Klokkenluiders cruciaal voor democratie

Door de Vereniging van Journalisten is op het juiste moment een gepast signaal afgegeven aan de regering omtrent een heksenjacht, die men in een opwelling zou kunnen openen op burgers die voor bepaalde personen belastende informatie omtrent het reilen en zeilen bij het staatsbedrijf SLM naar buiten zouden hebben gebracht. Klokkenluiders zijn heel belangrijk in de democratie en in het systeem van anticorruptiebestrijding. Klokkenluiden wordt bevorderd in goede anticorruptiewetgeving als te zijn een daad van goed burgerschap. Het wordt zelfs verplicht gesteld in de wetgeving in sommige landen en aanvankelijk was het luiden van de klok ook verplicht gesteld in de eerste versies van de Anti-Corruptiewet, die door de Juspol-minister in de periode 2005-2010 aan DNA was aangeboden. Klokkenluiders moeten worden beschermd en er is speciale wetgeving gemaakt om klokkenluiders te beschermen, alleen zijn wij met zijn allen onbekend met het belang van klokkenluiders en dat onze wetgeving al gegaan is in de richting van de bescherming van klokkenluiders. In het kader van de anti-money laundering-wetgeving is er al een bepaling in de wet die de Staat verplicht om burgers die de klok luiden ten aanzien van money laundering, te beschermen. De Wet Bescherming Anonieme Getuigen is in Suriname aangenomen als Wet van 5 september 2002 ter wijziging van het Wetboek van Strafvordering. Deze wet diende 3 belangen, namelijk het belang Staat bij een opsporing, vervolgen en berechten van strafbare feiten en waarheidsvinding, het belang van de verdachte op eerlijk proces en volwaardige erkenning als procespartij en het belang van de getuige om geen ernstig nadeel te ondervinden van het nakomen van een wettelijke plicht, namelijk afleggen van getuigenverklaring. In deze wet wordt het anoniem verhoren geregeld, namelijk door het schminken of vermommen, onzichtbaar maken van getuige op plaats van verhoor, verhoren buiten gerechtsgebouw op een geheime plaats, het geheimhouden van tijd en plaats van verhoor, het transporteren van een getuige in een geblindeerde auto. Deze wet betreft de bescherming van bedreigde getuigen (beschermen identiteit getuige) door het anoniem verhoren door de rechter-commissaris (zonder verdachte en OM), schriftelijk vragen stellen, te regelen dat de rechter-commissaris ondervraagt namens de verdachte, het anonimiseren processtukken, het niet vrijgeven van gegevens van een getuige. Goed bestuur en het tegengaan van corruptie zijn onmogelijk zonder bescherming van de klokkenluider. Door het klokkenluiden, wordt onderzoek binnen de administratie mogelijk gemaakt via onder andere interne onderzoeken, Clad-onderzoeken en zelfs strafrechtelijk onderzoek. Het klokkenluiden leidt ertoe dat de civil society, waaronder de vrije media, haar rol kan vervullen als waakhond in de samenleving (de 4de macht) wanneer het gaat om goed bestuur en corruptie. De wetgeving betreffende openbaarheid van bestuur kan als zodanig worden opgevat dat het klokkenluiden overbodig wordt gemaakt, althans dat het klokkenluiden geen ingrijpende activiteit is waardoor vijandigheid zou kunnen ontstaan tussen burgers en de regering of werkgevers en werknemers, maar het blijft klikken in het belang van de samenleving. De wet openbaarheid van bestuur verplicht de overheid om haar boeken verder open te maken, de klokkenluider licht daarbij alleen een tipje van de sluier. In een ware en volwaardige democratie is een wet openbaarheid van bestuur van essentieel belang. Suriname is partij bij het Inter-Amerikaans Verdrag tegen Corruptie. De bescherming van klokkenluiders, die zowel ambtenaren als burgers kunnen zijn, en met name het beschermen van de identiteit van klokkenluiders is een verplichting die door de Staat Suriname voortvloeit uit dit Inter-Amerikaans verdrag. Dit verdrag verplicht de Staat Suriname ook om de participatie van de civil society en ngo’s bij pogingen om corruptie te vermijden aan te moedigen. En dat is onmogelijk als men een heksenjacht opent op de bronnen van de vrije media. Op het gebied van corruptie is er ook het VN Verdrag tegen Corruptie. Een handjevol landen in de corrupte delen van de wereld, waaronder ook Suriname, heeft dit verdrag noch ondertekend noch geratificeerd. Suriname is in 1975 wel onafhankelijk geworden, maar weigert om volwassen te worden en verantwoordelijkheid te accepteren. Dit verdrag verplicht de lidlanden om getuigen, slachtoffers en deskundigen die getuigen in corruptiezaken te beschermen tegen wraak en intimidatie. Daartoe behoren ook hun familieleden en naasten. Deze bescherming wordt verleend o.a. via het toekennen van een ander adres, fysieke bescherming (bewaking, bodyguards), het geheim houden van hun identiteit en het afnemen van een verklaring op video. Dit verdrag verplicht te lidstaten ook om klokkenluiders te beschermen tegen onredelijke behandeling door de regering of door werkgevers.

error: Kopiëren mag niet!