De econoom Stanley Raghoebarsing ziet belangrijke overeenkomsten tussen de begrotingen van de dienstjaren 2017 en die van 2018, in de slechtste zin van het woord. Er is wederom een veel te groot tekort, er wordt weer flink geleend en de begroting lijkt weer onrealistisch te zijn. “Wij willen SRD 8.7 miljard uitgeven. Daarvan hebben wij hopelijk SRD 5 miljard aan geld. Ruim SRD 3.7 miljard komen wij tekort. Van de SRD 5 miljard die wij beschouwen als inkomsten, komt SRD 500 miljoen van extra belastingheffingen (dus iedere burger in Suriname zal SRD 1000 meer aan belasting betalen). In die SRD 5 miljard inkomsten zit ook nog SRD 1 miljard niet-belastingen. Men begint zich dus rijk te rekenen met bijvoorbeeld winsten van Staatsolie. Voor de dekking van het tekort van SRD 3.7 miljard wordt de helft geleend. Die leningen worden beschouwd als inkomsten (alsof die al binnen zijn). Dit is een enorme verdraaiing van feiten en de werkelijkheid. Dit betekent dat de begroting in feite in de prullenbak hoort”, stelt Raghoebarsing.
De internationale norm voor begrotingstekorten is 3%. Volgens Raghoebarsing weigert de regering disciplinair de begroting binnen de haalbare grenzen op te maken. Hij verwijst naar de begroting van het lopend jaar, waarvan weinig tot niets gerealiseerd werd. Er worden een hoop plannen (gebakken lucht) opgesteld, die uiteindelijk als verloren energie mogen worden beschouwd. Bovendien wordt in de begroting ook niet gefocust op de daadwerkelijke prioriteiten.
Raghoebarsing verwijst naar de plannen om een cacao-industrie op te zetten van 2.000 hectaren. “Het was een loze fantasie, waar verder niets mee gedaan is”, stelt hij. Een van de fantasieën, zoals Raghoebarsing het verwoordt, was het verhaal van de Islamitische Ontwikkelingsbank (IsDB). Er zou daar worden aangeklopt om ruim USD 1.8 miljard te lenen. De IsDB zou al gereed zijn om Suriname gemakkelijk geld te lenen. Daar is er niets van terecht gekomen. “Dit geldt voor de cacao-industrie, voor het verhaal van de treinen, fly-overs, 18.000 woningen, aflossing van achterstallige betalingen etc. Wij leven met het landsbestuur van de ene leugen naar de andere leugen”, meent Raghoebarsing.
Een ander opmerkelijk onderwerp volgens Raghoebarsing is de ruim SRD 2.1 miljard aan uitgaven, die bestaat uit aflossingen van leningen en rentenbetalingen. “SRD 2.1 miljard is een gigantisch bedrag, wat betekent dat wij elke dag een bedrag van ruim SRD 6 miljoen in acht mogen nemen voor de aflossingen. Intussen is er geen geld voor gepensioneerden en bushouders. Men vertelt het volk dat wij uit het probleem zijn, maar niemand praat over schaarste aan medicijnen en dat alle prijzen de lucht in gaan. Men houdt het volk prachtige verhalen voor, maar niemand praat erover dat komend jaar de inflatie 22% zal zijn. De regering praat er niet over hoe de koopkracht enigszins behouden blijft. De begroting houdt weinig rekening met wat er inderdaad leeft onder het volk”, meent de econoom.
Wat Raghoebarsing ook tracht aan te geven, is dat de regering zonder de leningen vast zal lopen. De begrotingen in ieder geval zullen vastlopen indien het leningenbeleid niet wordt gememoreerd. Dit toont volgens hem de ernst van de situatie aan, gezien hij geen voorstander is van het telkens blijven lenen.
Volgens de Vereniging van Economisten in Suriname (VES) is Suriname verworden tot een zogenaamde ‘failed state’, die denkt zichzelf een weg uit de crisis te kunnen banen. Maar zonder hard te werken, zonder discipline, zonder offers te brengen, zonder te investeren en te ondernemen komt er geen economisch herstel en zal het land de wereld blijven rondgaan om te bedelen om te lenen.
Raghoebarsing ondersteunt deze conclusie van de VES. Zeker aan de hand van de monetaire reserves van SRD 400 miljoen in 2017, dat ook geleend geld is, ziet Raghoebarsing het land totaal niet goed presteren.
Kavish Ganesh
