Op de vergadering van het Boerencollectief Noord Saramacca op 2 november 2017 is er unaniem aan advocaat Gerold Sewcharan de opdracht gegeven door de aanwezige boeren om Staatsolie Maatschappij NV zo spoedig als mogelijk voor het gerecht te slepen. Ook is besloten alle relevante internationale organisaties te informeren en waar nodig ondersteuning te vragen.
Op de vergadering waren aanwezig Sewcharan, hydroloog Perry van Leesten en landbouweconoom Winston Ramautarsing. Secretaris Jason Bakker gaf op de vergadering aan dat er langer dan 13 jaren wordt geprobeerd om Staatsolie te wijzen op haar verantwoordelijkheid ten aanzien van de verstoorde waterhuishouding in de Wayambozwamp en de gevolgen daarvan. “De Wayambozwamp diende als waterreservoir voor de rijstbouw, de tuinbouw en als broedplaats voor vissen voor de hengelsport en overwinteringsplaats voor vogels uit Canada en de USA. Dit alles is grof uit haar balans gehaald door Staatsolie”, stelt het collectief in een persbericht.
Bakker gaf verder aan dat in juni 2016 de directie van Staatsolie de boeren zelf heeft gevraagd om door deskundigen hun beweringen te laten staven. Er is door de hydroloog Leesten (Hydrocom NV) een voordracht gehouden voor de directie en deskundigen van Staatsolie. Dat ook nog met veel aandrang en pas na tussenkomst van de aandeelhouder, de Staat Suriname.
Vervolgens is het rapport aan Staatsolie aangeboden en gevraagd met haar deskundigen te bewijzen dat wat in het rapport staat, niet juist is. Die confrontatie is Staatsolie tot heden uit de weg gegaan. Zelfs is Staatsolie gevraagd om het aan een mediator voor te leggen. Ook dat weigert Staatsolie. “In de media verklaart het bedrijf dat het een onafhankelijk bureau heeft gevraagd om een onderzoek te doen naar de effecten van zijn werkzaamheden, en wel na 13 jaren. Dat onderzoek wordt afgewezen door de boeren, omdat het bureau (Ilaco) zeker twee keren om de tafel heeft gezeten als externe deskundigen van Staatsolie. Het bureau heeft in 2013 in opdracht van Staatsolie een rapport opgemaakt over de waterhuishouding in het gebied. Op een voordracht van de directeur op het commissariaat Saramacca in augustus 2016 bleek dat het rapport niets te maken had met de verstoorde waterhuishouding in de zwamp en dat in beginsel het bureau en Staatsolie niet ‘wisten’ waarmee zij bezig waren. Het was zo erg dat dc Lachminarain Doebay aan de boeren vroeg om hen in contact te brengen met hydroloog Sewnath Naipal”, stelt het collectief.
Dirk Noordam, consultant bij Staatsolie, heeft in alle milieustudies, verricht voor Staatsolie in de afgelopen 13 jaren, reeds gewezen op de schade aan het milieu en de boerenbedrijven. Staatsolie is door haar eigen deskundigen tenminste 12 keer in diverse rapporten erop gewezen dat bepaalde handelingen ernstige verstoring van de waterhuishouding tot gevolg zouden hebben. Uit het rapport “De verstoorde Waterhuishouding in Noord- Saramacca” blijkt ook dat Staatsolie op de hoogte was van de complicaties die zich kunnen voordoen, maar die toch aan een kant zijn gezet. Blijkbaar hebben ook lokale autoriteiten, die besluiten moeten nemen na inzage in de milieueffectenstudies, al die tijd gezwegen rond deze kwestie.
Een eventuele studie, voor het geval dat nog nodig is, zou volgens het collectief in samenspraak met de boeren moeten gebeuren, waarbij er vooraf consensus moet zijn over wat er onderzocht zal worden en wat vooral niet gedaan kan worden na 13 jaren. De boeren roepen om aandacht, om verdere schade aan het district te voorkomen. De kosten voor rehabilitatie van de zwampen in Saramacca zullen al miljoenen kosten. Verergering zal volgens het collectief ook verhoging van de kosten vooroorzaken. Daarnaast blijft ook de schade van de ondernemers (landbouwers) en de bewoners in het gebied een onderwerp van discussie. Er zijn op die vergadering 6 commissies benoemd die contact zullen opnemen met de Eiti, Green Peace Canada, WHSRN Canada en USA, Conservation International Head office, Wetland International, UNDP, Stichting Milieu Watch en de vaste commissie Natuurlijke Hulpbronnen DNA. Deze commissies moeten binnen een maand rapporteren aan de vergadering.
Kavish Ganesh
