Een kleine ondernemer, R.J., verkoopt lemmetjes voor SRD 1,50 per stuk. “Die Chinees verkoopt ze 3 voor 10 SRD!’, zegt hij trots. Wanneer hem gevraagd wordt wat hij van de protestactie van 17 februari vindt, denkt hij even na. “Als het lukt om genoeg mensen op het plein te krijgen om deze regering weg te jagen, dan moet men oppassen dat Bouterse niet de noodtoestand afkondigt! En dan duurt het nog langer voordat er verkiezingen komen. Meneer, er zijn nog maar 3 maanden te gaan, na precies a san dis’ Bouta wani! Fu a kan bar’ noodtoestand! Want kijk, meneer, dan loopt hij geen risico meer om verkiezingen te verliezen, dan loopt hij geen risico meer dat hij opgepakt kan worden voor de decembermoorden, en dan kan hij zelfs zonder DNA dingen doen en geld uitgeven hoe hij wil! A no bun toch?”
R.J. is duidelijk erg emotioneel wanneer hij zijn betoog houdt. “Meneer, volgens mij is NDP juist blij als er een opstand komt, ie mus luku bun tak a no den sref’ de n’en baka! Dan blijven ze via Bouta en noodtoestand aan de macht. Want een absolute meerderheid gaan ze bij verkiezingen echt niet meer krijgen, of ze moeten frauderen!”
Gevraagd wat er volgens hem zal gebeuren als de verkiezingen toch door de NDP gewonnen zouden worden, antwoordt hij: “Kijk, dan moet dat protest komen! Want a san disi un no wan moro, a mus kba! Maar niet nu, want daarmee speel je die man in de kaart juist. Als die acties 2 of 3 jaren geleden waren, dan had het zin, maar niet 2 of 3 maanden voor de verkiezingen? Onverstandig, meneer!”
Toch zijn er ook mensen met wie Dagblad Suriname sprak, die vinden dat er niet langer gewacht zou moeten worden. Mensen die zeggen wel speciaal naar het “plein” te gaan op 17 februari. Op de vraag wat ze ervan zouden vinden als de noodtoestand uitgeroepen zou worden, weten de meesten geen zinnig antwoord.
Joyce is een wat oudere dame, misschien iets boven de 60, en huisvrouw. “Tja, meneer, ik weet het ook niet hoor, maar alles wordt duur. Die mannen stelen onze valuta en dan verkopen ze het weer aan ons. Zoveel bedrijven moeten sluiten. Gisteren las ik weer iets van dat bacovebedrijf, ja toch? Ik kom in de winkel, en ik zie dat die Chinees gewoon met een stift zijn prijzen veranderd heeft! Maar met mijn kleine AOV, hoe moet ik doen? Ik heb een beetje SRD gespaard, maar mijn zoon zegt dat ik het moet weghalen van de bank, want daar is het ook niet meer veilig. Mi no sabi yere.” We vragen Joyce of ze ook meedoet met de protestactie op 17 februari. “Actie? Meneer, omen’ actie ben de k’ba? Die mensen komen niet, en ik ga echt niet met een handjevol mensen in die zon staan! En al gaat deze weg, er komt een andere boef in de plaats meneer!” Of ze nog geloof heeft in deze regering? “Nee,” zegt ze, “maar ook niet in een andere.”
De Surinaamse grondwet zegt over de noodtoestand het volgende:
1. De President verklaart de Republiek Suriname niet in staat van oorlog, oorlogsgevaar of in staat van beleg, dan na voorafgaande toestemming van De Nationale Assemblée. Deze toestemming is niet vereist, wanneer het overleg met De Nationale Assemblée door overmacht niet mogelijk is gebleken.
2. De President verklaart geen oorlog, oorlogsgevaar of staat van beleg tussen de Staat Suriname en een andere mogendheid als beëindigd, tenzij na voorafgaande toestemming van De Nationale Assemblée. Deze toestemming is niet vereist wanneer het overleg met De Nationale Assemblée door overmacht niet mogelijk is.
3. Ter handhaving van de uit- of inwendige veiligheid, in geval van oorlog of oorlogsgevaar of in geval van ernstige bedreiging of verstoring van de inwendige orde of rust, welke kan leiden tot wezenlijke aantasting van de belangen van de Staat, kan door de President, na voorafgaande toestemming van De Nationale Assemblée, in elk gedeelte van Suriname de noodtoestand worden uitgeroepen.
4. De President verklaart de noodtoestand niet als beëindigd, tenzij na voorafgaande toestemming van De Nationale Assemblée. Deze toestemming is niet vereist, wanneer het overleg met De Nationale Assemblée door overmacht niet mogelijk is gebleken.
Ik ga wel zeker
Rudi K. weet heel goed wat hij wil en denkt, en zegt overtuigend fel: “Meneer, maakt niet uit of er noodtoestand komt of niet, of er veel mensen komen of weinig, maar ik ga zeker wel! Want we moeten écht de regering laten weten nu dat het niet zo verder kan. Koers stijgt, prijzen stijgen, diefstal tot in de regering, DNA die niets doet voor het arme volk, en we willen ook geen moordenaar als president! Nee meneer, ik ga echt wel 17 februari, en iedereen moet gaan, want anders vindt je het goed dat ons land kapot gemaakt wordt!”
Stephano “Pakittow” Biervliet is niet bang dat de noodtoestand wordt afgekondigd. “In de eerste plaats gaan we bij ons protest helemaal niets doen dat niet mag of dat tegen de wet is, en in de tweede plaats, de noodtoestand stopt onze protesten niet. Het volk kan dit niet meer dragen. Op elk gebied is er wanbeleid van deze regering. We zijn ook niet tegen de partij NDP of tegen de NDP’ers, maar wel tegen de corrupte en slecht presterende NDP-regering. Ook de NDP’ers die van Suriname houden, moeten komen protesteren op 17 februari, en we heten ze als broeders en zusters welkom!”
