Gastspreker Nadia Becker, directeur van het Cultureel Centrum Suriname (CCS), heeft bij het maatschappelijk platform Seti Sranan een lans gebroken voor kleinschalig ondernemerschap. De spreker is de mening toegedaan dat er vooroordelen bestaan over zwarte mensen in Suriname, die onder de mat geveegd moeten worden om tot natievorming te kunnen komen. De spreker dook de geschiedenis in en putte uit eigen ervaring om haar beeld te schetsen van de zwarte mens in Suriname. Zij had het over zwarte vrouwen en mannen die hard werkten om te overleven. Het waren ambachtslieden, kleine ondernemers die Suriname opbouwden. Wasvrouwen, schoenmakers, pijpfitters, dakbedekker, schilders, metselaar, vissers, fietsenmakers, meubelmakers, balatableeders, gouddelvers, noem maar op. De zwarte man was handwerksman. Hij was kleine ondernemer, maar werd niet als zodanig beschouwd en gewaardeerd.
Van zelfstandige ambachtsman naar ambtenaar
Becker herinnert zich hoe haar vader al het geld dat hij verdiende, afdroeg aan haar moeder. Zij gaf hem daaruit wat zakgeld. Ze waren thuis met acht kinderen. Alle kinderen zijn goed geschoold. Haar vader en de andere mannen die Becker kende, waren altijd bezig. Daarom weet ze dat wat men zegt: “Blakaman lesi” niet waar is. Geconcludeerd werd dat het beeld van de zwarte man als zelfstandige kleine ondernemer bijna helemaal verdwenen is. Becker wees bij het zoeken naar het waarom hiervan een beschuldigende vinger naar de politiek. Gezegd werd dat de politiek ambachtslieden tot bodes en wachters op ministeries heeft gemaakt. Op deze wijze werd ook haar vader, die aannemer was, ambtenaar.
Wroko bakru
Becker betreurt het dat het arbeidsethos, ‘wroko bakru’, verloren gaat. De mensen werden door de politiek opgevoed in handje ophouden. De ambtenaar geworden ambachtslieden waren ertegen dat hun kinderen de beroepen waar zij uit voortkwamen, uitoefenden. Ze moesten ook ambtenaar worden. Er ontstond minachting voor de ambachten, waarmee men beter verdiende dan als ambtenaar. ‘De ondernemende zwarte man is weg, hoe krijgen we hem terug?’ Tijdens de discussie bij Seti Sranan werd aangehaald dat niet alleen onder de creolen het ondernemerschap door de politiek kapot wordt gemaakt. Het ondernemerschap in de andere segmenten van de bevolking is ook aan het doodbloeden. Het politiek systeem, dat in 1948 werd ingesteld, heeft etnische politieke partijen voortgebracht voor wie de belangrijkste maat van politiek succes is hoeveel mensen je kan helpen aan een overheidsbaan. Hoe meer de ambtenarij gevuld kan worden met leden uit hun achterban, des te succesvoller is de politieke partij.
HD
