Met de oprichting van nieuwe politieke partijen, waaronder ‘Strei!’, zijn er nieuwe gedachten en doelen gelanceerd om Suriname tot bloei te brengen. Frisse ideeën zijn altijd welkom, echter denkt Roy Bhikharie, voorzitter van de Progressief Verheffende Partij (PVP), daar anders over. Hij is van oordeel dat nieuwe politieke partijen zich moeten focussen op de oorzaken van alle ellende en chaos in het land in plaats van tijdelijke oplossingen te bedenken. Bij het analyseren hiervan zal men tot de conclusie komen dat het mankement niet zo zeer bij de oude politiek ligt, maar bij de wijze hoe het regeringsstelsel is ingericht. Hierdoor komt de ware betekenis van trias politica (scheiding der machten) niet geheel tot uiting, stelt Bhikharie in gesprek met Dagblad Suriname. “Er zijn misschien enkele politieke partijen die de gebreken binnen de wetgeving zullen aankaarten, maar dan moeten ze ervoor zorgen dat ze het pad van corruptie (onder andere door het aangaan van gescheiden functies) niet inslaan. Zolang je tegenstrijdige functies bekleedt en geen controle toestaat, is dat een bron van corruptie”, accentueert Bhikharie.
Bij tegenstrijdige belangen is controle onmogelijk
De recente benoeming van Jennifer van Dijk-Silos tot de voorzitter van het Onafhankelijk Kiesbureau (OKB) door president Desi Bouterse, is voor Bhikharie een duidelijk signaal dat integriteit binnen de politiek compleet zoek is geraakt. “Als Silos achteraf onbetrouwbaar blijkt te zijn, geldt dat ook voor de regering en de leden van De Nationale Assemblee (DNA). Men gaat ervan uit dat deze benoeming geheel uit de zijde van de NDP komt. Sommigen beweren zelfs dat Silos de juridisch adviseur is van Bouterse.” Volgens Bhikharie duidt dit op het dienen van tegenstrijdige belangen, waardoor corruptie een kans krijgt; wiens brood men eet diens taal men spreekt. Een controlemechanisme valt hierdoor compleet weg. Aangezien de Grondwet hiertegen geen weerstand biedt, kan de toestand slechts op grond van ethiek afgewezen worden. “Maar ook dat lukt niet; men probeert zichzelf zoveel mogelijk te verrijken. Niemand kan zijn onafhankelijkheid garanderen.”
DNA-leden zijn ‘machteloos’
De rol van de 51 volksvertegenwoordigers is verworden tot een schouwspel. “De president kan bijvoorbeeld op elk moment een minister benoemen en ontslaan zonder enige inspraak en inbreng van de DNA-leden. Dit betekent dat ook daar tegenstrijdige belangen worden gediend.” De ministers hebben overigens evenmin zeggenschap; de president is degene die het laatste woord voert. “En wie kan nu controle uitoefenen op de president? Niemand!” Het fenomeen van dubbele functies binnen het parlement moet ook tot het verleden behoren om het bestaansrecht van de DNA tot uiting te laten komen. “Velen van de DNA-leden bevoordelen hun vrienden, familie en partijgenoten bij politieke functies. Zij dienen dus ook tegenstrijdige belangen en dit is weer een vorm van corruptie. In feite is corruptie door de trias politica ingelijfd.” Het wettelijk fundament verdient om die reden een serieuze aanpak, zodat de volksvertegenwoordigers hun toezichthoudende functie correct kunnen uitvoeren.
Nieuwe inzichten baseren op hervorming kiesstelsel
Vanwege de sterk verouderde wetgeving zouden de nieuwe politieke partijen ernaar moeten streven om een verandering hierin te brengen. Immers, de macht en rijkdom die gepaard gaan bij politieke functies maken van zelfs een predikant een dienaar van ego en baatzucht. “De reden waarom politieke partijen dit primair niet aankaarten, is om later ongestraft te kunnen stelen.” Naar zeggen van Bhikharie dienen politieke partijen zodanig ingericht te worden dat de achterban controle kan uitoefenen op hun bestuur. “Als je bijvoorbeeld zelf bestuurslid bent en een DNA-functie bekleedt, kan je niet gecorrigeerd worden door je partij. Daarom moet men afstand nemen van de bestuursfunctie.” Bhikharie wenst hiermee te benadrukken dat het bekleden van een functie op een vertrouwenwekkende manier dient te geschieden. “Integriteit komt niet uit de lucht vallen; het is altijd mede een product van je omgeving. En integriteit en duurzame ontwikkeling krijg je pas als het fundament van de trias politica goed is”, aldus Bhikharie.
KSR