Ajodhia hoopt dat rapport Jacobs Consultancy geen papieren tijger wordt

“De conclusies over de energiesector in Suriname en de EBS zijn dingen die wij al weten. Het is echter soms goed dat een onafhankelijke buitenstaander dit bevestigt. Nu is het bevestigd.” Zo reageert energiedeskundige Viren Ajodhia op het rapport van Jacobs Consultancy, dat een overzicht biedt van zowel de situatie binnen de EBS als de energiesector in Suriname. Het eerste dat wordt vastgesteld, dat ook diende op te vallen, zijn de hoge kosten in de energiesector van Suriname. “Dat komt met name, doordat wij in Suriname een gebrek hebben aan goede planning. Wij zijn vaak ad hoc bezig”, stelt de deskundige. Ajodhia maakt duidelijk dat de door hem aangehaalde planning niet de taak is van de EBS. Het bedrijf dient natuurlijk zijn eigen planning op orde te hebben om zijn primaire taak (energievoorziening) te kunnen uitvoeren. “De planningsfunctie zou niet bij de EBS moeten thuishoren. Dat zou op een hoger niveau moeten zijn. Dit is in een project van 2007 al gedaan onder de IDB. In grote lijnen zijn precies dezelfde algemene conclusies getrokken”, stelt hij.
Een belangrijk punt dat ook door de consultant is aangekaart, is de bemanning van de Energie Autoriteit Suriname (EAS). Daar wordt er sinds de aanname van de wet werk van gemaakt, maar nog steeds is het niet afgerond. De wet wordt ook nog steeds niet operationeel gemaakt, omdat de EAS er nog niet is om als autoriteit op de naleving ervan toe te zien. De aanname van de wet was volgens critici een zeer gewaagde en goede stap. Daarna is er echter veel stilte geweest in de ruimte.
Een andere belangrijke aangehaalde conclusie door Jacobs Consultancy was de veel te hoge inkoopprijs van energie vanuit Afobaka. Geadviseerd wordt om daarover heronderhandelingen op te starten met de Suralco. De laatste onderhandelingen die zijn gevoerd, leveren geen verbeteringen op voor Suriname. Bij heronderhandelingen bestaat er nog ruimte om per jaar US$ 25 tot 30 miljoen te besparen. “Nu heeft een onafhankelijke buitenstaander vastgesteld dat wij US$ 25 tot 30 miljoen teveel betalen”, stelt Ajodhia.
Jacobs heeft verder ook aangegeven dat er nog besparingen mogelijk zijn bij de SPCS (ruim US$ 5 miljoen), op brandstof (US$ 10 miljoen), op bestaande assets (US$ 6 miljoen), op personeelskosten (US$ 2 miljoen), bij transmissieverliezen (US$ 2 miljoen), op straatverlichting (US$ 1,3 – 5 miljoen), bij energielevering aan sociale instituten en overheidskantoren (US$ 3 miljoen). Ajodhia begrijpt ook dat het niet gemakkelijk zal zijn om alle zaken meteen aan te pakken. Hij adviseert daarom om onrust te vermijden en prioriteiten te stellen op basis van de meest effectieve besparingen. “Jacobs is een internationaal bedrijf dat heel bekend is. Zij zullen niet zomaar iets schrijven. De prioriteiten die hier zijn opgenomen, moeten wel aandacht krijgen van de regering. Je moet de andere dingen wel doen, maar eerst voor jezelf nu prioriteiten stellen. Je wilt geen onrust hebben bij de EBS door 100 mensen meteen met ontslag te sturen. Het heeft nu ook even geen zin om te bakkeleien over straatverlichting”, meent Ajodhia.
Hij ziet graag dat de regering de fundamentele problemen aanpakt, die niet binnen, maar buiten de EBS vallen. Hij noemt als voorbeeld het contract met Suralco/Alcoa over de Afobaka krachtcentrale. Daar heeft EBS niets mee te maken en ook geen invloed op. Contracten met Staatsolie zijn ook regeringsaangelegenheden. Ook daar heeft EBS geen invloed op. “Ik begrijp dat mensen de EBS willen aanvallen. Het is een gemakkelijke prooi, maar wij moeten eerlijk zijn. Een aantal zaken valt buiten de verantwoordelijkheid van de EBS zelf. EBS zal geen betere Afobaka-deal bewerkstelligen. Het is een regeringsverantwoordelijkheid”, aldus Ajodhia. Hij hoopt tenslotte dat dit rapport geen papieren tijger wordt. Er is aldoor verwezen naar geduld in afwachting op dit rapport. Nu het er is, ziet hij graag acties. Momenteel betaalt de Staat SRD 376 miljoen aan subsidies aan de EBS. Dit bedrag kan volgens het conceptrapport van Jacobs verder oplopen indien bezuinigingsmaatregelen niet worden doorgevoerd. Het document werd op 13 oktober aan de regering overhandigd. De EBS beschikt er nog steeds niet over.
Kavish Ganesh