Suriname staat momenteel in de wereld op nummer 170 qua bevolkingsdichtheid (ruim 568.000). Suriname heeft bijkans 10 keer meer burgers dan Groenland of 10 keer minder dan Denemarken. Suriname’s kleine bevolking heeft een relatief laag fertiliteitscijfer (2,54) met een tendens tot emigratie. De kleinschaligheid valt dan ook niet te ‘ontgroeien’ door natuurlijke aanwas van de bevolking. Het meest gunstige scenario van bevolkingsprojecties van het Planbureau geeft aan dat de Surinaamse bevolking in 2032 ongeveer 761.500 personen zal tellen. Dit is meer dan driekwart miljoen (inclusief de verwachte migratie). Dit getal is hetzelfde als de bevolking van Guyana nu.
Echter, migratie is de ‘game changer’ bij demografische ontwikkelingen in zeer kleine bevolkingen en kan een grote uitdaging vormen voor duurzame ontwikkeling. In een kleine samenleving is het vooral migratie die de omvang en de structuur van de bevolking in korte tijd ingrijpend kan veranderen.
Het gaat om internationale migratiestromen, maar ook om interne migratie. In zeer kleine staten zijn er gevallen, waarbij de bevolkingsomvang en -samenstelling in grofweg 10 jaren structureel veranderd zijn.
In termen van leeftijd van de bevolking heeft Suriname nog steeds het voordeel van een vrij gunstige
verhouding tussen de leeftijdsgroepen 0 tot 14, 15 tot 59 en 60-plussers.
Volgens de projecties, opgenomen in het Jaarplan 2019, zal het aantal ouderen in de periode 2017-2021 met circa 16,2 procent toenemen. Ook wordt verwacht dat het arbeidspotentieel in deze periode zal toenemen met circa 6,5 procent. Deze ontwikkelingen vereisen voorzieningen in planning en beleid op vooral het beleidsgebied sociale bescherming (waaronder het sociaal verzekeringssysteem, werkgelegenheid en gezondheidszorg). Immers, de veranderende leeftijdsopbouw, dus het groeiend aandeel van de oudere bevolking ten opzichte van de jongeren, heeft consequenties voor de economische en sociale verhoudingen, maar ook de incidentie van ziekte en de behoefte aan zorg.
De geprojecteerde omvang voor de totale Surinaamse bevolking is voor de jaren 2017 en 2021 respectievelijk 595.200 en 638.800 personen. Het groeicijfer voor de intercensusperiode 2004-2012 was 1,2 procent per jaar. De projecties voor 2017 tot 2032 gaan uit van een gemiddeld nationaal jaarlijks groeicijfer van 1,8 procent. Suriname is één van de dunst bevolkte landen in de wereld, waarbij opgemerkt moeten worden dat de bevolking geconcentreerd is in de zogenaamde kuststreek (ongeveer 85,7 procent) en ongeveer 14,3 procent in het binnenland. In de 7 districten gelegen in de kuststrook, varieert de bevolkingsdichtheid van 0,3 tot 1.323,8 personen per km2, naar in de districten Paramaribo en Wanica loopt dit op tot een gemiddelde van 574,6 personen per km2.
Dit historisch gegroeid spreidingspatroon is tegelijkertijd oorzaak en gevolg van fysieke infrastructuur, energievoorziening en bijgevolg economische kansen, de beschikbaarheid en kwaliteit van sociale en andere dienstsverlening en de faciliteiten daarvoor. De ongelijke spreiding van de bevolking over het grondgebied verhoogt het risico op een wanverhouding tussen locatie van mensen en opties voor economische activiteit.
Kavish Ganesh
