Het laten vervallen van de 1% regeling, welke aangeeft dat partijen ondersteund moeten worden door tenminste 1% van het kiezersbestand, en hiermee serieuzere partijen deel laten nemen aan verkiezingen, zal volgens VHP-assembleelid Asiskumar Gajadien, ook positief werken naar de ambtenarij toe. Ongeveer 18.000 kandidaten doen op gegeven moment mee aan verkiezing, waarvan zeker 60 tot 70% uit ambtenaren bestaat. Ambtenaren die gekandideerd zijn op de kandidatenlijsten van politieke partijen krijgen buitengewone vrijstelling van dienst voor de verkiezingen om zo hun propaganda te kunnen voeren. Volgens de VHP’er wordt gretig hiervan misbruik gemaakt, waardoor op gegeven moment grote delen van de ambtenarij dan inactief is. Erger nog, de meeste van hun worden ook niet gekozen. De VHP’er sprak gisteren tijdens de openbare commissievergadering in De Nationale Assemblee (DNA). Op de agenda stonden de wijzigingen in de grondwet, de Kiesregeling en het Decreet Politieke Organisaties.
Alternatieve drempels voor 1% regeling
Gajadien vindt dat er alternatieven moeten worden gezocht voor vervanging van de 1% regeling. “Aan de ene kant moeten wij de politieke vrijheid laten aan organisaties om deel te nemen aan verkiezingen. Anderzijds moeten wij een drempel opwerpen. Er zijn verschillende modellen in de wereld. Eén is dat men meedoet aan de verkiezingen en zodra men een bepaalde drempel niet gehaald heeft, de stemmen dan ongeldig worden verklaard. Anderzijds moet dan betaald worden (borgsom) om deel te nemen aan de verkiezingen. Degenen die de drempel niet halen, krijgen hun geld dan niet terug.” De kwestie van de 1% regeling zal geregeld worden in een staatsbesluit. Gezien de traagheid van de overheid voor wat betreft het uitvoeren van wetten, doet Gajadien een beroep op de regering om dit staatsbesluit tijdig in orde te maken zodat het duidelijk is wat partijen precies moeten doen om deel te nemen aan de verkiezingen.
Geen voorstander verbod pre-electorale combinaties
Gajadien merkte wederom op dat de VHP geen voorstander is van het verbieden van pre-electorale combinatievorming. Hij vindt niet dat personen of organisaties belemmerd moeten worden om op andere manieren deel te kunnen nemen aan de verkiezingen. Daarom moet er ook een extra garantie geboden worden in het Decreet Politieke Organisaties aan deze groepen. “Elke politieke organisatie is aan voorwaarden gebonden, maar elke organisatie moet te allen tijde in staat zijn om deel te nemen aan de verkiezing. Bij de wijziging van het Wetboek van Koophandel hebben wij de kwestie van NV’s opgevangen, waardoor standaard NV’s binnen enkele uren kunnen worden opgericht. Mijn voorstel is dat wij ook gaan naar standaard politieke organisaties die opgericht kunnen worden met de vaste criteria zoals opgenomen in de richtlijnen van Justitie en Politie en de grondwet. Wanneer partijen voor de registratie bij elkaar wensen te komen en een organisatie willen oprichten met alle beginselen van het democratisch bestuur, dan moeten zij in de gelegenheid gesteld worden”, aldus Gajadien.
Periodes verruimen
Op dit moment moeten kiezerslijsten 25 dagen voor de kandidaatstelling in orde zijn. De hele procedure van terinzagelegging, bezwaar en beroep zorgt volgens Gajadien echter ervoor dat politieke partijen vrij laat kunnen beschikken over de definitieve lijsten. Voorgesteld is om de periodes zodanig te verruimen, zodat partijen niet in een time squeeze komen. Ook andere beperkingen op de campagnevoering moeten weggewerkt worden door de tijden te verruimen.
Wijzigingsvoorstellen 2 ½ jaar terug behandelen
Gajadien, lid van de commissie van rapporteurs, benadrukte dat de roep naar een meer rechtvaardiger kiessysteem steeds groter wordt wanneer gekeken wordt naar de verkiezingsresultaten van de NDP en V7 in 2015. Met een klein verschil in het aantal stemmen, lukte het de NDP vanwege dit onrechtvaardig systeem toch om 26 zetels binnen te halen, terwijl de V7 bleef hangen op 18 zetels. Hij is in ieder geval blij dat op het gebied van ressortraadsleden er gegaan wordt voor een evenredigheidsstelsel. Gajadien benadrukte dat zijn partij niet tevreden is met de manier waarop nu pas 15 maanden voor de verkiezingen wijzigingsvoorstellen in DNA worden behandeld. Het liefst moest dit ruim 2 tot 2 ½ jaar vòòr 2020 zijn gebeurd, waardoor politieke organisaties zich beter daarop konden hebben voorbereid. “Het zou goed zijn dat vanuit de regering één wetsvoorstel ingediend zou worden waarin deze wijzigingen en andere zaken die aan de orde zijn, gepresenteerd worden. In de memorie van toelichting wordt het dan duidelijk dat het gaat om een proces”, aldus de politicus.
FR