Roy Bhikharie, voorzitter van de Progressief Verheffende Partij (PVP), kan zich terugvinden in de stelling dat Suriname een falende staat is. Hij impliceert echter dat Suriname nog niet gekwalificeerd kan worden als een mislukte staat. Het falen is namelijk een proces, terwijl een mislukking het resultaat is van dat proces. Bhikharie sprak tijdens de Kenniskring-bijeenkomst op 3 april. Hij concludeerde dat de Vereniging van Economisten in Suriname (VES) reeds de term failed state (mislukte staat) hanteert. “Die kwalificatie kan je pas hanteren wanneer je het op een politieke manier definieert. Wanneer er gesproken wordt over een failed, fragile, collapsed of crises state, zijn het eigenlijk processen die er plaatsvinden in een land. Het is niet een zwart-witte indeling; er zijn ook overeenkomsten tussen de verschillende criteria”, licht Bhikharie toe.
Trias politica is disfunctioneel
De PVP-topper en psycholoog stelt dat Suriname volgens de internationale gangbare vakkundige definities niet in een toestand van instorting verkeert. Hierdoor is het onterecht om in dit stadium het stigma van een mislukte staat te hanteren. “Ook is er geen sprake dat andere machten ons land overnemen.” Echter, indien Suriname op dezelfde toer verder gaat, kan die instorting uiteindelijk wel ontstaan. Zoals Carla Boëtius, voorzitter van de Surinaamse Vereniging van Journalisten (SVJ), heeft gesteld, is het niet de staat die aan het falen is maar juist de politieke bestuurders. Bhikharie hanteert ten aanzien hiervan een andere ideologie. Hij stelt dat de dieperliggende oorzaak van de ellende en chaos in Suriname niet de politieke bestuurders zijn, maar het politiek systeem. “We moeten de disfunctionele trias politica op een adequate manier laten functioneren.”
Machtswellust is doel van Surinaams politiek
Bhikharie merkt op dat het reshuffel-beleid bijvoorbeeld, vrijwel bij een ieder een doorn in het oog is, vanwege de exorbitante levenslange onnodige kosten die ermee gepaard gaan. “We klagen toch ook zoveel over het beleid van de president? Maar hebben we ooit een assembleelid horen praten over het ontwerpen van een wet om een afzettingsprocedure in te stellen? Nee!” Waarom deze trend zich voordoet, is dat politici de kans om macht en rijkdom te ervaren in de toekomst geen vaarwel willen zeggen. “Vrijwel elke politicus wil ongestraft kunnen stelen. Daarom worden een heleboel zaken in Suriname niet onderzocht.” Het instellen van tuchtcolleges is om die reden een grote noodzaak.
Kenmerken mislukte staat
Instorting van een land en bemoeienis van andere landen vormen indicatoren voor een mislukte staat. Het heeft echter met veel meer zaken te maken. “Bij de falende en mislukte staten, praat men over het mislukken van de overheid om bepaalde voorzieningen te treffen.” Daarnaast zijn er ook politiek bestuurlijke, sociaaleconomische en psychologische indicatoren die een failed state benadrukken: geen controle over ’s landsgrenzen, een zwakke en inefficiënte centrale overheid, een meerderheidsdictatuur zijn enkele voorbeelden van de politiek bestuurlijke indicatoren. “En waaraan ligt dat? Aan de machtsconcentratie. Wat de overheid zou moeten doen, is alvast het controlemechanisme resetten.” Hiervan zijn de beleidsmakers waarschijnlijk ook doordrongen, desalniettemin worden er geen stappen ondernomen. “Logisch, want anders hebben de politieke leiders minder macht en kunnen ze geen tjoekoe’s meer nemen. Psychologisch zal de machtswellust niet bevredigd kunnen worden.”
Delen oppositie heulen met coalitie
De grootste issue is dus het politiek systeem waar sancties voor de hoogwaardigheidsbekleders geen deel van uitmaken. “De macht van de overheid is erg sterk; een minister die steelt, zegt bijvoorbeeld heel simpel ‘kong pur mi’.” De meerderheidsdictatuur van de coalitie komt steeds meer tot uiting. “We merken nu zelfs dat delen van de oppositie heulen met de coalitie. Dat is bovendien een prototype van volksbedrog; het volk kiest namelijk voor een kandidaat op basis van de beloften welke in de praktijk nauwelijks worden uitgevoerd.” Bhikharie typeert dit als een corruptiefenomeen, waarbij het volk met de dag armer wordt. “Die criminaliteit zit in de vicieuze cirkel van verwevenheid van machtsconcentratie, ongelijkheid en corruptie. En als je gemakzucht stimuleert, wordt je gevoelig voor omkoping door de overheid. Daarom is dit systeem aan verandering toe”, aldus Bhikharie.
KSR
