Zou het Suriname hebben geholpen indien het land de Chinese kaart had gespeeld in de onderhandeling met Alcoa? Deze vraag en uitdrukking met een ongunstige bijklank worden vooral gesteld en gebezigd door tegenstanders van het regeringsbeleid.
Geopolitieke machtsstrijd
‘China is verwikkeld in een geopolitieke machtsstrijd met de Verenigde Staten van Noord- Amerika, Rusland, Europese landen, landen in Afrika, buurlanden, kortom heel de wereld is daarbij betrokken. Het gaat om hegemonie. De Volksrepubliek voert een strak politiek-ideologische machtsstrijd.’ De term Chinese kaart spelen geeft in de Surinaamse geschiedenis de context van machtsverhoudingen weer. Het straalt historische, sociale, culturele en politieke gegevens uit. Er manifesteert zich een duidelijke relatie met materialiteit, ‘harde’ machtsverhoudingen.
Ongunstige overeenkomsten
Wim Bakker: ‘Er zijn grote veranderingen gaande in de wereld, ook in de bauxietindustrie. Guinee bijvoorbeeld is op het moment een belangrijke speler in de bauxietindustrie. Vroeger was het zo, dat als je iets had of tegen Alcoa deed, bijvoorbeeld de belasting verhoogde of milieueisen stelde, dan waren ze zo weg. Want er waren genoeg landen met zwakke regeringen, die ertoe gebracht konden worden om ongunstige overeenkomsten met Alcoa aan te gaan’.
De tijden veranderen
Volgens Bakker is de situatie nu anders. Guinee maakt van de nieuwe situatie in de wereld gebruik. Er worden hoge eisen gesteld aan Alcoa en andere bauxietmaatschappijen. Vroeger was dat onmogelijk. Maar nu slikken ze het want China ligt op de loer. Haar smeltcapaciteit om aluminium te vervaardigen is groter dan die van de Verenigde Staten van Noord-Amerika. ‘Guinee heeft niet alleen enorme hoeveelheden bauxiet in de bodem, het is ook een van de landen met de grootste ijzerertsreserves. China kan zowel het bauxiet- als de ijzererts goed gebruiken. De regering van Guinee voelt aan, dat er speelruimte is om meer uit de natuurlijke rijkdom te halen. De Chinese kaart spelen kwam het Afrikaanse land goed uit.’
Is de Chinese kaart een troef?
Voor Guinee of andere landen als Suriname is het geen oplossing. Guinee mag dan iets meer verdienen uit haar bauxiet, vergelijkbaar met wat Suriname in de jaren ‘50 tot ‘80 heeft verdiend, maar heeft het ons verder gebracht? De Chinese kaart is geen echte troef. Maar wie weet, misschien wedt Suriname in deze ook al op de Volksrepubliek China.’
HD