Aan de hand van recente ontwikkelingen, uitspraken en handelingen bij en na de onderschepping van de 2.344,50 kilo cocaïne, constateert VHP-fractieleider, ex-politiecommissaris en ex-Justitieminister, Chan Santokhi, dat de drugsmaffia heel wat controlediensten en instituten onder zich heeft. “De drugs waren verstopt tussen rijst in containers die al waren gescreend en verzegeld door de douane. Pas daarna wordt het ontdekt. Dat wil zeggen dat het de douane al was gepasseerd. Dit is al een indicatie dat de drugsgeorganiseerde misdaad, de maffia, in feite heel wat controle-instituten, die belast zijn met drugsbestrijding, al onder zich heeft”, zegt Santokhi aan Dagblad Suriname. Hij was ook voorzitter van de Cicad (Inter-American Drug Abuse Control Commission). Santokhi vindt dat de dood Nitinder Oemrawsingh, de rijstexporteur die maandag in Guyana is vermoord, kon zijn voorkomen wanneer zaken vanaf het begin zorgvuldiger zouden zijn aangepakt door Surinaamse autoriteiten. “Ik heb het bericht over de onderschepping gelijk gelezen op het nieuws. In die berichten zijn gelijk de hoeveelheid drugs en de naam van de verdachte genoemd. Direct daarna verschijnt er een foto van een verdachte. Iedereen gelooft dat nieuws totdat de korpsleiding een persconferentie geeft waar een hoofdinspecteur zegt dat de man niet gehoord is in opdracht van de politie en dat de politieleiding daar niets van afweet. Wat is er dan gebeurd? Wie heeft die man gehoord? Waarom is die man gehoord? In opdracht van wie? Waarom wordt die exposure van hem via de media en social media zo gepresenteerd en direct daarna wordt hij geliquideerd?”, aldus Santokhi. Oemrawsingh is overleden aan de gevolgen van shock, bloedverlies en hersenbeschadiging. Dat heeft de lijkschouwing, die woensdagmorgen is uitgevoerd, uitgewezen.
Hopelijk geen ‘case closed’
Volgens de VHP-voorzitter moet er voorzichtiger omgegaan worden met dit soort zaken, omdat het duidelijk is dat dit een nieuwe trend zal zijn in Suriname. “Als je op gegeven moment een zaak op een dood spoor wilt brengen, dan is dit de methode. Terwijl niemand weet wie die echte drugsmensen zijn. Ik hoop niet dat straks de politieleiding weer met een verklaring gaat komen: ‘dat was die hoofdverdachte (Nitinder Oemrawsingh) en die is nu doodgeschoten’. Dus case gesloten’. Laat men een waarschuwend geluid horen en internationaal samenwerken om na te gaan wie precies achter deze vangst zit en of het 2.344,50 of 4000 kilo is.” De ‘onprofessionele, onmachtige en ondeskundige houding’ en uitspraken van de leiding van het Korps Politie Suriname (KPS) afgelopen weekend met betrekking tot deze drugsvangst hebben volgens Santokhi voor nog meer bezorgdheid bij de samenleving gezorgd, dan de hele megadrugsvangst. Vooral de uitspraak van waarnemend korpschef Roberto Prade, waarin die stelt dat de ‘grote boys’ moeilijk te pakken zijn, kan niet door de beugel.
Drugsstrategie tussen 2005 en 2010
Volgens de ex-justitieminister werd tijdens zijn bewindsperiode tussen 2005 en 2010 een strategie ingezet, waarbij als eerst een plan van veiligheid en rechtsbescherming werd ingevoerd. “Daarna hebben wij onze drugsstrategie ontwikkeld door een grote drugsconferentie in Suriname te organiseren. We hebben toen landen als Columbia, Brazilië, Venezuela, Guyana, Trinidad &Tobago, Nederland, Frankrijk, Spanje, Verenigde Staten en internationale instituten als Interpol, DEA, OAS en Cicad uitgenodigd naar Suriname. We hebben toen de Paramaribo Declaration aangenomen om samen te internationaal georganiseerde drugscriminaliteit in Suriname aan te pakken.” Deze serieuze aanpak leidde volgens hem ertoe dat er liaisons werden geplaatst op de Franse en Braziliaanse ambassades en de Drugs Enforcement Administration (DEA) onderdeel werd van de missie van de Amerikaanse ambassade.
