Dagblad Suriname heeft in de afgelopen jaren een kijkje genomen in de keuken van de vastgoedsector. Van neergang in 2015, tot de langdurige stilstand tot en met 2017 werd gerapporteerd. In reactie op uitspraken van de Financiënminister Gilmore Hoefdraad, als zou de economische situatie in Suriname er beter uitzien, werd wederom een duik genomen in deze sector. Uit enkele reacties blijkt dat zaken nog steeds niet zo koek en ei zijn als de Financiënminister zou hebben beweerd, voor de vastgoedsector in ieder geval niet. “Het gaat niet beter. Er worden nog steeds maar weinig objecten verkocht en als er wat verkocht wordt, gaat het om een object in het betaalbare segment. In de meeste gevallen komt de koper uit Nederland”, stelt makelaar Remy van der Hoek van Remy Vastgoed NV.
William Waidoe, lid vaste commissie Ruimtelijke Ordening, Grond en Bosbeheer, stelt dat de minister Surinamers een verhaal probeert voor te houden, terwijl de vastgoedsector een voorbeeld is van geen geloof en houvast in wat de minister zegt. “Al twee en een half jaar wordt er steeds weer een hoopvol verhaal verteld. Maar dat hebben wij niet nodig. Wij hebben concrete zaken nodig. Hoe je het draait of keert: het bestedingsinkomen van de burger is meer dan de helft verminderd. Hoe in godsnaam willen wij hebben dat de burger een zelfde consumptief patroon moet hebben? Dat bestaat niet”, stelt Waidoe. Indien consumptie al een probleem is, ziet Waidoe niet waarom de vastgoedsector niet met problemen te kampen zou hebben. Hij berijpt daarom dat de burger geen geld zou hebben om een stuk perceel of een huis te kopen. “In plaats van een blik bruine bonen 1 dag te gebruiken, probeert men het nu een hele week te houden. Dat is nu de situatie in het land”, stelt Waidoe.
Van der Hoek verwacht niet dat het binnenkort beter zal gaan aangezien hij zelf daar geen indicatoren voor ziet. “Wij gaan gewoon door met bemiddeling in vastgoed, maar beleggen niet meer in Suriname. We investeren niet meer in verbetering van onze bedrijfsvoering zoals personeel, kantoor, website etc.”, reageert de makelaar.
Waidoe ziet de vastgoedsector nog steeds als een potentiële sector voor waardevolle investeringen. Dit zeker in situaties waarin de economie aanzwelt. Echter ziet hij de economie niet aanzwellen donder de huidige omstandigheden die door het huidig kabinet worden gecreëerd.
Een ander mening wordt echter geventileerd door Mouchart. “De mensen die het hardst klagen, zijn de mensen die het minst doen.” Deze stelling poneerde Mouchart van Surgoed Makelarij N.V. in het jaar 2015 bij Dagblad Suriname. Ook vandaag staat hij achter zijn stelling. “Iedereen om mij heen klaagt steen en been, maar ze doen niets. Als je een makelaar bent en slechts een portaal eropna houdt in Via 2000, dan ben zo uitgespeeld. Heb je een sterke bedrijfsnaam en bedrijfscultuur, dan heb jij nog een markt als de rest eruit ligt. Als je weet dat jouw huis geen 100.000 euro maar 15.000 euro waard is, hoef ik je dan ook niet te vertellen dat je het ook aan de straatstenen niet kwijt kan”, meent de Surgoed-directeur.
Ondanks het in Suriname economisch niet goed gaat, merkt Mouchart toch een stuk vertrouwen bij de consumenten in de vastgoedsector. Hij verkoopt nog steeds wekelijks vastgoed. De problemen waar zijn concurrenten mee zitten, zouden naar zijn oordeel te maken hebben met branding en prijs-kwaliteitsverhouding. Hij zegt hiermee niet dat de sector geen slag gehad heeft. Surgoed heeft echter niet moeten inkrimpen. Hij beaamt wel dat mensen met buitenlands geld eerder geneigd zijn om in Suriname te kopen. “Vroeger was het zo dat wij 40% buitenlandse en 60% lokale kopers hadden. Nu is het geschoven naar 60% buitenlanders en 40% lokaal.” Hij merkt wel op dat het overgroot deel van de buitenlanders ook Surinamers zijn. Alleen zouden die Surinamers zijn met wat stabieler inkomen en buitenlands valuta. “Die hebben natuurlijk een voorsprong op degenen die SRD 2.500 per maand verdienen in Suriname”, aldus Mouchart.
Kavish Ganesh