De totale elektriciteitsopwekking in Suriname is toegenomen van 1.437 miljoen Kilowattuur in 2007 naar 1.633 miljoen Kilowattuur (ml Kwh) in 2017. Suralco produceert nu de helft minder van de 1.306 ml Kwh in 2007. Aan de andere kant is opvallend de opwekcapaciteit van Staatsolie in deze periode 16 keer gegroeid. Die van de NV Energie Bedrijven Suriname (EBS) groeide bijkans 4 keren. EBS heeft in deze 10 jaren in totaal 44.492 huishoudens onder spanning gebracht. De totaal geïnstalleerde opwekcapaciteit in Suriname is 194,68 Megawatt. Dit blijkt uit de data van de EBS en Staatsolie, gebruikt in het Jaarplan 2019.
De elektriciteitsproductie groeide in de periode 2013-2017 gemiddeld per jaar met 2,6 procent, terwijl de consumptie over dezelfde periode jaarlijks een gemiddelde groei vertoonde van 2,5 procent. In 2016 is een daling te zien in de productie, vanwege verminderde thermische opwekking door NV Energie Bedrijven Suriname (EBS) en Staatsolie Power Company Suriname (SPCS) NV. Aan de andere kant was er een stijging van waterkrachtopwekking.
De categorieën ‘Huishoudens’ en ‘Bedrijven’ hebben het grootste aandeel in de consumptie, gemiddeld 88 procent over de periode 2013-2017. In 2016 daalt de totale consumptie met 3,4 procent, vanwege een daling bij de categorie ‘Huishoudens’. Door de prijsaanpassing in 2016 zijn de verbruikers gaan bezuinigen en meer gaan letten op hun verbruik. In 2017 is het aantal aansluitingen ten opzichte van 2013 met circa 13,4 procent toegenomen, een gemiddelde jaarlijkse groei van 3,3 procent.
Voor wat betreft de productie van elektriciteit middels hernieuwbare energiebronnen is er tussen 2013 en 2017 praktisch geen verandering opgetreden, zowel voor wat betreft het geïnstalleerd vermogen als het type hernieuwbare bron.
Hernieuwbaar
De Afobakastuwdam is met een geïnstalleerd vermogen van 189 MW, nog steeds verreweg de voornaamste potentiële bron voor hernieuwbare energie. De werkelijke productie uit deze hernieuwbare bronnen is beduidend minder dan die van het geïnstalleerd vermogen. Zo daalde de productie van elektriciteit uit de Afobakastuwdam naar een dieptepunt in 2013 om enigszins te herstellen in de daaropvolgende jaren. Ook de Rosebel Gold Mines/Iamgold solar farm produceert grotendeels vanwege de bekende, typische omstandigheden in Suriname rond 25 procent van het geïnstalleerd vermogen.
De zonne-energiecentrale die is opgezet ten behoeve van de Rosebel-goudmijn, waarbij 17.000 zonnepanelen met een totaal vermogen van 5 MW geïnstalleerd zijn, is tot nu toe het grootste zonne-energieproject in Suriname. Investeringsvoorstellen van buitenlandse investeerders betreffen onder meer de installatie van een zonne-energiecentrale met een geïnstalleerd vermogen van 150 MW. De onderhandelingen hierover zijn nog gaande, deels omdat het een Publiek-Privaat-Partnerschap betreft. Het EBS Atjoni PV-systeem is in 2015 gestart met de upgrading van het onderstation. Te Pokigron werd een nieuw 12 kV hoogspanningsnetwerk aangelegd voor effectieve distributie in het voorzieningsgebied. Bij de dieselcentrale is een 500 kWh opweksysteem voor zonne-energie geïntegreerd, dat het lokale distributienetwerk zal voeden. Hiervoor zijn 1.680 zonnepanelen geïnstalleerd. Per februari 2018 konden circa 500 huishoudens en bedrijven dag en nacht over elektriciteit beschikken. Het betreffende project is met middelen van de IDB gefinancierd.
Behalve voor het binnenland zijn ook zonne-energieprojecten gepland voor Nickerie en Coronie. De subsidies voor brandstof voor elektriciteitsopwekking, -aankopen en bedrijfskosten zijn ook voortgezet in de afgelopen evaluatieperiode (2017 en eerste helft 2018). Zo wordt het grootste deel van de door EBS geleverde elektriciteit opgewekt met gesubsidieerde brandstof. Het ministerie van Natuurlijke Hulpbronnen koopt brandstof om elektriciteit te leveren aan geïsoleerde dorpssystemen, zonder de consument kosten in rekening te brengen. De combinatie van subsidies en gratis elektriciteit vormt een onhoudbare fiscale last voor de begroting van de regering.
Volgens informatie van het ministerie van Regionale Ontwikkeling zijn de bewoners van het binnenland bereid bij te dragen aan de kosten voor elektriciteitsopwekking en levering, zolang zij gegarandeerd zijn van levering. Ook de Associatie van Binnenlandse Industriëlen (ABI) stelt dat het al die tijd een overheidskeus is geweest om de binnenlandbewoners niet te laten betalen voor hun energie. Die willen wel betalen voor gegarandeerde energievoorziening.
Kavish Ganesh