Grote boys wel aangepakt door Santokhi
Santokhi vindt dat een minister van Justitie en Politie, de politiek verantwoordelijke minister die moet zorgen voor de aanpak van drugscriminaliteit en garanderen van complete veiligheid, meer armslag heeft om te handelen. Dat deed hij en met een goede samenwerking is het systematisch gelukt om de drugscriminaliteit aan te pakken. “12 druggerelateerde vliegtuigen werden te Zorg & Hoop in beslag genomen. Figuren als Carlos Bolas, topdrugscrimineel van de FARC guerrilla-organisatie, hebben wij hier opgepakt en weggestuurd op basis van rechtshulpverzoeken naar het buitenland. Roger Khan, die niet gepakt kon worden in de Caribische regio en door velen gevreesd werd, hebben wij ook hier gepakt en uitgeleverd. Men is het nu vergeten, maar wij hebben Suriname toen veilig gemaakt. Dat zag je ook gelijk terug in de vele internationale rapporten. Dat maakte dat de Justitieminister van toen, dat ben ik, gevraagd werd om voorzitter van Cicad te worden”, benadrukt Santokhi.
Alles afgezwakt en ontmanteld
In 2010 komt een andere regering onder leiding van Desi Bouterse en Robert Ameerali. Vanaf toen tot heden zijn drugsbestrijdingsinstituten, controlesystemen en gespecialiseerde diensten volgens de VHP-topman systematisch afgezwakt en ontmanteld. Als recent voorbeeld wordt genoemd de ontbinding van de Counter Terrorism Intelligence Unit (CTIU), die baanbrekend werk verzet had bij de onderschepping van de drugsduikboot en drugsvliegtuig in Saramacca vorig jaar. “Het drugsmasterplan, dat wij hebben ontwikkeld in 2010 en gold tot 2016, is nooit meer aangepast. Er is dus geen drugsstrategie aanwezig in Suriname. Aan de andere kant zijn de DEA en de liaisons van Brazilië, Frankrijk en Nederland vertrokken uit Suriname. Personen die getraind werden voor drugsbestrijding werden toen weggehaald, terwijl degenen die zorgden voor internationale coördinatie werden gemuteerd. Dus, er is iets systematisch mis is met betrekking tot de drugsbestrijding en de samenwerking. Dan komt het International Narcotics Control Strategy Report van de VS uit waarin Suriname genoemd wordt als ernstig drugsdoorvoerland waar de corruptie geïnstitutionaliseerd is”, aldus de politicus.
Goede drugsbestrijding komt terug na 2020
Met nog 17 maanden te gaan tot de verkiezingen van 2020, belooft Santokhi nu al dat bij eventuele verkiezingswinst, de oranje partij zeker weer een ombuiging zal brengen voor wat betreft de drugsbestrijding. “Wij gaan weer een beleid brengen in Suriname waar wij flink gaan investeren in de drugsbestrijding, veiligheid en internationale samenwerking. We gaan moderne technologie toepassen, zoals radarsystemen en drone-systemen en het Wetboek van Strafvordering laten wijzigen en werken aan de Wet op Bijzondere Opsporingsbevoegdheden. Tegelijkertijd zullen wij ernaar toe werken dat getuigen en informanten goed beschermd worden. Wij gaan de DEA terughalen om die grote boys en de internationale misdaad aan te pakken. Alle geld dat deze mensen gestolen hebben, zullen wij confisqueren en gebruiken om die veiligheid op te voeren”, aldus de VHP’er.
FR
