
Het zorgpunt is dat de regering nog geen duidelijkheid heeft gegeven over de op te leggen beperkingen. Essed wijst ook op het wantrouwen dat er in dit verband bestaat tegen de regering en De Nationale Assemblee (DNA) over de wijze hoe er wordt omgegaan met wetten die veel invloed hebben op het dagelijks leven van de burger, “welke zonder overleg met de burger worden aangenomen”. De advocaat ziet hierin dan ook een gegronde vrees dat zulks weer zal gebeuren. “De angst is dat men bij verrassing allerlei beperkingen zal opnemen, die bij de bestrijding van het Coronavirus niet direct noodzakelijk zijn.” Om dit beeld weg te nemen, adviseert Essed dat de regering een dergelijk voornemen eerst bespreekt met alle betrokken maatschappelijke organisaties. “Met name met de deskundigen op het gebied van de gezondheidszorg, het bedrijfsleven en de vakbeweging.” De advocaat ziet de problemen eerder groter dan kleiner worden wanneer men ervoor kiest om de gesprekken met het maatschappelijk middenveld niet te houden.
Tevreden
De advocaat laat weten tevreden te zijn hoe het Coronavirus tot nu toe is
aangepakt door de autoriteiten en haalt aan dat de enkele foutjes te maken
hebben dat iedereen is verrast door dit nieuwe fenomeen die de complete aarde
op het verkeerde been heeft gezet. Het Surinaams recept werkt tot nu toe en als
dat gewijzigd moet worden, dan moet dat besproken worden, omdat de patient
altijd inspraak moet hebben in de behandeling. De advocaat pleit daarom voor de
grootst mogelijke transparantie van zowel de regering als het parlement.
Noodtoestand en burgerlijke uitzonderingstoestand
Essed licht toe dat zowel de noodtoestand als de Wet Burgerlijke Uitzonderingstoestand even ingrijpend zijn. In beide gevallen mag men de rechten van de burgers inperken. En juist daarin is er op dit moment grote onduidelijkheid. “En de regering en parlement hebben bewezen dat meerdere keren wetten andere bedoelingen hadden dan men had voorgewend.” Essed benadrukt daarom nogmaals dat dit de reden is voor de zorg en argwaan die op dit moment heersen bij delen van de bevolking.
Rechterlijke
macht blijft overeind
De rechter blijft altijd werken. De rechter kan nooit buiten werking worden
gesteld, ook niet in een nood of oorlogstoestand.Dat is een basisvoorwaarde voor het in standhouden van de ‘trias
politica’. Dat de regering naar extra armslag zoekt om het Coronavirus aan te
pakken, betekent niet dat naar willekeur gehandeld mag worden, verduidelijkt
Essed. Ook rechterlijke vonnissen blijven van kracht en kunnen burgers tijdens
een noodtoestand zich begeven naar de rechter. Hoewel dit niet in de grondwet
staat, is het volgens de advocaat onlosmakelijk verbonden met het systeem van
de trias politica. “De burgerlijke uitzonderingstoestand
noch de noodtoestand kunnen de rechterlijke macht opzij schuiven”,
besluit Essed.
RB
