Kermechand Raghoebarsing, die tussen 2005 en 2010 de scepter zwaaide op het ministerie van Landbouw, Veeteelt en Visserij (LVV), is verontwaardigd over de mededeling dat de Westland Sama Group NV van de ondernemer Johnny ‘Oom John’ Mahespalsingh schulden van de Stichting Machinale Landbouw (SML) heeft overgenomen, terwijl zover hem bekend het staatsbedrijf bij de regeringswisseling in 2010 schuldvrij is overgedragen. “Mensen moeten komen vertellen van waar die nieuwe schulden zijn gekomen, want bij de privatisering van SML in mijn periode was alles gezuiverd. Ik denk dat het zaak is dat de regering vertelt wat er daar is gebeurd vanaf 2010”, zegt Raghoebarsing aan Dagblad Suriname. In de periode toen Geetapersad Gangaram Panday tussen 2000 en 2005 minister was van LVV zijn er volgens Raghoebarsing initiatieven ondernomen tot privatisering. “Er is geld betaald aan bureaus, maar dat plan is niet in uitvoering gebracht. Toen ik in 2005 minister werd van LVV, heb ik samen met ambtenaren van het ministerie dat herstructureringsproces uitgewerkt en uitgevoerd. Wat in 25 jaren niet gekund had, waren ambtenaren in staat geweest om een goed plan op tafel te leggen, uit te voeren en de SML te privatiseren. In die privatisering was onder andere opgenomen de afhandeling van de schulden van Manglie en anderen en het geven van een deel van het SML-terrein aan boeren van de gemeenschap, de oud SML’ers”, aldus de politicus.
Betaling schulden deels in geld en deels in grond
Raghoebarsing benadrukt dat toen uiteindelijk aan alle schuldverplichtingen werd voldaan. “Deze waren deels betaald in grond en deels door een klein deel van het terrein te verkopen aan Staatsolie. Staatsolie had daar goed geld voor betaald en dat geld is gebruikt om alle schulden weg te werken. De schuld bij Manglie is betaald en Manglie heeft ook een deel van het terrein gehad in ruil voor een deel van de schulden. De helft van het terrein is verstrekt aan landbouwers, boeren, die eerst getraind zijn. Wat dan overbleef was dan het emplacement van de fabriek, waar nu de pellerij staat. Toen was mijn regeertermijn ten einde en moest de volgende minister daarover een besluit nemen.”
Uitleg nodig over verdwenen lening PetroCaribe
Volgens Raghoebarsing is niet lang terug ook een lening via Petrocaribe gesloten om de zaak bij SML op te starten. Dat geld is uiteindelijk verdwenen. Er is dus meer geld in gegaan waarover wij niet weten”, stelt de VHP’er. Volgens hem moet de huidige minister van LVV hierop antwoord geven.
Eerste Commissie Herstructurering SML in 1985-1986
Raghoebarsing duikt de geschiedenis in, waaruit blijkt dat de problemen bij SML al heel lang spelen. “Het is een stichting geweest die enorm goed werk gedaan heeft voor de Staat Suriname, namelijk de modernisering van de rijstbouw. Maar die stichting maakte op gegeven ogenblik geen winsten meer vanwege de lage wereldmarktprijzen.” De ex-bewindsman voert aan dat er in de periode 1985-1986 een commissie werd ingesteld om de SML te herstructureren. “Die commissie, onder leiding van Wilfred Grep, heeft toen een degelijk uitgebreid advies uitgebracht voor de herstructurering van de SML. Niet iedereen was daar voorstander van, ook niet de gemeenschap van Wageningen. De bevelhebber/legerleider/regeringsleider Desi Bouterse is toen naar Wageningen gegaan en heeft het plan er volledig uitgehaald. Hierdoor is dat plan niet meer doorgegaan”, stelt de politicus.
Tweede herstructureringsplan 1996-1997 ook getorpedeerd door Desi Bouterse
De hoge inflatie in de jaren ’90 zorgde vervolgens ervoor dat de schulden van SML heel laag werden. “Het financieel probleem van de SML loste zichzelf op, maar de herstructurering was echt nog steeds nodig, want het ging niet goed met de stichting. Toen heeft president Jules Wijdenbosch in 1996, onder leiding van Badrisein Sital, een nieuwe commissie geïnstalleerd. Die commissie heeft in 1996-1997 advies uitgebracht voor herstructurering met veel elementen uit het plan van 1986. Ook dat plan werd uiteindelijk getorpedeerd door dezelfde Desi Bouterse”, zegt Raghoebarsing. Volgens de ex-bewindsman werden toen allerlei verhalen aan de gemeenschap van Wageningen verteld. “Dat er mensen waren met koffers vol geld die het probleem zouden oplossen. Uiteindelijk is het probleem van Wageningen niet opgelost.”
‘Geef het niet aan een politiek vriendje’
Raghoebarsing is voorstander van een transparante privatisering. “Geef het niet aan een politiek vriendje zoals het nu aan het gebeuren is”, stelt hij. Tijdens zijn ministerschap had hij uit ervaring de overtuiging om de SML niet bij de overheid te laten, omdat particulieren in staat waren om het beter te doen. “Wat een particulier in een pellerij met 12 medewerkers kan doen, kon SML met 100 medewerkers niet doen. Dan krijg je enorme inefficiëntie. Zolang particulieren niet in staat zijn om deze rol van het ondernemerschap te vervullen, vind ik het prima dat overheden die rol vervullen. Maar op het moment dat particulieren dat goed zouden kunnen, moet je het dan ook aan particulieren overlaten.”
‘Johnny Mahespalsingh niet hoofdverantwoordelijke’
Wat Mahespalsingh betreft, weet Raghoebarsing dat het om een ondernemer gaat die heel lang aan de weg timmert en doorgaans een naam heeft die op een goede manier wordt genoemd. “De hoofdverantwoordelijke hier is niet Johnny Mahespalsingh, maar de regering. De verantwoordelijkheid om correct en transparant zaken te doen, ligt bij de overheid, want de ondernemers gaan zoveel als mogelijk de ruimte die ze krijgen, benutten. Wat hier is gebeurd, lijkt gewoon op een onderonsje”, aldus de ex-LVV-minister.
FR
