Elk jaar weer herdenken we de afschaffing van die ene slavernij witte basja, zwarte slaaf. Een blanke baas die vele zwarte mensen onderdrukte, ze mishandelde en seksueel misbruikte. Herdenking betekent voor mij dat mensen zichzelf de belofte doen dat ze alles in het werk zullen stellen om een herhaling van zulke mensonwaardige handelingen te voorkomen. Dus een soort ‘ dit nooit meer!’ De mens van nu blijft wel uit respect of uit plichtsbesef elk jaar weer stilstaan bij het leed dat zijn of haar voorouders is aangedaan maar het diep besef dringt niet tot ze door en de belofte van ‘dit nooit meer’ blijft ergens vaag hangen in het achterhoofd. Ik hoor de mensen alleen praten over wat ze gaan kopen of verkopen en naar welk feest ze gaan. Na dat stille herdenkingsmoment wordt er gefeest, gegeten en gedronken. Het lijkt alsof de herdenking een puur zakelijke business wordt. De volgende dag zijn ze het fenomeen slavernij vergeten en pakken ze hun leven weer op. Men heeft er niets uit geleerd. Als ik om me heen kijk, zie ik nog steeds slavernij in vele vormen, dichtbij huis en op afstand: 1) Een van de meest gruwelijke vormen van slavernij is kinderprostitutie. Kinderen en tieners onder de achttien jaar die in de seksindustrie worden gedwongen om elke dag hun lichamen te verkopen. Het is de meest lucratieve onderneming in de wereld, met een griezelig steile groeicurve. Er wordt psychisch en fysiek geweld gebruikt om de kinderen te laten gehoorzamen. Deze meisjes worden gekocht en weer doorverkocht. De bange meisjes, kunnen geen kant op. Is dit geen slavernij? 2) Arme mensen in vele landen hebben dagelijks te lijden onder een plaag van geweld. Juist omdat zij arm zijn, worden zij niet beschermd door de wetten in hun land en dus worden zij het slachtoffer van bijvoorbeeld mensenhandel, illegale landonteigening, seksueel misbruik, hard werken in de kledingindustrie voor een schijntje. De slachtoffers kijken dagelijks de hopeloosheid in de ogen. Is dit geen slavernij? 3)Ik zie meisjes die in India dagelijks in angst moeten leven omdat verkrachting op de loer ligt. De dader wordt niet opgepakt of bestraft. Er is geen wet die deze meisjes beschermt omdat vrouwen daar geen rechten hebben. Is deze vorm van onderdrukking geen slavernij? 4)Arbeiders uit arme landen die proberen om in Nederland te werken. Ze doen hetzelfde werk als de Nederlander maar krijgen een niet gelijkwaardige behandeling of loon, hun paspoort wordt afgepakt en sociale wetten worden ze niet toegekend. Ze zijn dus vogelvrij verklaard, onderworpen aan de grillen van de werkgever. Is dit geen slavernij? 5) Ook in onze eigen achtertuin zie ik nog steeds dat mensen worden onderdrukt en een mensonwaardige behandeling moeten ondergaan. Ik zie mensen die werken en daarna nog maanden op hun salaris moeten wachten. Hun werkgever vindt het heel normaal om ze in zo’n situatie te dwingen. De werkgever houdt er geen rekening mee dat deze mensen net als hij ook vaste lasten hebben. Er wordt getrapt op het zelfrespect van een medemens. Is dit geen slavernij? 6)Ik zie hoe mensen worden opgepakt en in de gevangenis gesmeten zonder enige vorm van proces, hoe ze worden ontslagen zonder enige reden, gemanipuleerd en bedreigd omdat ze voor hun mening uitkomen of de persvrijheid aan banden wordt gelegd. Ze hebben geen rechten. Is dit geen slavernij?
Al deze voorbeelden van slavernij hebben een gezamenlijke noemer namelijk een mens wordt zijn rechten ontzegd. De zwarte slaaf van toen werd zijn rechten ontnomen, was daardoor onderworpen aan een ander dus een slaaf. Vele mensen in onze huidige wereld worden ook onderworpen aan een ander en hun rechten ontnomen, ze zijn dus ook een slaaf. We vieren elk jaar de afschaffing van de slavernij en toch maken we ons nog steeds schuldig aan slavernij. Nog steeds denkt degene met het grote geld dat hij of zij een medemens onrechtvaardig en respectloos mag behandelen. Hebben we dan niets geleerd van de slavernij? Het wordt tijd om de slachtoffers van onrecht te bevrijden, daders te laten berechten, levens te herstellen en rechtssystemen te versterken.
Tegen de slachtoffers wil ik zeggen, laat je niet manoeuvreren in een slachtoffers positie. Gooi het juk van slavernij van je af. Kot a ketie foe slaf tin. Be some one! Je bent mens en je hebt recht op een menswaardig bestaan.
“If someone wants to oppressed me, that is his problem. But if he got the power to oppressed me, it became my problem. Oppressing is not a question of attitude, it is a question of power.”
Josta Vaseur
