Voor afgelopen vrijdag was was het bedrijfsleven (Asfa, VSB en Survam) uitgenodigd voor een ontmoeting met DNA over de valutawet. Het bedrijfsleven had gevraagd ontvangen te worden met hun commentaren. “Wij, de C-47, hadden wel contact met het bedrijfsleven, maar we waren als C-47 niet uitgenodigd, terwijl alle vakbonden uit de financiële sector bij ons zijn aangesloten. Wij hebben dus contact met het bedrijfsleven in dat kader en we hebben ook onze inbreng, onze visie op die wet, gegeven. In dat schrijven van het bedrijfsleven is ons aandeel ook opgenomen. Toen meneer Castelen namens C-47 kontakt had met DNA-voorzitter, zijn wij wel uitgenodigd. Daarom waren wij ook daar vrijdag”, zegt Robby Berenstein, voorzitter van de Vakcentrale C-47. “We hebben dus ook onze zaken kunnen toelichten, vooral zaken rakende de werknemers. Die vergadering was vruchtbaar, maar dan in die zin dat alles ons veel duidelijker werd over de oorspronkelijke bedoeling van de valutawet. Onze analyse is dat we twee dingen zien. Ten eerste zijn de actoren, de primaire stakeholders zoals de banken, totaal niet bij de totstandkoming van die wet betrokken geworden. Wij als werknemers, die uitvoering moeten geven aan die wet, zien onszelf natuurlijk ook als primaire stakeholder. Zelfs de Centrale Bank van Suriname is niet gehoord! Men is dus eigenlijk gaan frunniken aan die oorspronkelijke wet en men heeft er een politieke draai aan gegeven! Duidelijk werd voor ons, dat de eigenlijke bedoeling van de wet, namelijk het reguleren van het valutaverkeer zodat er meer valuta ter beschikking kan komen van de algemene banken en de Centrale Bank, via welke dan de officiële transacties moeten plaatsvinden, was dat het bankwezen meer controle zou krijgen over de dollars, en terecht! Daardoor hebben ze een monetair instrument in handen om onder andere de koers in bedwang te houden.”
Daar zou de vakbeweging geen moeite mee hebben, maar helaas moet Berenstein constateren dat hier een politieke draai aan gegeven is. “De wet is gebracht als een wet die ervoor moet zorgen dat de koers omlaag gaat, dat goederen goedkoper zouden worden, en dat is misleidend, want niets is minder waar! Zo heeft men die wet gebracht en zo heeft men geprobeerd hem te veranderen. Men heeft van een monetair instrument een politiek instrument gemaakt, om de samenleving verkeerd te informeren over de bedoeling van die wet. Dat koers of prijzen erdoor omlaag zullen gaan, is absoluut niet het geval. Nu al zie je dat, want de prijzen van de meeste goederen en diensten zijn reeds op het nivo van SRD13 en SRD14 voor de dollar. Wat dus wel uiteindelijk uit de wet zal moeten voortvloeien, is dat er een soort evenwichtskoers gevonden wordt of tot stand komt, en misschien noemen ze dat “de koers gaat omlaag”, maar dan moeten we nog eerst zien of de prijzen die nu op koers van 13-14 berekend worden, ook op dat niveau kunnen komen. Als je niet genoeg dollars hebt om de koers te verdedigen, lukt dat nooit. Op dit moment zorgen de cambio’s voor een groot deel van de beschikbare dollars, dus hoe moet dat allemaal gaan werken? Er zal veel meer moeten gebeuren om de koers onder controle te krijgen, en je mag mensen niet misleiden dat prijzen omlaag gaan”, stelt Berenstein.
De vakbeweging kijkt minder naar de wet en meer naar de effecten. Maar niet alleen de koers, ook de prijzen moeten omlaag. “De voorzitter van DNA heeft zelf gezegd aan ons: “misschien hebben we nu geen realistische koers”. Dat zegt al genoeg.”
Volgens Berenstein worden de crisis en de hoge koers veroorzaakt door de structurele tekorten op de overheidsbegroting, het slechte uitgavenbeleid van deze regering en de hoge staatsschuld door het verkeerde leengedrag. Al die zaken oefenen volgens hem een onacceptabele druk uit op de koers. “Nu is ook dat van de verdwenen kasreserve daar bovenop gekomen, gewoon corruptie dus. Daardoor is er een schrijnend tekort aan dollars om de koers te kunnen verdedigen, en zonder die zaken aan te pakken kun je niets doen om de koers te bedwingen en de waarde van onze munt te verdedigen. Dat wordt dweilen met de kraan open. Al die zaken zijn aan het parlement doorgegeven en daar gaan zij aan werken. Dat zien wij dus tegemoet, maar er zijn wel afspraken nu met de Centrale Bank en volgens die afspraken zullen we gaan werken. Wie een valutarekening heeft op de bank, moet die valuta kunnen krijgen. De opname wordt wel nog per keer beperkt, maar dat is vooral om het giraal verkeer aan te moedigen.”
Ook voor wat betreft het verbod op prijzen in valuta is Berenstein duidelijk. “Wat men nu doet, is gewoon de valutaprijs vermenigvuldigen met de zwarte marktkoers en daar zit dus weer misleiding door deze wet in. Nu kun je verkopen tegen koers 9 of 10, maar met geen mogelijkheid kun je kopen! De cambio’s mogen niet eens verkopen. Dus nu gaan de banken en assurantiemaatschappijen, in overleg met de Centrale Bank de mogelijkheid scheppen om toch in overleg bepaalde zaken, eigenlijk buiten de wet om, toch uit te voeren. Ze hebben geen keus. C-47 is in elk geval voor onze werknemers hiermee bezig.”
Ook over de ontwikkelingen rond de voorstellen tot wijzigingen van de wetten op zorggebied is Berenstein duidelijk. “Wij gaan die voorstellen absoluut niet accepteren, ook daar leggen we een traject af. Weet je wat het zou betekenen voor bijvoorbeeld de verzekeringsmaatschappijen? Inkomen valt weg en ze gaan minstens 25% van het personeel moeten afvloeien! Hoe kun je dat accepteren? Maar die wet is nog niet behandeld. Wij zijn ermee bezig en zullen gereed zijn wanneer het zover komt. We praten met Survam, de artsen, de VMS, alle partijen zijn erbij betrokken. Wij gaan ook gezamenlijk optreden.”
