Als aanzet tot het oplossen van het slepende conflict over het granmanschap van de Saamaka stam zal op 7 juni een krutu worden gehouden in Paramaribo. Dit zei cultureel antropoloog Samuel Emanuels donderdag op een persconferentie. Alle individuele hoofdkapiteins, kapiteins en hoofdbasjas die formeel een beschikking hebben, zullen deelnemen aan deze krutu waar daartoe aangewezen woordvoerders de gelegenheid zullen krijgen om hun keuze voor een bepaalde Gaama-kandidaat te verwoorden. Na de presentatie van deze Gaama-kandidaten door hun daartoe aangewezen woordvoerders zullen de deelnemers de gelegenheid krijgen om de keuze voor een bepaalde Gaama-kandidaat te ondersteunen of af te wijzen. “De uit de krutu voortgekomen Gaama-kandidaat zal uiteindelijk uitgeroepen worden tot de enige en definitieve Gaama der Saamaka”, benadrukte de cultureel antropoloog. Sinds het heengaan van granman Belfon Aboikoni in juni 2014 hebben drie personen zich opgeworpen als de nieuwe stamleider. Albert Aboikoni, Naze Amina en Frans Banai zijn ondertussen elk door hun respectieve aanhang op traditionele wijze ingewijd. Emanuels benadrukte dat eerder gehouden krutu’s over dit slepend conflict geen positief resultaat opleverden, omdat er geen gemeenschappelijke grond kon worden gevonden. Nu is die vreedzame intentie er wel. Het is de eerste keer in de geschiedenis van de stam dat er zo lang gedaan wordt over de opvolging. Alle vertegenwoordigers hopen dat zo een slepende ruzie zich nooit meer herhaalt in de toekomst, omdat het tegelijkertijd een vernederende kwestie is geweest.
Vertegenwoordigers Naze Amina hebben verklaring niet getekend
Albert Aboikoni en Naze Amina maken beiden deel uit van de matjaw-lo. Amina is op 6 maart 2017 geïnstalleerd als een van de kandidaat-granmans der Saramaccaners. De vertegenwoordigers van Naze Amina hebben niet deelgenomen aan het overleg en ook niet getekend voor deelname. Volgens Emanuels betekent dit echter niet dat Amina is uitgesloten voor deelname aan de krutu, omdat alle meer dan honderd hoofdkapiteins, kapiteins en hoofdbasjas zijn uitgenodigd. Het is uiteindelijk de dag die zal leren wie wel zal komen opdagen. De controverse tussen de twee families binnen de matjaw-lo begon in 2005, toen er ook al twee granmans werden benoemd: Belfon Aboikoni namens de Adisi bee en Ozeni Amina namens de Amina-bee. Aboikoni werd geïnstalleerd in Asindohopo en Amina in Dangogo. De ruzie tussen de twee kampen liep zo hoog op dat leden van de Amina-groep in 2006 hebben geprobeerd om Belfon Aboikoni van de troon te stoten. In de nacht van 12 maart dat jaar slopen zij zijn huis binnen, trokken hem uit zijn bed en bedreigden en mishandelden hem urenlang. Naze Amina was ook betrokken bij de ontvoering, maar zag kort hierna kans naar Frans-Guyana te vluchten en zo uit handen te blijven van justitie. Volgens Edgar Eduards, vertegenwoordigers van de twaalf lo’s van de Saramaccaners, weet hij niet wat zich precies die bewuste avond heeft afgespeeld, maar het vermoeden is wel dat het om de groep van Amina ging. Feit is volgens hem wel dat Aboikoni ernstig is mishandeld en de betrokken personen ook hun straf hebben gehad. “Ineens werd hij ziek en kwam hij te overlijden”, benadrukte Eduards. Hij vermoedt dat dit de reden is waarom de vertegenwoordigers van Naze Amina niet deel hebben genomen aan het overleg.
Krutu in Paramaribo om calamiteiten te voorkomen
Basja Ceciel Main, vertegenwoordiger van de matjaw-lo, benadrukte dat voor een krutu in Paramaribo is gekozen, omdat rekening is gehouden met de vijandschap en gevoelens tussen de drie groepen in het binnenland. “Wij willen niet dat de ruzie verder escaleert, daarom houden wij het in de stad”, benadrukte de Basja.
Minimale bemoeienis overheid
De stam der Saramaccaners heeft het conflict over een nieuwe granman eerder in handen gelegd van president Desi Bouterse. Een vertegenwoordiging van het kabinet van Albert Aboikoni was in januari uit Asidonhopo afgereisd naar Paramaribo om president Desi Bouterse te ontmoeten. Echter, het staatshoofd kon deze delegatie niet ontvangen. Emanuels voerde aan dat de bemoeienis van de overheid in dit geheel minimaal is, omdat zij nu slechts gevraagd is om de Congreshal als vergaderlocatie ter beschikking te stellen. Voor de rest zal de overheid via de districtscommissaris helpen om de hoofdkapiteins, kapiteins en hoofdbasjas naar de stad te vervoeren en na hun verblijf weer terugbrengen. De verklaring is namens de matjaw-lo getekend door de kapiteins Abeli Amiemba, Sabilong Pansa en Eddie Aboikoni. Namens de twaalf lo’s hebben Galimo Kwadjani, Adamajo Haabo en Galimo Kwadjani hun handtekening geplaatst.
FR
