Waar zouden we zijn, zonder ons brein? Onze cabeza wordt gestuurd door onze hersenen en er hoeft maar even iets fout te gaan, of we zijn uitgeteld. Kijk maar zelf naar bijvoorbeeld iemand die een beroerte heeft gehad. Of laat ons een ander voorbeeld nemen. Degene die het Nederlands voetbal volgen, weten wat vorig jaar, het groot talent van Ajax, Abdelhak ‘Appie’ Nouri, is overkomen. Tijdens een oefenduel van Ajax in Oostenrijk, werd hij onwel en zeeg neer. Zuurstofgebrek bracht daarna ontzettend veel schade toe aan zijn hersenen. Onze hersenen zijn gewoon onvoorstelbaar belangrijk voor ons.
Ons brein is een zeer intrigerend orgaan. M.a.w. het is een orgaan dat onze nieuwsgierigheid, blijft prikkelen. Daarom blijft het wetenschappers ook boeien. Onze hersenen hebben miljarden zenuwcellen. We gaan nu even over op een technisch verhaal. Binnen en tussen deze zenuwcellen vindt elektrische en chemische communicatie plaats. De verbinding tussen zenuwcellen wordt een synaps genoemd. Als de zenuwcellen communiceren, gaat dit via de synaps door middel van actiepotentialen (signalen van de ene naar de andere zenuwcel). De wetenschap is bijzonder veel te weten gekomen. Er zijn ongetwijfeld een heleboel mensen die nog steeds denken dat er alleen in de kindertijd, ontzettend veel verbindingen gevormd worden en dat hierdoor leren mogelijk wordt. En dat na een bepaalde leeftijd,de zenuwcellen in het brein steeds minder met elkaar gaan communiceren, waardoor het brein bij iedereen onvermijdelijk achteruit gaat.
Maar klopt deze traditionele gedachte nog wel? Nee, zeggen steeds meer wetenschappers. De vorming van nieuwe synapsen is mogelijk op alle leeftijden en leren is in principe levenslang mogelijk. Dit is te danken aan de vaardigheid van de hersenen om te veranderen en zich aan te passen aan de omgeving. Onze hersenen veranderen dagelijks ons heel leven lang. Sterker nog, uw brein zal na het lezen van dit artikel niet meer hetzelfde zijn als vóór het lezen van dit artikel.
Als u bijvoorbeeld een nieuw boek aan het lezen bent, zijn er verschillende zenuwcellen bij betrokken. Er vindt dan verhoogde activiteit plaats tussen de zenuwcellen. Er wordt meer met elkaar gecommuniceerd. Ze vuren samen sterkere prikkels af en dat zorgt voor het ontstaan van nieuwe en sterkere verbindingen (synapsen). Dit proces wordt steeds herhaald. Met als gevolg dat de informatieverwerking in uw brein, steeds efficiënter wordt. U zult plotseling merken dat u gaandeweg iets nieuws geleerd heeft. En dat is onbewust gebeurd. Denkt u maar even terug aan een tentamenperiode. Weet u zich nog situaties te herinneren, waarin u bepaalde tentamenvragen heel gemakkelijk vond te beantwoorden, omdat u betreffende lesstof vaak herhaald had? Dat komt dus door de vorming van de nieuwe synapsen. Onthoud het volgende: bij elke herhaling maakt u uw synapsen dus sterker en steviger, hetgeen uw lange termijn geheugen stimuleert. Dat geldt ook voor leren fietsen, auto rijden, een nieuwe dans of taal leren, leren basketballen, voetballen. Noem het maar op.
Helaas bestaat het omgekeerde ook. Als zenuwcellen door verminderde communicatie, minder gestimuleerd worden, zal er verzwakking optreden of zelf verlies van synapsen. We kennen dit allemaal als: ”use it or lose it”. M.a.w. als bepaalde hersencellen niet meer geactiveerd worden, zal dit de synapsen niet ten goede komen. Het is het tegenovergestelde wat we eerst beschreven. Als Raoul bijvoorbeeld op de mulo Spaans heeft geleerd en hij 10 jaar later in de Dominicaanse Republiek op vakantie is, merkt hij dat hij moeite heeft met het spreken van de taal. Op zich niet vreemd. Doordat hij jaren geen Spaans heeft gesproken, zijn bepaalde synapsen die zich hadden ontwikkeld gedurende de mulo, afgezwakt of zelf verloren gegaan.
Dat wil niet zeggen dat hij geen Spaans meer kunt spreken, maar hij zal dieper moeten nadenken. Bepaalde hersengebieden worden groter bij training en aanleren van een nieuwe vaardigheid. In feite kunnen we spreken van een maakbaar brein. Denk u dus niet dat u op 70- of 80-jarige leeftijd niks meer leert. Het ligt helemaal aan u. Zorgt u dat u in beweging blijft; dan zal uw brein ook in beweging blijven.
LOCOMOTORIUS, sportmedisch trainingscentrum
Wekelijkse rubriek m.b.t. vitaal ouder worden
Adres: Mr. H.J. Heylidystraat nr. 4 te Zorg en Hoop
Tel.: 8502091 / 400452
Website: www.fysiotherapiefitnesssuriname.com
E-mail: [email protected]
John Kiesel en Ricardo Bhola
