Jaarlijks moest de bekleding van 8 tot 10 potten geheel worden vernieuwd. Dat betekende dat elk jaar ruim 500 ton afval moest worden opgeslagen. Tot 1993 was er al ruim 1800 m3 afval geborgen. Het jaar daarop moest er een soortgelijke landfill worden gemaakt met ongeveer dezelfde capaciteit. In 2002 lag er ruim 8000 m3 aan afval in de ‘Vrijheidsmijn’. Het afval van de smeltpotten is begraven in een omsloten kuil in de Vrijheidsmijn te Para. Het ligt in een heuvelachtige omgeving op een kleibodem. Suralco wilde toen tijd het afval naar Italië verschepen, maar de overheden van Suriname en Italië hadden daar geen verschepingsprocedures voor.
Ex-Suralconiër Parmin Singotiko (80) heeft dit alles van dichtbij mogen meemaken. Hij ontdekte dit in 1993. Als ex-Suralconiër volgt Singotiko het nieuws rond de onderhandelingen tussen Suriname en Alcoa op de voet. Hij kijkt ook naar de houding van het parlement.
“Nu vraagt DNA over de ontmanteling. Waar was het parlement toen de aluminiumsmelter werd gesloten? De ‘pot room’ waar veel Surinamers van zijn doodgegaan? Hoe vaak wordt er onderzocht hoe een ex-Suralconiër dood gaat? Natuurlijk zal men praten over hartinfarct, als je hart stopt”, stelt Singotiko. Hij stelt dat de gevolgen van het werken in de pot room drastisch waren voor degenen die erin moesten werken. En dat allemaal vanwege al het chemisch materiaal waar men mee te maken heeft gehad.
“Men praat nu alleen over Afobaka en de Powerhouse. Men praat over de onderhandeling. Men praat niet over hoe het staat met al het chemische afval. Men praat niet over de tikkende tijdbom. Dat baart mij zorgen. Ik ben 80 jaar, ik zal het niet meemaken. Wanneer in de toekomst, Suriname ook te maken krijgt met aardbevingen (verschuivingen), zware regenval etc., wat gebeurt er dan met het afval dat is begraven? Suralco heeft van deze gelegenheid gebruik gemaakt om ook uit andere landen afvalstoffen daar te bergen”, meent Singotiko.
Singotiko maakt zich zorgen over de inwoners van Para. Daarnaast denkt hij ook over de mogelijke effecten van het afval op en langs de Surinamerivier, Pararivier en al de kreken erom heen. “Dan heb je de vakantieoorden als Berg en Dal, Overbridge, Kolakreek en White Beach die tot de ramp in Suriname zullen behoren”, meent Singotiko.
Hij kijkt ook naar de beweging van het onlangs opgerichte Actiecomité Alcoa. Aan die groep adviseert hij om vooral meer interactie te hebben met de bewoners van Para.
“Men moet actie voeren met de bewoners van Paranam. Stel hen op de hoogte. Informeer hen. Laten zij ook meekomen, want het gaat om hun leven”, meent hij.
De Surinaamse regering, bij monde van de onderhandelaar met Alcoa, heeft enkele keren kenbaar gemaakt dat de rehabilitatie van milieuschade ruim US$ 300 miljoen zal kosten.
In haar Duurzaamheidsrapport 2017 heeft Alcoa het echter over discussies met de Surinaamse overheid rond de rehabilitatie van zes verstoorde mijnen in Suriname. Mijnen in het district Marowijne en niet in Para. De Vrijheidsmijn is nergens genoemd.
Singotiko benadrukt dat de Surinaamse autoriteiten sinds 1993 op de hoogste zijn van de gift die in de grond wordt gestopt. Acties moesten sinds toen als zijn ondernomen, maar die bleven weg. Integendeel moest hij betalen voor het aankaarten van het probleem.
Singotiko heeft in de jaren 90 deze misstanden kenbaar gemaakt via wijlen Fred Derby. Hij is volgens hem, hiervoor door Suralco onterecht ontslagen. Onterecht omdat ook de minister van Arbeid geen toestemming verleende voor ontslag, vanwege het ontbreken van een valide grondslag. Tot vandaag zit Singotiko nog met zijn dispuut tegen Suralco.
Kavish Ganesh
