Henk Ramdin: ‘Bauxietindustrie heeft toekomst’

Suriname is in de greep van het voortijdig beëindigen van de Brokopondo Overeenkomst. Volgens ingenieur Henk Ramdin, gewezen directeur van de multinational Suralco, heeft de bauxietindustrie toekomst. Er is meer bauxiet in de Surinaamse bodem dan in honderdjaar verwerkt kan worden. Er is kennis in Suriname, de werknemers waren het sieraad van de Suralco. Er zijn genoeg ingenieurs en andere professionals die bij de Suralco zijn begonnen, ervaring hebben opgedaan en zijn opgeklommen naar het buitenland, o.a. Australië, de Verenigde Staten van Noord Amerika, Saoedi Arabië en andere landen, waar zij carrière maken. Ramdin kent de Suralco van binnen en buiten. Hij diende 34 jaar, waarvan 14 jaar als managing director bij deze multinational. Hij is vertrouwd met de denk- en werkwijze van Alcoa (Aluminium Company of America). ‘Het is aan Suriname om spijkers met koppen te slaan.’
Ethiek
De regering Bouterse zag hem graag aan de Alcoa onderhandelingstafel om het Surinaams belang veilig te stellen, maar zover is het niet gekomen. Ramdin: ‘Ik was gevraagd om deel te nemen aan de Suriname/Alcoa onderhandeling. Om moreel-ethische reden heb ik nee gezegd. Want ik kon niet aan de andere kant van de tafel gaan zitten voor de overheid, terwijl ik 34 jaar, waarvan 14 jaar als managing director, heb gewerkt voor de Suralco en met goed fatsoen en goede relaties ben vertrokken. Wel ben ik bereid, wanneer gevraagd, zoals Dagblad dat nu doet, om advies te geven.’
Hoeveel heeft de onderhandeling tot nu toe gekost?
Het knijpt Ramdin dat de presidentiele onderhandelingscommissie niet naar behoren presteert. ‘De commissie is al 4 jaar bezig te onderhandelen en er is tot nu toe, in geen enkele vorm, uitsluitsel gegeven. De bevolking vraagt zich af wat er gaande is en wat er zal gebeuren. Ik vraag mij af wat en hoeveel de onderhandeling Suriname tot nu toe heeft gekost. Er zijn hier en daar, nationaal en internationaal, consultants en deskundigen aangetrokken. Dat kost handenvol geld. Elke fatsoenlijke en transparante regering zou de samenleving op de hoogte houden van de ontwikkelingen.’
Suriname heeft weinig of niets in te brengen
De Alcoa legde opties op tafel, die de onderhandeling richting hebben gegeven. De MOU is het geesteskind van de Alcoa. De basisgedachten en uitgangspunten van Alcoa zijn daarin vervat. Het is niet duidelijk wat Suriname heeft ingebracht. Alcoa kwam met meerdere opties. Suriname kon de hele operatie overnemen, maar het land ontbrak geld. Een andere optie die de Suralco aan Suriname voorhield, was het compleet stilleggen van de plant en het ontmantelen van de opstallen, waarvan er nu letterlijk en figuurlijk sprake is.
Ondernemers in de steek gelaten
De presidentiele bauxietonderhandelingscommissie, onder voorzitterschap van Dilip Sarjoe, heeft het nagelaten om de belangen van ondernemend Suriname naar behoren te behartigen. Ramdin: ‘Er is gekozen voor ontmantelen en afvoeren van de scrap. Er is een internationale inschrijving gehouden, terwijl de onderhandelingen nog gaande zijn. Het werk is inmiddels gegund aan een Nederlandse onderneming. Dat Surinaamse bedrijven en dienstverleners helemaal uit de boot zijn gevallen, is niet juist. De onderhandelingscommissie dient het alsnog op te nemen voor ondernemers.’
Inzage vragen
Ramdin gaat verder: ‘Er dient inzage gevraagd te worden in het ontmanteling- en ontsmettingscontract. Wat staat erin? Is er daarin iets opgenomen over het betrekken van Surinaamse bedrijven, deskundigen en arbeidskrachten die de fabriek hebben gebouwd en onderhouden. De Suralco is daarbij erg vaag. Er is niet eens een definitie gegeven van wat er ontmanteld zal worden. Bekend is dat het staal van de neer te halen opstallen als schroot geëxporteerd zal worden naar het buitenland.’
Heffing op te exporteren materialen
Volgens de spreker is het, in aanmerking genomen dat de Suralco alle materialen en equipment vrij van invoerrechten heeft binnengebracht, meer dan billijk dat er bij het weer uitvoeren van de materialen en andere zaken, een heffing komt te staan. ‘Daarbij dient te gelden dat ondernemers in staat moeten worden gesteld om de lokale behoefte te dekken. Het kan zijn dat ondernemers geïnteresseerd zijn in bepaalde delen van de plant. Zij zouden de voorkeur moeten hebben om die te kopen en te betalen in SRD.’
Suriname moet niet bedelen
Intussen is het komen vast te staan dat er plannen worden gemaakt om bepaalde opstallen niet af te breken, maar die te vervreemden. ‘Suriname zou daarmee niet akkoord moeten gaan. Suriname moet niet bedelen, van laat dit en dat voor ons achter. Suralco zal om betaling vragen. Maar Suriname moet niets betalen. Alcoa mag alles meenemen. Mijn idee is, als de plant wordt afgebroken alles gewoon weg moet. Ook alle afval en giftstoffen moeten worden verwijderd. Er moeten diepteboringen plaatsvinden om besmetting van de grond en het water na te gaan.’
Geen sprake van een herziene Brokopondo Overeenkomst
Er kan volgens Ramdin geen sprake zijn van een herziene Brokopondo Overeenkomst. Alcoa heeft besloten om de bauxietoperatie, 20 jaar voor de expiratiedatum van de overeenkomst stop te zetten. Alcoa is klaar met Suriname. Of beter gezegd met de Brokopondo Overeenkomst. Als er daarna een andere overeenkomst wordt gesloten, is een andere zaak. Het is gedaan met de Brokopondo Overeenkomst. Er moeten nieuwe samenwerkingsverbanden tot stand worden gebracht, waarin Suriname participeert met partners waaronder ook de Alcoa kan vallen.
HD